Azərbaycan respublikasinda ekoloji Üsullarla təmiz məhsul istehsali, emali, etiketləNMƏsi və marketiNQİ ÜÇÜN
Yüklə 437,88 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Bazara çixiş problemləri
| AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASINDA EKOLOJİ ÜSULLARLA TƏMIZ MƏHSUL ISTEHSALI, EMALI, ETIKETLƏNMƏSI VƏ MARKETİNQİ ÜÇÜN STANDARTLAR ( Bu standartlar Beynəlxalq Ekoloji Standartların əsasında Gəncə Aqrobiznes Assosiasiyasının işçi heyəti tərəfindən işlənib hazırlanmışdır ) Бу standartлар aşağıdakılara əsaslanaraq tərtib olunub: • Ekoloji istehsal və kənd təsərrüfatında qida məhsulları üzrə Avropa Birliyi Əsasnaməsi (EEC № 2092/91), kənd təsərrüfatı məhsullarına və qida məhsullarına dair göstərişlər və bütün zəruri əlavələr; • Amerika Birləşmiş Ştatlarının ekoloji kənd təsərrüfatı istehsalı və idarə edilməsi üzrə kənd təsərrüfatı milli standartları departamenti; • Ekoloji kənd təsərrüfatı məhsulları üzrə Yaponiya kənd təsərrüfatı standartı. Bildiriş № 59, Kənd Təsərrüfatı, Meşəçilik və Balıqçılıq Nazirliyi; • Ekoloji üsulla istehsal olunmuş qida məhsullarının emalı, etiketlənməsi və marketinqi üçün Codex Alimentarius standartı; • Ekoloji istehsal və emal üçün IFOAM-ın (Beynəlxalq Ekoloji Kənd Təsərrüfatı Hərəkatı Federasiyası) Baza Standartları. Bu Standart ekoloji idarəetmə sisteminə malik olan istehsalçıların ISO 9001(Keyfiyyətin idarəetmə sistemləri modeli), SQF 2000 (Təhlükəsiz və keyfiyyətli qida) və ISO 14001 (Ətraf mühiti nəzərə alan idarəetmə sistemləri) kimi beynəlxalq standartlarda istifadə edilən plan, yoxlama və şərhlərə əsaslanan tələblərini özündə cəmləşdirir. Bu standarta uyğunluq onların fəaliyyət dairələrini genişləndirməyə imkan verir. Ekoloji sertifikatlaşdırma ancaq bu standartlar çərçivəsində olan ekoloji istehsala şamil edilə bilər. Yaxşı Kənd Təsərrüfatı Təcrübəsi (GAP) prinsipləri bu standartlar çərçivəsində o vaxtadək davam edəcək ki, bu standartın tələblərinə əks çıxmasın. Bazara çixiş problemləri Ekoloji bazara çıxış əldə etmək istəyənlər bu standartların bütün aspektlərini yerinə yetirməlidir. Avropa Birliyi və İsveçrəyə çıxış Avropa Birliyi və İsveçrə bazarlarına çıxış arzuları bu standartların bütün aspektləri ilə razılıq zəminində mümkün ola bilər. Bu standartların məqsədləri aşağıdakılardır:
İstehlakçıları bazarda yalan, fırıldaq və məhsul haqqında əsassız şikayətlərdən qorumaq;
istehsal edən istehsalçılardan qorumaq;
İstehsalın, hazırlıq işlərinin, saxlanmanın, daşınmanın və marketinqin bütün mərhələlərinin inspeksiya olunması və bu standartların tələblərinə uyğunluğuna əmin olmaq;
GABA standartlarına əsasən istehsal, sertifikatlaşdırma, tanınma üçün təminatı və ekoloji yolla istehsal edilən məhsulların etiketlənməsını tənzimləmək.
Bu standart ekoloji məhsullara olan tələbləri istehsal və marketinq standartları baxı- mından, inspeksiyaların planlaşdırılması və sertifikatlaşdırma qurumlarının etiketləməyə olan tələblərini tənzimləyir. Bu standartlar təsərrüfatlarda ekoloji istehsalın prinsiplərini, hazırlıqları, saxlanmanı, daşınmanı etiketlənməni və marketinq mərhələlərini tənzimləyir, torpaqda əlverişli şərait yaratmaq və münbitliyi artırmaq üçün istifadəsinə icazə verilən vasitələri qeyd edir, bitki zərərvericiləri və xəstəliklərinə qarşı nəzarəti, qida əlavələri və emala köməkçi vasitələrin tətbiqini tənzimləyir. Etiketlənmə məqsədilə “ekoloji istehsal üsullarından istifadə edilib” kimi terminlərin istifadəsi sertifikatlaşdırma qurumunun və digər səlahiyyətli şəxslərin nəzarəti olmadan becərilən məhsullar üçün qadağandır. Ekoloji kənd təsərrüfatı ətraf mühitin qorunmasına kömək göstərən ən geniş yayılmış metodologiyalardan biridir. Ekoloji istehsal sistemi spesifik və dəqiq istehsal standartlarına əsaslanır ki, bu standartlar da sosial, ekoloji və iqtisadi cəhətdən optimal aqrosistemə malik olmağı qarşıya məqsəd qoyur. Ekoloji sistemi daha aydın təsvir etmək üçün sinonim olan ”bioloji” və “üzvi” terminlərindən də istifadə olunur. Ekoloji istehsal olunmuş ərzaqlar üçün olan tələblər digər istehsal prosedurlarına və özəlliklərinə malik olan və fərqli identifikasiya və etiketlənməyə malik ərzaqlara olan tələblərdən fərqlənir. “Ekoloji” – məhsulun ekoloji istehsal standartlarına müvafiq istehsal olunduğunu və müvafiq sertifikatlaşdırma orqanı tərəfindən sertifikat almasını göstərən bir etiketləmə terminidir. Ekoloji kənd təsərrüfatı kənardan gətirilən vasitələrin minimuma endiril- məsinə, sintetik kimyəvi gübrələrin və pestisidlərin istifadəsini məhdudlaşdırılmasına əsaslanır. Eyni zamanda ekoloji kənd təsərrüfatı praktikası ümumi ətraf mühitin çirklənməsi zəminində məhsulların tərkibində kimyəvi vasitələrin qalıqlarının olmamasına tam zəmanət verə bilməz. Bununla belə, havanın, torpağın və suyun çirklənməsini minimuma endirmək üçün müxtəlif üsullardan istifadə edilməkdədir. Ekoloji ərzaq istehsalçıları, emalçılar və pərakəndə satıcılar ekoloji kənd təsərrüfatı məhsullarının inteqrasiyasını qoruyub saxlamaq üçün standartları dəstəkləyir və ona əməl edir. Ekoloji kənd təsərrüfatının ilkin məqsədi bir-biri ilə əlaqəli olan icmaların, yəni torpaq həyatı, bitki, heyvan və insanların sağlamlığı və məhsuldarlığını optimallaş- dırmaqdan ibarətdir. Ekoloji kənd təsərrüfatı aqrosistemin sağlamlığını, biomüxtəlifliyi, bioloji dövranı və torpağın bioloji aktivliyini artıran və inkişaf etdirən tam bir sistemdir. O, idarəetmə praktikasını kənardan gətirmə vasitələrinin tətbiqindən üstün tutur və bu zaman yerli sistemə adaptasiya olunma da nəzərə alınır. Bu sintetik materialların tətbiqinə və hər hansı bir spesifik funksiyaların sistem daxilində həyata keçirilməsinə əks olaraq mümkün olan yerlərdə mədəni, bioloji və mexaniki üsulların tətbiqi ilə həyata keçirilir. Ekoloji istehsal sistemi aşağıdakı kimi təsvir olunur: a) bütün sistem daxilində bioloji müxtəlifliyi canlandırmaq; b) torpağın bioloji aktivliyini artırmaq; c) torpaq münbitliyini uzun müddət saxlamaq; Yüklə 437,88 Kb. Dostları ilə paylaş:
|