Azərbaycan respublikasinda ekoloji Üsullarla təmiz məhsul istehsali, emali, etiketləNMƏsi və marketiNQİ ÜÇÜN
Yüklə 437,88 Kb. Pdf görüntüsü
|
3. Əgər bütün təsərrüfat eyni zamanda keçid dövrünü yaşamırsa, bu standarta müvafiq olaraq təsərrüfat sahəsinin müvafiq keçid dövrü keçən yerlərində bu standartlar tətbiq edilə bilər. Konvensional sistemdən ekoloji istehsala keçid o vaxt effektli olar ki, bu keçid müddətində standartlara müvafiq olaraq icazə verilən üsullardan istifadə edilsin. Əgər bütün təsərrüfat eyni zamanda keçid dövrünü yaşamırsa o zaman ərazi Əlavə 3, hissə A, paraqraf 3 və 11-də olduğu kimi hissələrə bölünməlidir. 4. Keçid dövründə olan ərazilər və ya artıq ekoloji istehsala keçid dövrünü başa çatdırmış ərazilər konvensional və ekoloji istehsala keçməklə növbələşdirilə (geriyə və irəli) bilməz. 5. Torpağın münbitliyi və bioloji aktivliyi aşağıda qeyd olunan müvafiq vasitələrlə artırılmalıdır: a) Paxlalıların, yaşıl gübrələrin və ya dərin köklü bitkilərin becərilməsi müvafiq çoxillik növbəli əkin proqramıdır; b) torpaq kompostlaşdırılmış və ya kompostlanmamış üzvi maddələrlə qarışdırılmalıdır, burada istehsal standartlara müvafiq aparılmalıdır. Heyvandarlıq təsərrüfatları qalıqları, məsələn, təsərrüfatyanı peyin, əgər heyvanlar bu standartların tələblərinə müvafiq bəsləniblərsə, istifadə oluna bilər; Əlavə 2, Cədvəl 1.-də göstərilən maddələr o səviyyəyə qədər istifadə oluna bilər ki, bu səviyyə məhsulun qidalılıq səviyyəsinə müvafiq olsun və yaxud torpaq şəraiti yuxarıda göstərilən 5(a) və (b)-yə uyğun olaraq becərilə bilməsin və ya peyini ekoloji təsərrüfatlardan əldə etmək mümkün olmasın. c) kompostlaşmanı fəallaşdırmaq üçün müvafiq mikroorqanizmlər və ya bitki əsaslı preparatlar istifadə edilə bilər; d) daş unu kimi biodinamik preparatlardan, təsərrüfatyanı peyin və ya bitkilər paraqraf 5.-də qeyd olunan məqsədlər üçün istifadə oluna bilər. 6. Zərərvericilər, xəstəliklər və alaqlar aşağıda qeyd olunan tədbirlərin hər hansı biri ilə nəzarət edilə bilər: − müvafiq növlərin və cinslərin seçilməsi; − müvafiq növbəli əkin proqramı; − mexaniki becərmə; − zərərvericilərin təbii düşmənlərinə müvafiq yaşam şəraiti qurmaq vasitəsilə, məsələn çəpər çəkməklə, yuvalar qurmaqla, ekoloji bufer zonalar yaratmaqla qorumaq; − müxtəlif, rəngarəng ekosistemlər. Bunlar coğrafi ərazilərdən fərqlənəcək. Məsələn, bufer zonalar eroziyalara, aqromeşəçiliyə, məhsul dövranına təsir göstərir və s. − alaqlara qarşı alovla mübarizə; − təbii düşmənlərin, həmçinin yırtıcıların və parazitlərin buraxılması; − Daş unundan, təsərrüfatyanı peyindən və ya bitkilərdən hazırlanan biodinamik preparatlar; − mulçalama və ya otun biçilməsi; − heyvanların otarılması; − tələlər, maneələr, işıq və səs kimi müxaniki nəzarət üsulları; − əgər müvafiq növbəli əkin vasitəsilə torpağın bərpa edilməsi aparıla bilmirsə, buxarla sterilizə etmək. 7. Yalnız məhsulun gözlənilən ciddi təhlükə anında, 6-cı (yuxarıda) bənddə qeyd olunan tədbirlər səmərə verməzsə və effektiv sayılmazsa Əlavə 2-də göstərilən tədbirlərin həyata keçirilməsi məqsədəuyğundur.
8. Bu standartın Bölmə 4.1.-də göstərilən müdəalarına müvafiq olaraq toxumlar və vegetativ reproduktiv materiallar üçün heç olmazsa bir nəsil, çoxillik məhsullar üçün iki becərmə fəsili lazımdır. Əgər operator (sahibkar) GABA-ya sübut edə bilsə ki, yuxarıda qeyd olunan tələblərə cavab verən materiallar əldə edilə bilən deyil, sertifikatlaşdırma qurumu razı ola bilər: a) ilk mərhələdə dərmanlanmamış toxumdan və reproduktiv materialdan istifadə; b) əgər (a) variantını əldə etmək mümkün deyilsə, Əlavə 2-də göstərilən maddələrlə işlənmiş toxumlardan və reproduktiv materiallardan istifadə. GABA proqramı üzrə sertifikatlaşdırma qurumları yuxarıda 8-ci bölmədə göstərilən tətbiqetmə limitini təyin edən kriteriyaları müəyyənləşdirə bilər. 9.Yeməli bitkilərin və onların hissələrinin toplanması, həmçinin təbii ərazidə, meşələrdə, kənd təsərrüfatı ərazilərində təbii surətdə yetişən məhsulların toplanışı aşağıdakı şərtlər daxilində ekoloji istehsal kimi qəbul edilir: -
məhsul aydın şəkildə müəyyən edilmiş, bu standartın Bölmə 6-da qeyd olunan yoxlamadan/sertifikatlaşmadan keçmiş yığım ərazisindən toplanmışdır; -
və məhsullardan başqa digər maddələrdən istifadəyə yol verilməyib; -
yığım təbii ətraf mühütin sabitliyinə, yığım ərazisində olan növlərin qorunub saxlanmasına xələl gətirməməlidir; -
müştərilərdən alındıqda; -
vəhşi növlərin toplanmasına icazə səlahiyyətli qurumlar və ya şəxslər tərəfindən verilməlidir, cavabdeh səlahiyyətli şəxs ayrıca hər bir növ üçün yığım qaydaları işləyib hazırlamalıdır; -
ekoloji yabanı yığım davamlı olmalıdır və ətraf mühiti dağıtmamalıdır. O, çirklənməmiş təmiz ərazilərdə aparılmalıdır. Həmçinin o, yaxşı sənədləşdiril- məlidir ki, lazım gəlsə, yığım ərazisinə qədər geriyə yoxlana bilsin. -
hansısa növün həddən çox yığımına yol verilməməlidir. -
Qırmızı siyahıda olan hədsiz toplanan məhsulların toplanmasına yol verilməməlidir. -
-
yığım digər orqanizmlərin yaşam tərzinə və qidalanmasına zərər vurmamalıdır. -
yığımı aparan şəxslər özlərindən sonra zibil qoymamalıdır, yanğına səbəb olmamalıdır, qeyri-leqal ovçuluq etməməlidir və s. -
yığımı aparan şəxslər yaxşı hazırlanmalı və məlumatlanmalıdır. -
yığım böyük şəhərlərə yaxın ərazilərdə, sənaye mərkəzlərində, nüvə istehsalı ərazilərinə yaxın yerlərdə və yola yaxın yerlərdə aparılmamalıdır - əgər yığım qrup şəklində aparılırsa, yığımı aparan şəxslər məhsulu toplama texnikasına, maksimum məhsul kəmiyyəti, ətraf mühitə vurulan zərər və müvafiq yığım əraziləri ən müvafiq tərzdə seçilməlidir. -
cavabdeh kompaniya və ya şəxs ekoloji idarəetmə planını təqdim etməlidir. -
yığım rayonunun ( yaxşı olardı ki, 1 : 50.000 nisbətində və ya 1 : 250.000 nisbətindən az olmayaraq) detallı şəkildə xəritəsi təqdim olunmalıdır. -
səviyyələrdə saxlanmalıdır. -
operatorlar (müştərilər) davamlılığa heç olmazsa yerli yığım səviyyəsində cəhd etməlidir. Yüklə 437,88 Kb. Dostları ilə paylaş:
|