Azәrbaycan respublikasinin konstitusiyasi

II. Dövlәt әdәbi-bәdii, elmi-texniki vә başqa yaradıcılıq növlәrinin azad hәyata keçirilmәsinә 

tәminat verir. 

M a d d ә   5 2 .   Vәtәndaşlıq hüququ

 

Azәrbaycan  dövlәtinә  mәnsub  olan,  onunla  siyasi  vә  hüquqi  bağlılığı,  habelә  qarşılıqlı 

hüquq  vә  vәzifәlәri  olan  şәxs  Azәrbaycan  Respublikasının  vәtәndaşıdır.  Azәrbaycan 

Respublikasının әrazisindә vә ya Azәrbaycan Respublikasının vәtәndaşlarından doğulmuş şәxs 

Azәrbaycan  Respublikasının  vәtәndaşıdır.  Valideynlәrindәn  biri  Azәrbaycan  Respublikasının 

vәtәndaşı olan şәxs Azәrbaycan Respublikasının vәtәndaşıdır. 

M a d d ә   5 3 .   Vәtәndaşlıq hüququnun tәminatı

 

I.  Azәrbaycan  Respublikasının  vәtәndaşı  heç  bir  halda  Azәrbaycan  Respublikası 

vәtәndaşlığından mәhrum edilә bilmәz. 

II.  Azәrbaycan  Respublikasının  vәtәndaşı  heç  bir  halda  Azәrbaycan  Respublikasından 

qovula vә ya xarici dövlәtә verilә bilmәz. 

III.  Azәrbaycan  Respublikası  onun  әrazisindәn  kәnarda  müvәqqәti  vә  ya  daimi  yaşayan 

Azәrbaycan Respublikası vәtәndaşlarının hüquqi müdafiәsinә tәminat verir vә onlara hamilik 

edir. 

M a d d ә   5 4 .   Cәmiyyәtin vә dövlәtin siyasi hәyatında iştirak hüququ

 

I. Azәrbaycan Respublikası vәtәndaşlarının cәmiyyәti vә dövlәtin siyasi hәyatında maneәsiz 

iştirak etmәk hüququ vardır. 

II.  Dövlәtә  qarşı  qiyama  vә  ya  dövlәt  çevrilişinә  müstәqil  müqavimәt  göstәrmәk 

Azәrbaycan Respublikasının hәr bir vәtәndaşının hüququdur. 

M a d d ә   5 5 .   Dövlәtin idarә olunmasında iştirak etmәk hüququ

 

I.  Azәrbaycan  Respublikası  vәtәndaşlarının  dövlәtin  idarә  olunmasında  iştirak  etmәk 

hüququ  vardır.  Bu  hüququ  onlar  bilavasitә  vә  ya  nümayәndәlәri  vasitәsi  ilә  hәyata  keçirә 

bilәrlәr. 

II.  Azәrbaycan  Respublikasının  vәtәndaşları  dövlәt  orqanlarında  qulluq  etmәk  imkanına 

malikdirlәr.  Dövlәt  orqanlarının  vәzifәli  şәxslәri  Azәrbaycan  Respublikasının  vәtәndaşları 

sırasından tәyin edilirlәr. Әcnәbilәr vә vәtәndaşlığı olmayan şәxslәr dövlәt qulluğuna qanunla 

müәyyәnlәşdirilmiş qaydada qәbul edilә bilәrlәr. 

M a d d ә   5 6 .   Seçki hüququ

 

I. Azәrbaycan Respublikası vәtәndaşlarının dövlәt orqanlarına seçmәk vә seçilmәk, habelә 

referendumda iştirak etmәk hüququ vardır. 

II.  Mәhkәmәnin  qәrarı  ilә  fәaliyyәt  qabiliyyәtsizliyi  tәsdiq  olunmuş  şәxslәrin  seçkilәrdә, 

habelә referendumda iştirak etmәk hüququ yoxdur. 

---

III.  Hәrbi  qulluqçuların,  hakimlәrin,  dövlәt  mәmurlarının,  din  xadimlәrinin,  mәhkәmәnin 

qanuni qüvvәyә minmiş hökmü ilә azadlıqdan mәhrum edilmiş şәxslәrin, bu Konstitusiyada vә 

qanunda  nәzәrdә  tutulan  digәr  şәxslәrin  seçkilәrdә  iştirak  etmәk  hüququ  qanunla 

mәhdudlaşdırıla bilәr. 

M a d d ә   5 7 .   Müraciәt etmәk hüququ

 

I.  Azәrbaycan  Respublikası  vәtәndaşlarının  dövlәt  orqanlarına  şәxsәn  müraciәt  etmәk, 

habelә  fәrdi  vә  kollektiv  yazılı  müraciәtlәr  göndәrmәk  hüququ  vardır.  Hәr  bir  müraciәtә 

qanunla müәyyәn edilmiş qaydada vә müddәtlәrdә yazılı cavab verilmәlidir. 

II.  Azәrbaycan  Respublikası  vәtәndaşlarının  dövlәt  orqanlarının  vә  onların  vәzifәli 

şәxslәrinin, siyasi partiyaların, hәmkarlar ittifaqlarının vә digәr ictimai birliklәrin, habelә ayrı-

ayrı  vәtәndaşların  fәaliyyәtini  vә  ya  işini  tәnqid  etmәk  hüququ  vardır.  Tәnqidә  görә  tәqib 

qadağandır. Tәhqir vә böhtan tәnqid sayıla bilmәz. 

M a d d ә   5 8 .   Birlәşmәk hüququ

 

I. Hәr kәsin başqaları ilә birlәşmәk hüququ vardır. 

II.  Hәr  kәs  istәnilәn  birlik,  o  cümlәdәn  siyasi  partiya,  hәmkarlar  ittifaqı  vә  digәr  ictimai 

birlik yaratmaq vә ya mövcud birliyә daxil olmaq hüququna malikdir. Bütün birliklәrin sәrbәst 

fәaliyyәtinә tәminat verilir. 

III.  Heç  kәs  hәr  hansı  birliyә  daxil  olmağa  vә  onun  üzvlüyündә  qalmağa  mәcbur  edilә 

bilmәz. 

IV. Azәrbaycan Respublikasının bütün әrazisindә vә ya hәr hansı hissәsindә qanuni dövlәt 

hakimiyyәtini zorla devirmәk mәqsәdi güdәn birliklәr qadağandır. Konstitusiyanı vә qanunları 

pozan birliklәrin fәaliyyәtinә yalnız mәhkәmә qaydasında xitam verilә bilәr. 

M a d d ә   5 9 .   Azad sahibkarlıq hüququ

 

Hәr  kәs  qanunla  nәzәrdә  tutulmuş  qaydada  öz  imkanlarından,  qabiliyyәtindәn  vә 

әmlakından  sәrbәst  istifadә  edәrәk  tәkbaşına  vә  ya  başqaları  ilә  birlikdә  azad  sahibkarlıq 

fәaliyyәti vә ya qanunla qadağan edilmәmiş digәr iqtisadi fәaliyyәt növü ilә mәşğul ola bilәr. 

M a d d ә   6 0 .   Hüquq vә azadlıqların mәhkәmә tәminatı

 

I. Hәr kәsin hüquq vә azadlıqlarının mәhkәmәdә müdafiәsinә tәminat verilir. 

II. Hәr kәs dövlәt orqanlarının, siyasi partiyaların, hәmkarlar ittifaqlarının vә digәr ictimai 

birliklәrin,  vәzifәli  şәxslәrin  qәrar  vә  hәrәkәtlәrindәn  (yaxud  hәrәkәtsizliyindәn)  mәhkәmәyә 

şikayәt edә bilәr. 

M a d d ә   6 1 .   Hüquqi yardım almaq hüququ

 

I. Hәr kәsin yüksәk keyfiyyәtli hüquqi yardım almaq hüququ vardır. 

II. Qanunla nәzәrdә tutulmuş hallarda hüquqi yardım ödәnişsiz, dövlәt hesabına göstәrilir. 

---

III. Hәr bir şәxsin sәlahiyyәtli dövlәt orqanları tәrәfindәn tutulduğu, hәbsә alındığı, cinayәt 

törәdilmәsindә  ittiham  olunduğu  andan  müdafiәçinin  kömәyindәn  istifadә  etmәk  hüququ 

vardır. 

M a d d ә   6 2 .   Mәhkәmә aidiyyәtinin dәyişdirilmәsinә yol verilmәmәsi

 

Hәr  kәsin  onun  işinә  qanunla  müәyyәn  edilmiş  mәhkәmәdә  baxılması  hüququ  vardır. 

Şәxsin razılığı olmadan onun işinә başqa mәhkәmәdә baxılmasına yol verilmir. 

M a d d ә   6 3 .   Tәqsirsizlik prezumpsiyası

 

I.  Hәr  kәsin  tәqsirsizlik  prezumpsiyası  hüququ  vardır.  Cinayәtin  törәdilmәsindә 

tәqsirlәndirilәn  hәr  bir  şәxs,  onun  tәqsiri  qanunla  nәzәrdә  tutulan  qaydada  sübuta 

yetirilmәyibsә  vә  bu barәdә  mәhkәmәnin qanuni  qüvvәyә  minmiş  hökmü  yoxdursa,  tәqsirsiz 

sayılır. 

II. Şәxsin tәqsirli olduğuna әsaslı şübhәlәr varsa, onun tәqsirli bilinmәsinә yol verilmir. 

III.  Cinayәtin  törәdilmәsindә  tәqsirlәndirilәn  şәxs  özünün  tәqsirsizliyini  sübuta  yetirmәyә 

borclu deyildir. 

IV.  Әdalәt  mühakimәsi  hәyata  keçirilәrkәn  qanunu  pozmaqla  әldә  edilmiş  sübutlardan 

istifadә oluna bilmәz. 

V. Mәhkәmәnin hökmü olmasa, kimsә cinayәtdә tәqsirli sayıla bilmәz. 

M a d d ә   6 4 .   Bir cinayәtә görә tәkrarәn mәhkum etmәyә yol verilmәmәsi

 

Heç kәs bir cinayәtә görә tәkrarәn mәhkum edilә bilmәz. 

M a d d ә   6 5 .   Mәhkәmәyә tәkrar müraciәt hüququ

 

Mәhkәmәnin mәhkum etdiyi hәr bir şәxsin öz barәsindә çıxarılmış hökmә qanunla nәzәrdә 

tutulan  qaydada  yuxarı  mәhkәmәdә  yenidәn  baxılması,  habelә  özünün  әfv  edilmәsi  vә 

cәzasının yüngüllәşdirilmәsi haqqında müraciәt etmәk hüququ vardır. 

M a d d ә   6 6 .   Qohumların әleyhinә ifadә vermәyә mәcbur etmәyә yol 

verilmәmәsi

 

Heç kәs özünә, arvadına (әrinә), övladlarına, valideynlәrinә, qardaşına, bacısına qarşı ifadә 

vermәyә  mәcbur  edilә  bilmәz.  Әleyhinә  ifadә  verilmәsi  mәcburi  olmayan  qohumların  tam 

siyahısı qanunla müәyyәn edilir. 

 

 

M a d d ә 6 7. Tutulanların, hәbsә alınanların vә cinayәt törәdilmәsindә

 

                         tәqsirlәndirilәn şәxslәrin hüquqları  

[12]

 

 

 

I.  Sәlahiyyәtli  dövlәt  orqanlarının  tutduğu,  hәbsә  aldığı,  cinayәt  törәdilmәsindә 

tәqsirlәndirdiyi  hәr  bir  şәxsә  dәrhal  onun  hüquqları  bildirilir  vә  tutulmasının,  hәbsә 

alınmasının vә cinayәt mәsuliyyәtinә cәlb edilmәsinin sәbәblәri izah edilir.

 

---