AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ
AZƏRBAYCAN DÖVLƏT İQTİSAD UNİVERSİTETİ
MAGİSTRATURA MƏRKƏZİ
Əlyazması hüququnda
Əlili Ülviyyə Azad qızı
―Qiymətli kağızlar bazarının iqtisadi əsasları‖ mövzusunda
MAGİSTR DİSSERTASİYASI
İstiqamətin şifri və adı: İİM 060403 ―Maliyyə‖
İxtisasın şifri və adı: “ Bank işi ”
Elmi rəhbər: Magistr proqramının rəhbəri:
i.e.n dos.Əsgərova R.V i.e.n dos Rzayev R.M
Kafedra müdiri:
i.e.d.Ələkbərov Ə.Ə
B A K I - 2 0 1 6
2
M Ü N D Ə R İ C A T
Giriş.............................................................................................................................3
I Fəsil.Qiymətli kağızlar bazarının formalaşmasının nəzəri-metodoloji əsasları.
1.1.
Qiymətli kağızlar bazarının formalaşmasının nəzəri əsasları........................ 6
1.2.
Qiymətli kağızlar bazarının mahiyyəti və iqtisadi əsasları...............................21
II Fəsil.Azərbaycan Respublikasında qiymətli kağızlar bazarının fəaliyyətinin
təhlili və qiymətləndirilməsi.
2.1. . Azərbaycan Respublikasında qiymətli kağızlar bazarının dövlət tənzimlənməsi
və
onun
normativ-hüquqi
bazasının
təhlili............................................................................................................................35
2.2 Azərbaycan Respublikasında qiymətli kağızlar bazarının mövcud vəziyyətinin
təhlili............................................................................................................................44
III
Fəsil.Qiymətli
kağızlar
bazarının
formalaşması
mexanizminin
təkmilləşdirilməsi yolları.
3.1. Qiymətli kağızlar bazarının formalaşması mexanizminin təkmilləşdirilməsi
istiqamətləri ................................................................................................................55
3.2. Qiymətli kağızlar bazarının inkişafının perspektiv istiqamətləri.........................60
Nəticə və təkliflər.......................................................................................................72
İstifadə edilmiş ədəbiyyat.........................................................................................75
REZUME
SUMMARY
REFERAT
Magistrant
Elmi rəhbər
3
G İ R İ Ş
Tədqiqat işinin mövzusunun aktuallığı:Bazar iqtisadiyyatının formalaşması
dövründə potensial maliyyə resurslarının ölkə iqtisadiyyatında intensiv və dinamik
cəlb olunması mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Son illər ərzində həyata keçirilən iqtisadi
islahatlar çərçivəsində dünya iqtisadiyyatına inteqrasiya dərinləşdirilmiş və nəticədə
iqtisadiyyatın dinamik inkişafı təmin olunmuşdur.
Bilirik ki,maliyyə bazarının seqmentlərinə qiymətli kağızlar bazarıda daxildir.
Qiymətli kağızlar bazarı pul vasitələrinə olan tələblə onun təklifi arasında qarşılıqlı
əlaqə olduğu münasibətlərdən ibarətdir. Qiymətli kağızlar bazarı kapitalın əsas
sahələrə axınını təmin edir, iqtisadiyyata çeviklik verir ki bu da pul ehtiyatlarının bir
sahədən digər sahəyə keçməsini təmin edir.Bu isə son nəticədə iqtisadi inkişafın
tempini artırır.
Bazar iqtisadiyyatının vacib elementlərindən biri qiymətli kağızlar bazarıdır.
Hal-hazırda qiymətli kağızlar bazarı mövcud olmayan dövlətdə yüksək səviyyədə
inkişaf etmiş bazar iqtisadiyyatının varlığından danışmaq olmaz. Qiymətli kağızlar
bazarı pul vəsaitlərinə olan tələblə onun təklifinin qarşılıqlı əlaqədə olduğu
münasibətlərdən bildirir.Bazarda bir sahibkar öz vəsaiti hesabına iş yerləri açır,
istehsalla məşğul olur ehtiyacını ödəmək üçün qiymətli kağızlar bazarına müraciət
edərək buraxdığı qiymətli kağızları sataraq vəsait cəlb edir.
Dünyada hər bir cəmiyyət özünün inkişafı ilə bağlı çox mühüm iqtisadi
problemlərlə qarşılaşmışdır və məhdud ehtiyatlar aləmində nə və kimin üçün istehsal
etməli olduğu haqqında düşünməli olmuşdur. XX əsrdə bir biri ilə rəqabət aparan
iqtisadi sistem əsasən mərkəzi hökumət tərəfindən idarə olunan amirlik iqtisadiyyatı və
xüsusi sahibkarlığa əsaslanan bazar iqtisadiyyatı bu suala tamamilə müxtəlif cavablar
vermişdir. Aydın olmuşdur ki, dünyanın hansı ölkəsində bərqərar olmasından asılı
olmayaraq amirlik iqtisadiyyatı sabit iqtisadi artım, çiçəklənmə və öz vətəndaşlarının
hətta maddi rifahını belə təmin edə bilməmişdir.
