Azərbaycan Respublikasında ali təhsilin yeniləşməsi uğrunda: təhsil islahatlarına dəstək
Yüklə 1,13 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Đbrahim Əliyev Azərbaycan Turizm Đnstitutunun “Đctimai fənlər” kafedrasının müdiri, TTF-in direktoru, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Sevda Vəzirova
47 Lakin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab Đlham Əliyevin “Azərbaycan Respublikasının dövlət ali təhsil müəssisə- lərində ödənişli əsaslarla təhsil alan məcburi köçkünlərin təhsil xərclərinin ödənilməsi haqqında” yeni dərs ili ərəfəsində imzala- dığı Sərəncamla qeyd olunan problem artıq öz həllini tapmışdır. Belə ki, Sərəncama əsasən 2011/2012-ci tədris ilindən etibarən dövlət ali təhsil müəssisələrinin bakalavriat və magistratura təhsil səviyyələrinə yeni qəbul olunmuş və ödənişli əsaslarla təhsil alan məcburi köçkün statusu olan Azərbaycan Respublikası vətəndaş- larının təhsil müddəti ərzində təhsil haqqı Azərbaycan Respub- likası Nazirlər Kabinetinin 2010-cu il 25 iyun tarixli 120 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş təhsil xərcləri miqdarında dövlət büdcəsi- nin vəsaiti hesabına ödəniləcəkdir. Nəticədə dövlət ali təhsil müəssisələri məcburi köçkün statuslu və ödənişdən azad olunan tələbələrin təhsil xərclərinin ödənilməsi ilə bağlı ayrılacaq büdcə vəsaitləri hesabına ali təhsil müəssisələrinin maliyyə vəziyyəti daha da yaxşılaşacaqdır. Qeyd etməliyik ki, yeni maliyyələşmə mexanizminin tətbiqi nəticəsində dövlət ali təhsil müəssisələrinin səlahiyyətlərinin artı- rılması, eyni zamanda onların bu istiqamətdə məsuliyyətlərini də artırır. Belə ki, ali məktəblər son nəticədə təhsildə keyfiyyətin yüksəldilməsinə nail olmaq üçün öncə qeyd etdiyimiz kimi möv- cud resurslardan, həmçinin əldə edilən maliyyə resurslarından daha səmərəli, rasional şəkildə istifadəni təmin etməlidirlər. Bu baxımdan ali təhsildə yeni maliyyələşmə mexanizmi ilə əlaqədar tətbiq olunan yeniliklər ali təhsil müəssisələrinin qarşısında mühüm vəzifələr qoyur. Ədəbiyyat: 1. Azərbaycan Republikası Prezidentinin “Ali təhsil müəssisə- lərində yeni maliyyələşmə mexanizminin tətbiq edilməsi barədə” 10 fevral 2010-cu il tarixli Fərmanı. 2. Azərbaycan Republikası Prezidentinin “Azərbaycan Respublikasının dövlət ali təhsil müəssisələrində ödənişli əsaslarla təhsil 48 alan məcburi köçkünlərin təhsil xərclərinin ödənilməsi haqqında” 14 sentyabr 2011-ci il tarixli Sərəncamı. 3. “Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu. 4. Боголюбова Л.Н. Экономическое развитие в современной цивилизации. 49 Đbrahim Əliyev Azərbaycan Turizm Đnstitutunun “Đctimai fənlər” kafedrasının müdiri, TTF-in direktoru, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Sevda Vəzirova Azərbaycan Turizm Đnstitutunun “Đctimai fənlər” kafedrasının dosenti, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru Boloniya prosesində vahid kredit sistemi (AKTS) Müasir dövrdə ictimai həyatın bütün sahələrini əhatə edən dərin inteqrasiya prosesi təhsil sahəsində də özünü dün- yanın müxtəlif yerlərində ayrı-ayrı ölkə- lərin təhsil sistemlərinin yaxınlaşmasın- da və vahid ümumtəhsil məkanlarının formalaşmasında büruzə verir. Təhsildə gedən bu proses ümumdünya miqyasın- da gedən qlobal inteqrasiya və bütövləş- mə prosesinin bir hissəsi olmaqla onun ümumi qanunlarına tabedir və bütöv- lükdə digər sahələrdə gedən proseslərlə vəhdət təşkil edir. Avropada gedən Boloniya prosesi ali təhsil sahəsini əhatə edir. Onun başlıca missiyası isə artıq təşəkkül tapmış Ümumavropa iqtisadi məkanının əmək bazarının yüksək ixtisaslı mütəxəssislərə olan ehtiyacını təmin etmək üçün vahid ali təhsil məkanının yaradılması, bu sahədə standartların ümumiləşdirilməsi, güclərin birləşdirilməsi, Avropa təhsilinin rəqabət qabiliyyətinin və yeni ölkələrdə cəzbediciliyinin artırılmasıdır. Bu sahədə görülən işlər və həyata keçirilən islahatlar kompleks şəklində nəzərdə tutulan məqsədlərin əldə edilməsinə xidmət edir. Bəzən Boloniya prosesi təhsildə yalnız kredit sisteminin tətbiqi kimi başa düşülür. Qeyd 50 olunduğu kimi bu proses ali təhsilin bütün cəhətlərini əhatə edən və köklü mahiyyət dəyişikliklərinə istiqamətlənmiş çoxşaxəli bir proses olmaqla daha mürəkkəb xarakter daşıyır. Onun prosesdə nəzərdə tutulan hər hansı bir cəhətlə eyniləşdirilməsi bu barədə fikrin bəsitləşdirilməsinə və yanlış təsəvvürün yaranmasına gətirib çıxara bilər. O cümlədən, biliyin qiymətləndirilməsində kredit sisteminin vahid formasının tətbiqi Boloniya prosesi çərçivəsində həyata keçirilən vacib şərtlərdən biridir, lakin yeganə şərt deyildir. Bununla yanaşı, Avropa ölkələrində kredit sisteminin tətbiqində mövcud olan fərqlərin aradan qaldırılması, onun vahid standartlarının tətbiqinə nail olunması strateji əhəmiyyət kəsb edir. Boloniya prosesinə qoşulmuş digər ölkələrdə, xüsusən postsovet ölkələrində, bu işin görülməsinin spesifik çətinlikləri vardır. Əgər Avropanın ölkələrinin əksəriyyətində tətbiq edilən kredit sistemlərinin fərqi nisbətən azdırsa və söhbət onların eyniləşdirilməsindən gedirsə, postsovet ölkələrində və sosializm düşərgəsinə daxil olan ölkələrdə qiymətləndirmə sistemindəki fərqlər daha prinsipial xarakter daşıyır və onların dəyişdirilməsi, mövcud olan ölçü vahidlərindən imtina edilərək onlar üçün bu vaxta qədər tanış olmayan kredit standartlarına keçilməsi xeyli çətindir. Bunun üçün isə həmin ölkələrdə, o cümlədən Azərbay- canda, kredit sisteminin mahiyyətinin tam aydınlaşdırılması, onun bu vaxta qədər mövcud olan qiymətləndirmə və ölçmə siste- mindən fərqinin aşkar edilməsi, onun tətbiqi zamanı yerli xüsusiyyətlərin və mövcud ənənələrin nəzərə alınması, ona keçid zamanı real vəziyyətin nəzərə alınması zəruridir. Həm də bu zaman düşünülmüş, dəqiq planlaşdırılmış fəaliyyət proqramının hazırlanması və həyata keçirilməsinin geniş maarifləndirmə tədbirləri ilə müşayiət edilməsi bu işin uğurunun vacib şərtidir. Ali təhsildə kredit sistemi özünəməxsus funksiyaları yerinə yetirməklə onun ən vacib məsələlərindən birini təşkil edir. Ümumiyyətlə, bir-birindən fərqli ölkələrdə, fərqli ictimai-iqtisadi məkanlarda və şəraitdə mövcud olan ali təhsil sistemlərinin hamısında alınan təhsilin həcminin ölçülməsi, keyfiyyətin təmin Yüklə 1,13 Mb. Dostları ilə paylaş:
|