127
- ali və orta ixtisas təhsili istiqamətlərinin və magistr
proqramlarının siyahılarının təsdiqindən xeyli müddət keçdiyinə
görə onların yeniləşdirilməsinə ehtiyac duyulur;
- istiqamətlər üzrə standartların yeniləşməsinə baxmayaraq,
tədris planlarında hələ də lüzumsuz qeyri-ixtisas fənləri
mövcuddur;
- bakalavr və magistratura pillələrində bir çox ixtisaslar üzrə
dərsliklər çatışmır, bəzən isə məzmunca köhnəlmiş ədəbiyyatdan
istifadə edilir;
- tələbələrin tədris olunan fənləri mənimsəmə səviyyəsini
müəyyənləşdirən monitorinq mexanizmi olmadığından onların
biliyinin qiymətləndirilməsində qeyri-obyektivliyə yol verilir;
- pedaqoji təhsilin məzmunu ümumtəhsil məktəblərinin
tələbatı ilə kifayət qədər uzlaşmır;
- magistr hazırlığının məzmununa və səviyyəsinə qoyulan
minimum dövlət tələblərinin strukturu təkmilləşdirilməli və buna
müvafiq
istiqamətlər
üzrə
dövlət
təhsil
standartları
hazırlanmalıdır;
- yeni pedaqoji təlim texnologiyaları ləng işlənilir, mövcud
texnologiyalar isə tədris prosesinə zəif tətbiq olunur;
-
ali
məktəblərdə
kadr
hazırlığında
informasiya-
kommunikasiya
texnologiyalarından,
fəal
interaktiv
təlim
metodlarından kifayət qədər istifadə edilmir;
- kadr hazırlığı üzrə uzunmüddətli, elmi cəhətdən əsaslan-
dırılmış proqnozlaşdırma mexanizmi yoxdur;
- ali məktəb müəllimlərinin peşəkarlıq səviyyəsini müəyyən
edən mexanizm yaradılmamışdır;
- ali məktəblərdə dərs yükünün optimal müəyyənləş-
dirilməməsi, azsaylı qrup və birləşmələrin yaradılması, dərs yükü-
nün minimal hədlə müəyyən edilməsi tələbə-müəllim nisbətinin
dünyadakı göstəricilərə uyğunlaşdırılmasına imkan vermir;
-
ali
məktəblərin
maddi-texniki
bazası
(tədris
laboratoriyalarının təchizatı, tədris prosesini təmin edən cihaz və
avadanlıqlarla təminatı və s.) müasir tələblərə cavab vermir;
128
- ali məktəb kitabxanaları və onların təminatı günün tələb-
lərinə cavab vermir, elektron kitabxanaların və dərsliklərin
yaradılması işi çox ləng aparılır;
- ali təhsil müəssisələrinin fəaliyyətini tənzimləyən normativ
sənədlər kredit sisteminin tətbiqi ilə bağlı müvafiq sənədlərə
uyğunlaşdırılmamışdır.
1.3. Dövlət Proqramının məqsədi
“2009-2013-cü illərdə Azərbaycan Respublikasının ali
təhsil sistemində islahatlar üzrə Dövlət Proqramı”nın (bundan
sonra - Dövlət Proqramı) əsas məqsədi ölkənin ali təhsilinin
Avropa təhsil məkanına inteqrasiyası, onun məzmununun Bolonya
prosesinin prinsiplərinə uyğun qurulması, cəlbedici və rəqabət
qabiliyyətliliyinin təmin edilməsi, ölkə iqtisadiyyatının inkişaf
tələblərinə uyğun ali təhsilli kadrlara yaranan tələbatın ödə-
nilməsi, habelə informasiya cəmiyyətinin və biliklərə əsaslanan
iqtisadiyyatın tələblərinə uyğun olaraq kadr potensialının yaradıl-
ması, əhalinin müasir tələblərə cavab verən ali təhsil almaq
imkanlarının təmin edilməsi üçün iqtisadi və sosial baxımdan
səmərəli ali təhsil sisteminin formalaşdırılmasıdır.
1. 4. Dövlət Proqramının icrasının əsas istiqamətləri
Dövlət Proqramı çərçivəsində aşağıdakı istiqamətlər üzrə
islahatların aparılması müəyyənləşdirilir:
- Bolonya Bəyannaməsinə və beynəlxalq təhsil təcrübəsinə
uyğun
olaraq,
ali
təhsilin
normativ
hüquqi
bazasının
yeniləşdirilməsi: burada nəzərdə tutulacaq müddəalar ali təhsil
sisteminin Avropa və mütərəqqi dünya ölkələrinin ali təhsil
məkanına inteqrasiyası üçün hüquqi baza yaratmalıdır;
- ali təhsilin məzmununun və təlim texnologiyalarının
təkmilləşdirilməsi: burada ilk növbədə ali təhsil ixtisaslarının
Avropa ixtisas təsnifatına və əmək bazarının tələblərinə
uyğunlaşdırılması, tədris planı və proqramlarının, təhsil
resurslarının, müasir fənn proqramlarının, yeni təlim və
129
informasiya
texnologiyalarını
təmin
edən
elmi-metodiki
tövsiyələrin hazırlanması və tətbiqi nəzərdə tutulmalıdır;
- ali təhsil müəssisələrinin strukturunun və bütövlükdə onun
idarə
olunması
sisteminin
müasir
tələblər
baxımından
modernləşdirilməsi: ilk növbədə idarəçilik strukturunun əsaslı
təkmilləşdirilməsi, kadr istehlakçılarının ali təhsil müəssisələrinin
idarə olunmasında və inkişafında iştirakını təmin edən
strukturların yaradılması, aidiyyəti müəssisələri baza kimi
müəyyənləşdirməklə sıx əlaqələrin yaradılması (məsələn, müəllim
hazırlığı sahəsində məktəb və təhsil şöbələri ilə, digər sahələrdə
isə müvafiq istehsal sahələri ilə əlaqələrin qurulması), tələbə
özünüidarə sisteminin inkişafı nəzərdə tutulmalıdır;
- ali təhsildə keyfiyyətin təmin olunması: ali təhsil
müəssisələrinin akkreditasiyasına beynəlxalq ekspertlərin cəlb
edilməsi təmin olunmalı, universitetlərin reytinqini müəyyən-
ləşdirən sistem yaradılmalı, tələbələrin biliyinin qiymətlən-
dirilməsi sistemi Avropa Kredit Transfer Sisteminin tələblərinə
uyğunlaşdırılmalı, dövlət proqramının özəl ali təhsil müəssisə-
lərinə də şamil olunması məqsədi ilə müvafiq tədbirlər görülməli,
ali təhsil müəssisələrinin fəaliyyətinin işıqlandırılmasında müasir
informasiya texnologiyalarından geniş istifadə olunmaqla tam
şəffaflıq təmin edilməlidir;
- ali təhsildə kadr hazırlığı: bu məqsədlə elmi, elmi-pedaqoji
və pedaqoji kadrların attestasiyasının, müəllim fəaliyyətinə
başlamaq üçün sertifikatlaşdırılma mexanizmlərinin, ali təhsil
müəssisələrində keyfiyyəti təmin edən menecment sisteminin,
əmək bazarının monitorinqinin və işədüzəltmə mərkəzlərinin,
professor-müəllim
heyətinin
ölkə
daxilində
və
xaricdə
treninqlərinin təmin olunma sistemlərinin yaradılması nəzərdə
tutulmalıdır;
- ali təhsil müəssisələrində elmi-tədqiqat işlərinin müasir
tələblərə uyğun qurulması: ölkənin elmi-tədqiqat institutlarının ali
təhsil müəssisələri ilə birgə fəaliyyəti, onların potensialından kadr
hazırlığı sistemində istifadə olunması, bəzilərinin müvafiq ali
Dostları ilə paylaş: |