Azərbaycan Respublikasında idman sahəsində
Yüklə 193,03 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- I Ümumi müddəalar
- 6. Testdən keçirmə proseduru
- 7. Dopinq – nəzarətin keçirilməsi proseduru
- 8. Dopinq nəzarətinin klassik reqlamenti
- 9. Antidopinq qaydalarının pozulması zamanı sanksiyaların tətbiqi
|
Azərbaycan Respublikasında idman sahəsində dopinq nəzarətinin təşkili və keçirilməsi qaydaları haqqında Əsasnamə (anti-dopinq qaydaları) Azərbaycan Respublikasının Gənclər və İdman Nazirliyi və Milli Olimpiya Komitəsi ölkə ərazisində idmanla məşğul olan şəxslərin idman sahəsində qadağan edilmiş maddə və üsullardan istifadəsinə qarşı, yarış və yarışdankənar dövrlərdə dopinq nəzarəti üzrə vacib kompleks tədbirlər həyata keçirirlər. Mövcud Əsasnamə Ümumdünya Anti-dopinq Kodeksinə uyğun olaraq və Ümumdünya Anti-dopinq Agentliyinin rəylərinə əsasən yerli anti-dopinq təşkilatları üçün hazırlanıb. I Ümumi müddəalar 1.1. Anti-dopinq sahəsində fəaliyyət göstərən təşkilatlar. Anti-dopinq fəaliyyəti Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi, Ümumdünya Anti-dopinq Kodeksi və mövcud Əsasnaməyə uyğun olaraq səlahiyyətli təşkilatlar tərəfindən həyata keçirilir. Hazırkı əsasnamənin reallaşmasında iştirak edən səlahiyyətli təşkilatlar:
AADT müstəqil təşkilat səlahiyyətlərinə malikdir və aşağıdakılara görə məsuliyyət daşıyır:
monitorinqə və rəylərə;
yaradılması və inkişafına;
köməklik göstərməyə;
1.2. Əsasnamənin tətbiq edilməsi İdman növləri üzrə federasiyalar (ittifaqlar, assosiasiyalar) mövcud əsasnaməni qəbul etməli və bu əsasnaməni öz nizamnamələrinə və ya qaydalarına daxil etməlidirlər. Bu əsasnamənin tətbiqi idmançıların idman yarışlarında iştirakının əsasını təşkil edir. Dövlət və yaxud MOK tərəfindən idman federasiyalarına (ittifaqlar, assosiasiyalar) göstərilən maliyyə və digər yardımların əsas şərtləri anti-dopinq qaydalarını pozmuş idmançılara sanksiyalarının tətbiqi daxil olmaqla bu əsasnamənin tələblərini qəbul etmək və riayət etməkdən ibarətdir. İdman növləri üzrə federasiyalar (ittifaqlar, assosiasiyalar) AADT-nın səlahiyyətlərinə hörmətlə yanaşmalı və anti-dopinq işinin bütün aspektləri üzrə AADT və digər orqanlarla əməkdaşlıq etməli, Ümumdünya Anti-dopinq Kodeksinə əsasən müvafiq beynəlxalq federasiyaların qaydalarına riayət etməlidirlər. Ümumdünya Anti-dopinq Kodeksində göstərildiyi kimi Beynəlxalq federasiyalar və AADT bir-birinin səlahiyyətini tanıyırlar.
1.4. Hazırkı əsasnamənin reallaşmasında məşqçi, həkim və digər personalın rolu və məsuliyyəti İdmançıların personalı bilməlidirlər:
1.5. Hazırkı əsasnamənin reallaşmasında Milli Olimpiya Komitəsinin və Paralimpiya Komitəsinin rolu və məsuliyyəti Milli Olimpiya və Paralimpiya Komitələri: - mövcud əsasnamədə və ÜADA–nın kodeksində göstərilmiş qaydalarla öz anti-dopinq qaydalarının uyğunluğunu təmin etməlidirlər: - idman növləri üzrə federasiyaların (ittifaqlar, assosiasiyalar) Milli Olimpiya və Paralimpiya komitələrinə üzv olmaları üçün əsas şərt ÜADA-nın kodeksinin və bu əsasnamənin tələblərini tanımalarından ibarətdir. - Milli Anti-dopinq təşkilatı ilə əməkdaşlıq etməlidirlər; - idmançıya və yaxud idmançının personalına anti-dopinq qaydalarını pozduğuna görə idman yarışlarında iştirakdan kənarlaşdırıldığı müddətdə maliyyələşdirməni qismən və ya tam şəkildə dayandırmalıdırlar; - qaydaları ÜADA–nın kodeksində göstərilmiş qaydalara uyğun gəlməyən bəzi və yaxud bütün federasiyalara (ittifaqlar, assosiasiyalar) maliyyələşdirməni qismən və ya tam şəkildə dayandırmalıdırlar. 1.6. Milli Anti-dopinq təşkilatlarının rolu və məsuliyyəti
1.7. Mühüm beynəlxalq idman yarışlarında təşkilat komitələrinin rolu və məsuliyyəti
1.8. İdman növləri üzrə federasiyaların rolu və məsuliyyəti İdman növləri üzrə federasiyalar aşağıda qeyd olunanlara riayət etməlidir: - mövcud əsasnaməyə və ÜADA-nın kodeksinə uyğun olaraq anti-dopinq siyasətini həyata keçirməlidirlər; - idmançılardan və idmançıların bütün personalından bu əsasnaməyə və ÜADA-nın kodeksinə uyğun olaraq anti-dopinq qaydalarına riayət etmələrini tələb edilməlidirlər; - müayinə üçün milli və beynəlxalq qeydiyyata götürülmüş idmançıların olduğu yer haqqında məlumatın toplanması və yeniləşməsini həyata keçirməlidirlər. İdmançının olduğu yerlə bağlı məlumatların AADT-na çatdırılmasını təmin etməlidirlər; - qadağan olunmuş maddələrin terapevtik istifadəsi üzrə komissiyanın işinin təşkili üçün AADT ilə birgə fəaliyyət göstərilməlidirlər; - hazırlanmış anti-dopinq proqramlarının həyata keçirilməsinə nəzarət etməlidirlər; - beynəlxalq idman yarışları zamanı müstəqil müşahidəçilik proqramlarının həyata keçirilməsinə köməklik göstərməlidirlər; - anti-dopinq qaydaları ÜADA-nın kodeksində şərh olunan qaydalara uyğun gəlməyən federasiyaları maliyyələşdirməkdən tam və ya qismən imtina etməlidirlər; - Azərbaycan idmançıları, məşqçiləri və həkimləri tərəfindən anti-dopinq qaydalarının pozulması hallarına ÜADA –nın tələblərinə uyğun baxmalıdırlar; - anti-dopinq qaydalarının pozulması hallarında istintaq aparmalı, istintaq başa çatdıqdan sonra idmançını onun nəticələri haqda xəbərdar etməlidirlər; - ÜADA-nın kodeksinin qüvvədə olan tələblərinə əsasən anti-dopinq qaydalarını pozan idmançılar və digər şəxslər üçün onların yarışlardan kənarlaşdırılma müddətini təyin etməlidirlər; - idmançını, klubları, milli anti-dopinq təşkilatlarını, beynəlxalq federasiyaları və ÜADA-nı qəbul edilmiş qərar haqqında məlumatlandırmalıdırlar. 2. Anti-dopinq qaydalarının pozulması Anti-dopinq qaydalarının pozulması halları aşağdakılardır:
- idmançının yeri haqda məlumatın verilməməsi və növbəti testləşdirmədə iştirak etməməsi də daxil edilməklə mövcud tələblərin pozulması; - dopinq nəzarət prosesinin istənilən mərhələsində saxtakarlıq və yaxud saxtakarlıq cəhdləri;
3. Dopinqin qəbul edilməsini təsdiq edən sübutlar. 3.1. Anti-dopinq qaydalarının pozulmasını sübut edən meyarlar: - anti-dopinq qaydalarına riayət olunmayan şərtləri sübut edən dəlillərin əsaslandırılması və təqdim edilməsinin zəruriliyi AADT-ya həvalə olunur. İrəli sürülən təqsirləndirilmənin ciddiliyini nəzərə alaraq, tələb edən təşkilatın qəbul etdiyi tələblərin yerinə yetirilməsinin AADT tərəfindən aşkar edilməsi sübutların əsas meyarıdır. Bu sübut meyarı bütün hallarda sadə ehtimal balansından daha güclüdür, şübhə doğurmayan sübutdan isə daha az gücə malikdir. Kodeks idmançını yaxud digər şəxsi tələbləri yerinə yetirməməkdə təqsirli biləndə gümanları, müəyyən fakt və şayiələri inkar etmək üçün sadə ehtimal balansı sübutun meyarı olacaqdır. 3.2. Anti-dopinq qaydalarının pozulması faktlarını təyin edən metodlar və təqsirsizlik prezumsiyaları: Dopinqə nəzarət tələblərinin yerinə yetirilməməsi faktları etiraf daxil olmaqla istənilən etibarlı vasitə ilə müəyyən edilə bilər. 3.3. Anti-dopinq qaydalarının pozulması haqda sübutların təqdim edilmə meyarları: Dopinq məsələlərində anti-dopinq qaydalarının pozulması zamanı sübutların təqdim edilməsi üçün aşağıdakı meyarlar tətbiq ediləcəkdir:
4. İdmanda qadağan olunmuş dopinq maddələrinin (substansiyaların) və vasitələrinin siyahısı İdmanda istifadəsi qadağan olunmuş maddələrin siyahısının nəşri və ona yenidən baxılması ÜADA-nın imtiyazındadır. Siyahıya hər il yenidən baxılır. ÜADA zəruri olduğu halda ildə bir dəfədən gec olmamaq şərti ilə siyahını nəşr etməyə borcludur. Qadağan olunmuş siyahı beynəlxalq standart kimi Ümumdünya Anti-dopinq Kodeksinin ayrılmaz hissəsidir. Qadağan olunmuş siyahının hər il üçün versiyası və ona edilmiş dəyişikliklər Kodeksi imzalayan tərəflər tərəfindən vaxtlı – vaxtında ÜADA–ya təqdim edilir və ÜADA–nın veb saytında yerləşdirilir. Siyahını imzalayan hər bir tərəf qadağan olunmuş siyahını öz üzvlərinə və etibar etdikləri şəxslərə təqdim etmək üçün müvafiq addımlar atmalıdırlar. Əgər siyahıda, yaxud dəyişikliklərdə ona qarşı çıxılmırsa o zaman siyahı yaxud ona edilmiş dəyişikliklər ÜADA-da da nəşrdən 3 ay sonra AADT-ya heç bir tələb irəli sürülmədən AADT-nın yurisdiksiyası (mühakiməsi) altında ərazidə qüvvəyə minir. ÜADA-nın bu və ya digər maddəni (substansiyanı) yaxud metodu qadağan oedilmiş siyahıya daxil etməsi qərarı qətidir və idmançı yaxud digər şəxs tərəfindən müzakirə predmetinə çevirə bilməz. 5. İdmanda qadağan olmuş maddə və metodların terapevtik istifadəsi (Tİ).
Tibbi göstəricilərinə görə qadağan olunmuş maddə və metodların istifadəsini tələb edən idmançılar terapevtik istifadə haqqında razılıq verilməsi üçün AADT-ya (milli səviyyədə) yaxud müvafiq Beynəlxalq federasiyaya (beynəlxalq səviyyədə) sorğu göndərməlidirlər. Beynəlxalq səviyyəli idmançılar və beynəlxalq yarışlarda iştirak edən idmançılar Beynəlxalq federasiya tərəfindən əvvəlcədən aldığları razılıq əsasında terapevtik istifadənin (Tİ) hazırkı vaxta qədər fəaliyyətdə olması və bu barədə AADT-na məlumat verilməsi halı istisna olmaqla, AADT tərəfindən müvafiq Beynəlxalq federasiyanın tibbi komissiyasına (Tİ)-yə razılıq verilməsi üçün sorğu göndərirlər. Beynəlxalq səviyyəli idmançı Beynəlxalq federasiyanın testdən keçmək üçün siyahısına daxil edilmədiyi təqdirdə AADT- na terapevtik istifadə (Tİ) üçün sifariş verir, terapevtik istifadə (Tİ) üzrə komissiya sifarişin Beynəlxalq federasiyaya təqdim edilməsi üçün qərar qəbul edir. Azərbaycan Respublikasının ərazisində keçirilən yarışlarda iştirak edən idmançılar terapevtik istifadəyə (Tİ) razılıq almaq üçün AADT- na sorğu göndərməlidirlər. 5.2 Terapevtik istifadə üzrə komissiya. AADT terapevtik istifadəyə razılıq verilməsi üçün komissiya yaradır (bundan sonra TİK) Komissiyanın üzvləri məxfiliyin qorulması və zidd maraqların olmamağı haqqında müqavilə imzalayırlar. TİK-nın əsas vəzifəsi – sorğunu terapevtik istifadənin beynəlxalq standartlarına uyğun olaraq diqqətlə öyrənməkdən və bu sorğu ilə bağlı qərar qəbul etməkdən ibarətdir. TİK -nın çıxardığı qərara AADT-nin qərarı kimi baxılır. 5.3 Terapevtik istifadəyə (Tİ) razılıq verilməsi üçün sifariş. (Tİ) – yə razılıq verilməsi üçün sifariş beynəlxalq standartlara ciddi surətdə uyğun olmalıdır. İdmançı sifarişdə TİK –nın üzvlərinə və əgər tələb olunursa digər müstəqil tibbi və elmi ekspertlərə və terapevtik istifadə (Tİ) üzrə verilmə, baxılma və apelyasiya üzrə proseslərə qoşulmuş digər əməkdaşlara istənilən zəruri məlumatların təqdim edilməsi haqqında yazılı sürətdə razılıq verir. İdmançı eyni zamanda TİK- nın çıxardığı qərarın kodeksin müddəalarına uyğun olaraq digər anti-dopinq təşkilatlarına ötürülməsi haqqında, həmçinin məlumatların ÜADA- nın məlumat mərkəzinə verilə bilməsi haqda yazılı surətdə razılıq təqdim edir. 5.4 Terapevtik istifadənin (Tİ) qərarına yenidən baxılması. ÜADA idmançının xahişi yaxud öz təşəbbüsü ilə terapevtik istifadəyə (Tİ) razılıq verilməsi və yaxud verilməməsi haqqında AADT-nın qərarına yenidən baxa bilər. Əgər ÜADA AADT tərəfindən çıxarılmış qərarın terapevtik istifadə (Tİ) üzrə beynəlxalq standartlara uyğun olmaması və hazırkı vaxtda fəaliyyətdə olmaması haqda qərara gələrsə AADT-nın qərarını dəyişdirə bilər, bu zaman qadağan olunmuş maddə və metodların terapevtik istifadəsinə (Tİ) verilmiş razılıq ləğv olunacaqdır.
İdman prosesinin bütün iştirakçıları və idman federasiyaları (ittifaqlar, assosiasiyalar) edilmiş dəyişikliklərlə razılaşmalı və onlara uyğun olaraq fəaliyyət göstərməlidirlər. 6.2 Anti-dopinq testləşdirilməsi hər il AADT tərəfindən hazırlanan yarış və yarışdankənar dopinq – nəzarət planına əsasən, eləcə də idman növləri üzrə federasiyaların əlavə nəzarət testləşdirilməsi sifarişinə əsasən keçirilir. 6.3 Yarışdankənar nəzarətə, yaxud yarış zamanı nəzarətə Azərbaycan Respublikasının yığma komandasının istənilən idmançısı, idman məktəblərinin tələbələri təlim – məşq toplanışlarında və yarışdankənar dövrlərdə məruz qala bilər. 6.4 Yarışdankənar dövrlərdə testləşdirmə aşağıdakı təşkilatlar tərəfindən təşkil edilə və keçirilə bilər. - ÜADA;
- Olimpiya və Paralimpiya Oyunlarına hazırlıq və keçirilməsi ilə əlaqədar Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi və Beynəlxalq Paralimpiya komitəsi (bundan sonra BPK); - İdman növləri üzrə beynəlxalq və yaxud milli idman federasiyaları; - AADT, həmçinin Azərbaycan Respublikasının Gənclər və İdman Nazirliyi və Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi. - İdmançının cari vaxta olduğu ölkənin Milli Anti-dopinq Təşkilatı. 6.4 İdman yarışlarında testləşdirilmənin keçirilməsinə məsul olan AADT-nın əməkdaşı (bundan sonra AADT-nın əməkdaşı) yarışların keçirilməsi üzrə təşkilat komitəsinin, yaxud Baş Hakimlər Kollegiyasının (bundan sonra BHK) tərkibinə daxil olur. 6.6 BHK AADT ilə aparılmış danışıqlara əsasən idmançıların dopinq – nəzarət məntəqəsinə gəlməsinə məsul olan 1-3 hakim ayırmalıdır. 6.7 AADT-nın əməkdaşlarının ezamiyyəsi, iş üçün otaqların icarəsi, dopinq – nəzarəti üçün içkilərin təminatı, nəqliyyat və rabitə, yemək və yaşayış xərclərinin ödənilməsi təsis edilmiş qaydada respublika büdcəsinin vəsaitləri hesabına ödənilir. 6.8 Yarışın təşkilatçıları anti-dopinq nəzarətinin keçirilməsi üçün yuxarıda sadalanan şəraitin yaradılmasını təmin etməlidirlər. 6.9 Bakı şəhərindən kənarda keçirilən yarışlar və ya digər idman tədbirləri zamanı AADT-nın əməkdaşları mehmanxanada idmançıların yaşadıqları otaqlara kənar şəxslərin yerləşdirilməsinə yol vermədən özləri də ayrı otaqlarda yerləşirlər. Yarışın təşkilatçıları AADT-nın əməkdaşlarını mehmanxanada yerləşdirən zaman daha yüksək kateqoriyalı nömrədə anti-dopinq nəzarətinin keçirilməsi üçün ştab – məntəqə nəzərdə tutmalıdırlar (Əlavə 1). 6.10 Yarışın təşkilatçıları borcludurlar: - əlavə 1-də göstərilmiş tələblərə uyğun olaraq dopinq - nəzarət briqadasının işləməsi üçün otaq hazırlamağa; - dopinq - nəzarətin keçirilməsi və nümunələrin açılmasını təmin etməyə, oğurlanmasını və dəyişdirilməsini tamamilə istisna edərək qorunmasını təmin etməyə, zəruri olduğu halda ictimai asayiş orqanları nümayəndələri ilə otağın qorunmasını təşkil etməyə; - nəzarət məntəqəsində yubanmış AADT-nın əməkdaşlarını və idmançıları mehmanxanaya aparmaq üçün nəqliyyat vasitələri ilə təmin etməyə; - AADT-nın əməkdaşlarını idmançıların soyunub – geyinmə otaqları və yarış yerləri (finiş, stadion, rinq, meydança) daxil olmaqla “Bütün ərazilərə giriş” sözləri yazılmış icazə vərəqələri, həmçinin dopinq – nəzarət məntəqəsinə yaxın olan dayanacaq göstərilmə ilə nəqliyyat vasitələrinə icazə vərəqələri ilə təmin etməlidirlər. 6.11 Yarışların təşkilatçıları hazırkı əsasnaməyə və idman növləri üzrə beynəlxalq, həmçinin milli federasiyalar tərəfindən təsis olunmuş reqlamentə uyğun olaraq dopinq nəzarətinin keçirilməsi üçün şəraitin yaradılmasına şəxsən məsuliyyət daşıyırlar.
7.2 Dopinq – nəzarət proseduru aşağıdakı mərhələlərdən ibarətdir: - İdmançılardan bio – nümunələrin (A və B) götürülməsi; - Bio – nümunələrin sonrakı tədqiqat üçün laboratoriyaya göndərilməsi; - Analiz üzrə (A nümunəsi) nəticənin rəsmiləşdirilməsi; - Alınmış testin nəticəsinin analizi; - B nümunəsinin nəzarət – tədqiqatının aparılması; - Qanunu pozana sanksiya tətbiq edilməsi; 7.3 AADT–nın və federasiyaların nümayəndələri idmançıları, məşqçiləri, həkimləri və komandaların rəhbərlərini dopinq – nəzarət proseduru ilə tanış etməyə və onun yerinə yetirilməsini tələb etməyə borcludurlar. 7.4 ÜADA –nın qaydalarına uyğun olaraq idmançıdan sidik və qanın nümunə kimi götürülməsi bütün aseptika və antiseptika qaydalarına riayət olunmaqla həyata keçirilir. 7.5 Yarışlarda dopinq nəzarəti ÜADA – nın qaydalarına və reqlamentinə uyğun olan bir reqlament növü üzrə keçirilir.
8.2 Komanda nümayəndələrinin, BHK-nın, yarışların təşkilatçılarının yarış qabağı texniki iclasında BHK yaxud Beynəlxalq İdman federasiyasının nümayəndəsi tərəfindən edilən dəyişikliklər istisna olmaqla yarış müddətində dəyişilməyən reqlament növünün seçilməsi elan edilir. 8.3 BHK – nın qərarına əsasən AADT – nın əməkdaşları öz hərəkətləri, zahiri görkəmi və qeyri – müəyyən reaksiyası ilə şübhə doğuran idmançıları dopinq üzrə testləşmədən keçirirlər. Təlim-məşq toplanışlarında şəraitə uyğun nəzarət reqlamenti tətbiq oluna bilər, reqlamentin keçirilməsi üçün dopinq qaydaları isə məxfi saxlanılmalıdır. 8.4. İdmançıların püşkatmaya əsasən dopinq nəzarətinə seçilməsi federasiyanın nümayəndəsinin iştirakı ilə AADT-nın əməkdaşları tərəfindən həyata keçirilir. Püşkatmanın nəticəsi xüsusi protokolda qeyd edilir və yarışların sonuna qədər (idman proqramlarının, finişin, oyunların qurtarması) açıqlanmır. 8.5. Dopinq-nəzarəti üçün seçilmiş idmançıya yarışlar qurtarandan dərhal sonra ondan nümunənin götürülmə yeri və vaxtı göstərilmiş bildiriş təqdim edilir. İdmançı bu haqda xəbərdar olduğunu təsdiq etmək üçün bildirişə qol çəkməlidir. İdmançı ona bildirişin təqdim olunmasından sonra bir saatdan gec olmayaraq şəxsiyyətini təsdiq edən sənədlə birlikdə dopinq-nəzarət məntəqəsinə gəlməlidir. 8.6. İdmançının göstərilmiş vaxtda dopinq məntəqəsinə gəlməməsi, yaxud antidopinq nəzarətindən keçməkdən imtina etməsi idmançının dopinq preparatlarını qəbul etməsi faktı kimi qiymətləndirilir və idmançıya müvafiq sanksiyalar tətbiq edilir. Göstərilmiş faktlar məntəqənin rəhbəri tərəfindən imzalanan protokola köçürülür və dərhal BHK-na və federasiyanın nümayəndəsinə verilir. 8.7. İdmançıya kodeksin müddəalarına uyğun olaraq aşağıdakı pozuntulara görə sanksiya tətbiq edilir. - idmançının təyin edilmiş vaxtda məcburi surətdə dopinq nəzarətə gəlməsi haqda bildirişi imzalamaqdan imtina etməsi; - idmançının üzrlü səbəb olmadan dopinq nəzarət məntəqəsinə gecikməsi; - qadağan olunmuş dopinq vasitə və metodlarından istifadə və ya istifadəyə cəhd göstərməsi; - nümunənin əvəzlənməsi və dəyişdirilməsi; - dopinq nəzarətin bütün sferalarında saxtalaşdırma və ya saxtalaşdırmaya cəhd göstərməsi. 8.8. Dopinq nəzarət məntəqəsində idmançıdan və onu müşayiət edən şəxsdən əlavə aşağıda göstərilən şəxslər ola bilərlər; - AADT-nın əməkdaşı (dopinq nəzarətinin zabiti bundan sonra DNZ) - Dopinq məntəqəsinin əməkdaşı (dopinq nəzarətindən keçməyin zəruriliyi haqda idmançıya bildiriş veriləndən sonra onu müşayiət edən şəxs). - müvafiq idman federasiyasının və beynəlxalq federasiyanın nümayəndələri; - həkim yaxud idmançının (komandanın) nümayəndəsi. 8.9. Dopinq-nəzarət məntəqəsi örtülü yerdə yerləşir. İdmançını müşayiət edən şəxslərin nümunələrin götürüldüyü yerdə olmaları qadağan olunur. 8.10. Nümunələrin götürülməsinin aşağıdakı qaydaları təsis olunur: İdmançı dopinq məntəqəyə gələn zaman dopinq məntəqəsinin rəhbəri idmançını və onu müşayiət edən şəxsi nümunələrin seçilməsi proseduru ilə tanış edir, bundan sonra idmançı prosedura ilə tanış olması haqda nümunələrin seçilməsi protokolunu imzalayır. Daha sonra idmançı nümunələrin seçilməsi üçün bir neçə bağlamadan içərisində 2 flakon və 1 sidik qəbuledici olan bağlamanı götürür. Dopinq məntəqəsinin əməkdaşının nəzarəti altında sidikqəbulediciyə 75 ml-dən az olmamaqla sidik (bəzi hallarda beynəlxalq federasiyanın qaydaları ilə məsələn boksda – 100 ml) eritropoetinin müəyyən olunması üçün – 110 ml sidik götürülməlidir. İdmançıya geydirilən paltar sidiyin ixracına nəzarətə mane olmamalıdır. Sonra idmançı sidik dolu qabla həkimin otağına qayıtmalıdır. İdmançı özü sidikqəbuledicidən iki flakona bərabər miqdarda sidik töküb ağzını möhkəm bağlayır. Sidikqəbuledicidəki sidiyin qalıqları əsasında sıxlığı və turşuluğu (PH) müəyyən edilir. Bununla bərabər PH sidikdə 5.0-dan az, 7.0-dan çox olmalıdır. Onun xüsusi çəkisi 1.010-dan az olmamalıdır. Bütün bu məlumatlar dopinq-nəzarət protokoluna (formulyar blank) köçürülür. Dopinq məntəqəsinin rəhbəri hər iki flakonun (A və B nümunəsi) sıx bağlandığına əmin olduqdan sonra onları kip presləyir və idmançı tərəfindən seçilmiş kod nömrə ilə markalayır. Azərbaycan Respublikasının ərazisində keçirilən beynəlxalq yarışlarda nümunələrin seçilməsi bağlamalardan və AADT və Beynəlxalq İdman Federasiyaları tərəfindən təsdiq olunmuş sənədlərdən istifadə etməklə həyata keçirilir. Dopinq məntəqəsinin rəhbəri idmançının və onu müşayiət edən şəxsin bio-nümunələrin göndərilməsi üçün flakonların və konteynerlərin möhürlənməsinə və markalanmasına əmin olmaları üçün imkan yaratmalıdır. Dopinq məntəqəsinin rəhbəri protokolda kod nömrəni və idmançı tərəfindən son 3 gün ərzində qəbul edilmiş medikomentlərin siyahısını qeyd edir və idmançıya, onu müşayiət edən şəxsə flakonların kod nömrəsini göndəriləcək konteynerin kod nömrəsi ilə, həmçinin protokolda qeyd edilmiş nömrə ilə yoxlamağa imkan verir. İdmançı nümunələrin götürülməsini və protokolun tərtibatının təsis edilmiş qaydalarının pozulmadan həyata keçirilməsini təsdiq etmək üçün protokolu imzalayır. Protokol həmçinin Antidopinq Komissiyasının (bundan sonra ADK) şöbəsinin nümayəndəsi və idmançını müşayiət edən şəxs tərəfindən imzalanır. Protokolun surəti idmançıya verilir. Nümunələrin göndərilməsi üçün konteynerdə olan möhürlənmiş flakonlar xüsusi nəqliyyatla ÜADA tərəfindən akkreditə olunmuş, analizin mənşəyini araşdıran antidopinq laboratoriyasına göndərilir və imza altında təhvil verilir. Eyni zamanda flakonların kodu qeyd edilmiş protokollar antidopinq laboratoriyasına göndərilir. Qeydiyyatdan keçmiş protokollar nümunələrin analiz nəticələri alınana qədər seyfdə qorunur, məlumatlar isə kompüterə köçürülür. 8.11 Nümunələrin fiziki-kimyəvi tədqiqatı ÜADA tərəfindən akkreditə olunmuş antidopinq laboratoriyaları üçün beynəlxalq standartlara uyğun istənilən laboratoriyada aparılır. 8.12 Analiz, bir qayda olaraq nümunələrin götürülməsindən sonra 72 saat ərzində, beynəlxalq yarışlarda isə 48 saat müddətində aparılmalıdır. Ayrı-ayrı hallarda analizlər bir qədər gec, lakin 5 gündən gec olmayaraq yoxlanıla bilər. 8.13 Analizin müsbət nəticəsi haqda dərhal (gün ərzində) ÜADA-nın direktoruna və müvafiq federasiyanın (ittifaqın, assosiasiyanın) baş katibinə məlumat verilir. 8.14 A nümunəsinin nəticəsi müsbət olduğu təqdirdə federasiya aşağıdakılar barədə idmançını dərhal məlumatlandırmalıdır. - Nəticənin müsbət olması haqda; - İdmançının B nümunəsinin analizinin keçirilməsi üçün təcili sorğu vermək hüququ olması haqda, (İdmançı xəbərdarlıq edildikdən sonra 7 gün ərzində sorğu olmadığı təqdirdə federasiya B nümunəsinin keçirilməsindən imtina edilməsi haqda yazılı surətdə bildirir ki, bu da nəticənin müsbət hesab edilməsinin əsasını təşkil edir). - əgər analizin keçirilməsi üçün sorğu verilibsə idmançının, yaxud onun nümayəndəsinin B nümunəsinin analizinin alınmasında iştirak etmək hüququna milik olması haqda; - İdmançının antidopinq laboratoriyaları üçün beynəlxalq standartlar səviyyəsində nəzərdə tutulmuş A və B nümunələrinin analizlərinin sənədlərinin surətinin ona təqdim olunması haqda sorğu vermək hüququna milik olması haqda; 8.15 A nümunəsinin analizlərinin nəticəsi haqda məlumatın yayılmasına icazə verilmir. Əgər B nümunəsinin nəticəsi A nümunəsinin analizinin nəticəsini təsdiq etmirsə - analizin nəticəsi mənfi hesab olunur (ÜADA-nın rəsmi sənədlərində “müsbət analitik nəticə” terminindən istifadə olunur.) 8.16 Federasiya analizin müsbət nəticəsi alınandan sonra yoxlama aparmalıdır və dərhal yoxlamanın nəticəsi haqqında idmançını məlumatlandırmalıdır. 8.17 A nümunəsinin nəticəsində qadağan olunmuş maddə və onun metobolitlərinin olmasını təsdiq edən məlumat alındıqdan sonra sanksiyanın tətbiq edilməsi haqqında qərar çıxarılana qədər idmançı yarışlarda iştirakdan uzaqlaşdırılır. 8.18 İdmançıdan B nümunəsinin keçirilməsi üçün sorğu alınandan sonra 7 gündən gec olmayaraq yoxlama tədqiqat aparılır. 3 nəfərdən ibarət komissiyanın iştirakı ilə B nümunəsinə baxış və açılması həyata keçirilir və bu haqda müvafiq akt tərtib olunur. İdmançının, idman təşkilatının nümayəndəsinin iştirak etməməsi yoxlama tətqiqatın keçirilməsi üçün maneə hesab edilmir. Yoxlama tədqiqatının xülasəsi 48 saatdan gec olmayaraq AADT-nın direktoruna və idman növü üzrə müvafiq federasiyanın baş katibinə göndərilir. B nümunəsinin yoxlama tətqiqatının nəticəsi sonuncu hesab olunur və ona yenidən baxılmır. 9. Antidopinq qaydalarının pozulması zamanı sanksiyaların tətbiqi 9.1 Nümunələri hər il ÜADA tərəfindən təsdiq edilən qadağan olunmuş siyahının preparatlarının tərkibini göstərən, yaxud qadağan olunmuş mexaniki manipulyasiyanın keçirilməsinin izləri (sidiyin dəyişdirilməsi, kateter salma) olan idmançı dopinqdən istifadədə təqsirli hesab edilir. Bu idmançıya müvafiq federasiya tərəfindən hazırkı əsasnamənin 9.2 bəndində göstərilən və ümumdünya antidopinq kodeksinə uyğun olaraq sanksiyalar tətbiq edilir. Bununla yanaşı idman növləri üzrə federasiyalar 12 həftə ərzində qərar qəbul etməyə və bu barədə AADT-nın direktoruna məlumat verməyə borcludurlar (müvafiq beynəlxalq federasiyanın fəaliyyətində olan qaydalarına və ümumdünya antidopinq kodeksinin tələblərinə əsasən). 9.2 İdmançı aşağıdakılara görə yarışlardan kənarlaşdırılır: - idmançıdan götürülmüş bio-nümunələrdə qadağan olunmuş substansiyalar, metabolitlər və ya markerlər aşkarlandıqda; - idmançı nümunələrin verilməsi haqda xəbərdarlıq edildikdən sonra üzürlü səbəb olmadan nümunələri verməkdən imtina edirsə, həmçinin nümunələri verməkdən yayınırsa; - dopinq-nəzarətin bütün sahələrində saxtalaşdırmaya və saxtalaşdırmaya çəhdə görə (nümunənin dəyişdirilməsinə və cəhd etməyə görə, şəxsiyyətin dəyişdirilməsinə görə); - ümumdünya antidopinq kodeksinə uyğun olaraq verilmiş razılığa əsasən terapevtik istifadə üçün substansiyalar istisna olmaqla idmançıda və ya idmançının personalında yarışdankənar dövrlərdə istənilən vaxt və istənilən zaman qadağan olunmuş substansiyalar və metodlar olduqda. 9.3 Yarışdan kənarlaşdırma müddətləri: - Birinci qayda pozuntusuna görə - iki il - İkinci qayda pozuntusuna görə ömürlük 9.3.1 ÜADA-nın qadağan olunmuş siyahısında qəbulu kütləviliyinə görə qərəzli hesab edilməyən və ya idman nəticələrinə təsir imkanlarına görə şübhəli sayılan xüsusi substansiyalar qəsdən göstərilir. Əgər idmançının belə substansiyanı öz nəticələrini yaxşılaşdırması üçün içməsi təsdiq edilməsə bu zaman yarışdan kənarlaşdırma aşağıdakılarla dəyişdirilir: - I qayda pozuntusuna görə - ən azı xəbərdarlıq, maksimum – 1 il kənarlaşdırma; - II qayda pozuntusuna görə - 2 il kənarlaşdırma; - III qayda pozuntusuna görə - ömürlük kənarlaşdırma. 9.3.2. İstənilən qadağan olunmuş substansiya və ya metodun yayılmasına, idmançıya istənilən qadağan olunmuş substansiya və ya metodu təyin etməyə və ya təyin etməyə cəhdə görə 4 ildən – ömürlük müddətə qədər yarışlardan kənarlaşdırma təyin olunur. Gənclər tərəfindən antidopinq qaydalarının pozulmasına daha ciddi baxılmalıdır. Əgər bu qayda pozuntusu idmançının personalının günahı ücbatından baş verirsə və bu qayda pozuntusunun araşdırılması prosesində onun kodeksin 9.4 maddəsində göstərilmiş fəaliyyətlə uzlaşması təsdiq edilərsə, bu zaman idmançının personalı ömürlük kənarlaşdırılır. 9.6 İdmançının yeri haqqında məlumatın verilməməsi və növbəti testlərdə iştirakın buraxılması üçün kənarlaşdırma müddəti: I qayda pozuntusuna görə - ən azı 3 ay, ən çoxu 3 il kənarlaşdırılır; II qayda pozuntusuna görə kənarlaşdırma müddəti 2 ildir. 9.7. Hər bir idmançıya kənarlaşdırma qüvvəyə minənə qədər kənarlaşdırma müddətinin qısaldılması və ya ləğv edilməsi üçün əsaslandırma təqdim etmək imkanı verilməlidir. Əgər idmançı ondan götürülən nümunələrdə qadağan olunmuş substansiyaların, onların metabolitlərinin və ya qadağan olunmuş maddələrin aşkar edildiyi halda öz təqsirsizliyini və ya səhlənkarlığını sübut edərsə, bu qayda pozuntuları üçün nəzərdə tutulmuş kənarlaşdırma müddəti dəyişdirilə bilər. 9.8. İdmançıdan götürülən nümunədə qadağan olunmuş substansiya və ya onun metabolitinin olmasına görə, qadağan olunmuş substansiya və metoddan istifadə və istifadə etməyə cəhdə görə, nümunəni verməməyə və ya verməkdən imtina etməyə görə, idmançıya istənilən qadağan olunmuş substansiyanı təyin etməyə və ya təyin etməyə cəhdə görə yarışlardan kənarlaşdırma müddəti əgər bu qayda pozuntularının onun cüzi günahı və ya səhlənkarlığı ucbatından baş verməsi təsdiqlənərsə azaldıla bilər. Bu halda yarışdan kənarlaşdırma müddəti kodeksdə nəzərdə tutulmuş minimal müddətdən 2 dəfə çox olmamaqla azaldıla bilər. 9.9. Əgər AADT dopinq qəbulu hallarını (idmançının personalının qadağan olunmuş maddələrə malik olması, istənilən qadağan olunmuş substansiya və ya metodun yayılması, idmançıya qadağan olunmuş maddə və metodu təyin etmə) üzə çıxarmaq üçün idmançı tərəfindən kömək aldığı təqdirdə, idmançı üçün yarışlardan kənarlaşdırma müddəti azaldıla bilər. Bu halda yarışlardan kənarlaşdırma müddəti 2 dəfədən çox olmayaraq azaldılmalıdır. Əgər qayda pozuntularına görə nəzərdə tutulmuş yarışlardan kənarlaşdırma müddəti ömürlükdürsə bu zaman azaldılmış müddət 8 ildən az ola bilməz. 9.10. Yarışlardan kənarlaşdırma müddəti müvafiq federasiyanın təsdiq etdiyi qərarın tarixindən hesablanır. 9.11. Yarışlarda estafet tərkibində çoxyerli heyətdə (akademik avarçəkmə, baydarka və kanoe qayıqlarında avarçəkmə, yelkən idmanı) çıxış edən idmançı tərəfindən antidopinq qaydaları pozulduğu təqdirdə sonuncu yarışlardan kənarlaşdırılır və komandanın nəticəsi ləğv olunur. İdman oyunlarında idmançı tərəfindən antidopinq qaydaları pozularsa o, yarışdan kənarlaşdırılır, komandaya isə dopinq qəbulu faktı qeydə alındığı oyunda texniki məğlubiyyət hesablanır. 9.12. Mükafata layiq yer tutmuş və yarışlardan dopinq qəbuluna görə kənarlaşdırılan idmançılar medalları, diplomları, fəxri fərmanları, pul mükafatlarını müvafiq federasiyaya qaytarmalıdırlar. İdman nəticəsi də ləğv olunur. 9.13. İdmançılar tərəfindən dopinq qəbulunun aşkarlanmış hər bir halı üçün sanksiyaların tətbiqi haqqında idman növü üzrə müvafiq federasiya yığma komanda üzvlərini, cəmiyyətləri, müvafiq idman təşkilatlarını məlumatlandırır. 9.14. Yarışdan kənarlaşdırılmış idmançı kənarlaşdırma müddətində yarışlarda iştirak edə bilməz. Həmçinin o, məşqçi və ya digər rəsmi şəxs kimi komandanın tərkibinə daxil ola bilməz. 9.15. Əvvəllər qadağan olunmuş formokoloji vasitə və ya metodların qəbuluna görə cəzalandırılmış idmançı istənilən vaxt və xəbərdarlıq edilmədən əlavə dopinq-nəzarətə cəlb oluna bilər. 9.16. İdmançı tibbi göstəricilərinə görə anabolik steroidlərdən istifadə etdiyi təqdirdə bu preparatlarla müalicə başa çatana qədər 6 ay müddətində yarışlarda iştirakdan azad edilməlidir. 9.17. Komandalı idman növlərində dopinqdən istifadənin aqibəti: Komandalı idman növlərində komandanın bir üzvü istənilən yarış zamanı antidopinq qaydalarının mümkün pozuntuları haqda məlumatlandırılıbsa, komanda bütünlüklə testdən keçməyə cəlb edilir. İdman yarışı zamanı yığma komandanın üzvləri tərəfindən birdən çox antidopinq qaydasının pozulması halı aşkar edilmişsə, bu zaman komanda yarışdan kənarlaşdırıla və ya digər inzibati cəza tədbirinə məruz qala bilər. Komandalı idman növləri olmayan, lakin mükafat komandaya verilən idman növlərində antidopinq qaydaları pozulduğu təqdirdə yarışdan kənarlaşdırma və digər inzibati cəza tədbirləri müvafiq beynəlxalq federasiya tərəfindən qeyd edilmiş qaydalara uyğun olaraq verilir. 9.18. Bu əsasnaməni yerinə yetirməyən və ya pozan idman növləri üzrə milli federasiyalara (ittifaqlar, assosiasiyalar), maliyyə və digər dəstəklər tamamilə və ya qismən dayandırıla bilər. 9.19. İdmançının müvəqqəti azad olunma və yarışlardan kənarlaşdırılması müddəti başa çatdıqdan sonra onun idmana qayıtması üçün şərt yarışdan kənar dövrdə testdən keçmək üçün hazır olmasıdır. AADT-nın sorğusuna əsasən idmançı vaxtaşırı öz yeri barədə dəqiq məlumat verməlidir. Əgər idmançı yarışdan kənarlaşdırma müddətində idman karyerasını başa vurmağa və yarışdan kənar dövrdə testlərdən çıxmağa qərar verirsə, o bu barədə AADT məlumatlandırmayana qədər idmana qayıda bilməz. Bu müddətdə isə AADT yarışdan kənar dövrdə idmançını testdən uzaqlaşdığı vaxtdan qaldığı testlərdən keçirməlidir.
Yüklə 193,03 Kb. Dostları ilə paylaş:
|