38.6. Nikah müqaviləsində ər-arvadın hüquq və fəaliyyət qabiliyyətini, öz hüquqlarının müdafiəsi
üçün məhkəməyə müraciət etmək hüququnu, uşaqlara münasibətdə hüquq və vəzifələrini, eləcə də ər-
arvad arasındakı şəxsi qeyri-əmlak münasibətlərini tənzimləyən, ehtiyacı olan və əmək qabiliyyəti
olmayan ərin(arvadın) saxlanılması üçün vəsait almaq hüququnu məhdudlaşdıran, ər-arvaddan birini
çox əlverişsiz vəziyyətə salan və ailə qanunvericiliyinin əsaslarına zidd olan müddəalar nəzərdə tutula
bilməz.
Maddə 39. Nikah müqaviləsinin bağlanma qaydası
39.1. Nikah müqaviləsi nikahın bağlanmasının dövlət qeydiyyatına qədər, eləcə də nikah dövründə
istənilən vaxtda bağlana bilər.
39.2. Nikahın bağlanmasının dövlət qeydiyyatına qədər bağlanmış nikah müqaviləsi nikahın
bağlanmasının dövlət qeydiyyatına alındığı gündən qüvvəyə minir.
39.3. Nikah müqaviləsi yazılı formada bağlanır və notariat qaydasında təsdiq olunur.
Maddə 40. Nikah müqaviləsinin dəyişdirilməsi, pozulması və etibarsız hesab edilməsi
40.1. Nikah müqaviləsi ər-arvadın razılığı ilə istənilən vaxt bu Məcəllənin 39.3-cü maddəsində
göstərilən qaydada dəyişdirilə və ya pozula bilər.
40.2. Nikah müqaviləsinin icrasından birtərəfli qaydada imtina etməyə yol verilmir.
40.3. Ərin (arvadın) tələbinə əsasən məhkəmənin qətnaməsi ilə nikah müqaviləsi
Azərbaycan
Respublikasının Mülki Məcəlləsi
ilə müqavilələrin dəyişdirilməsi və pozulması üçün nəzərdə
tutulmuş əsaslarla və qaydada dəyişdirilə və ya pozula bilər.
40.4. Nikah müqaviləsində nikah pozulduqdan sonrakı dövr üçün nəzərdə tutulan vəzifələr istisna
olmaqla, nikaha xitam verilməsi anından nikah müqaviləsinə də xitam verilir.
40.5. Nikah müqaviləsi
Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsi
ilə əqdlərin etibarsız hesab
edilməsi üçün nəzərdə tutulmuş əsaslarla məhkəmə tərəfindən tamamilə və ya qismən etibarsız hesab
edilə bilər.
40.6. Müqavilənin şərtləri əri (arvadı) çox əlverişsiz vəziyyətə saldıqda nikah müqaviləsi onun
tərəfindən mübahisələndirilə bilər. Nikah müqaviləsinin və bu Məcəllənin 38.6-cı maddəsinin digər
tələblərini pozan şərtləri əhəmiyyətsizdir və müqavilənin bağlandığı andan etibarsız hesab edilir. (
8
)
IX fəsil. Ər-arvadın öhdəlikləri üzrə məsuliyyət
Maddə 41. Ödəmənin ər-arvadın əmlakına yönəldilməsi
41.1. Ər-arvaddan birinin öhdəlikləri üzrə ödəmə yalnız onun şəxsi əmlakına və ər-arvadın ümumi
əmlakı bölünərkən həmin əmlakdan ona çata biləcək paya yönəldilə bilər.
41.2. Ər-arvadın ümumi öhdəlikləri üzrə, habelə ər-arvaddan birinin öhdəlikləri üzrə alınmış vəsaitin
ailə ehtiyacları üçün istifadə olunduğu məhkəmə tərəfindən müəyyən edildikdə, həmin ərin (arvadın)
öhdəlikləri üzrə ödəmə onların ümumi əmlakına yönəldilir. Bu əmlak kifayət olmadıqda, həmin
öhdəliklər üzrə ər-arvad onların hər birinin əmlakı ilə birgə məsuliyyət daşıyırlar.
41.3. Ər-arvadın ümumi əmlakının onlardan birinin cinayət yolu ilə qazandığı vəsait hesabına əldə
edildiyi və ya artırıldığı məhkəmənin hökmü ilə müəyyən olunduqda, ödəmə bu əmlaka və ya onun
bir hissəsinə yönəldilə bilər.
41.4. Yetkinlik yaşına çatmayan uşaqlarının vurduğu zərərə görə ər-arvad mülki qanunvericiliklə
müəyyən olunmuş qaydada məsuliyyət daşıyırlar. Bu halda ödəmənin ər-arvadın əmlakına
yönəldilməsi bu Məcəllənin 41.2-ci maddəsinə uyğun həyata keçirilir.
Maddə 42. Nikah müqaviləsi bağlanarkən, dəyişdirilərkən və pozularkən kreditorların hüquqlarına
təminat verilməsi
42.1. Nikah müqaviləsinin bağlanması, dəyişdirilməsi və pozulması barədə ər (arvad) öz kreditoruna
(kreditorlarına) məlumat verməlidir. Bu vəzifəni yerinə yetirmədikdə ər (arvad) nikah müqaviləsinin
məzmunundan asılı olmayaraq öz öhdəliklərinə görə məsuliyyət daşıyır.
42.2. Kreditor (kreditorlar)
Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinə
əsasən nikah
müqaviləsinin şərtlərinin dəyişdirilməsini və ya onun pozulmasını tələb etmək hüququna malikdir.
Dördüncü bölmə. Valideynlərin və uşaqların hüquq və
vəzifələri
X fəsil. Uşaqların mənşəyinin müəyyən olunması
Maddə 43. Valideynlərin və uşaqların hüquq və vəzifələrinin yaranma əsasları
Valideynlərin və uşaqların hüquq və vəzifələri qanunvericiliklə müəyyən olunmuş qaydada uşağın
mənşəyinin təsdiq olunmasına əsaslanır.
Maddə 44. Uşağın mənşəyinin müəyyən edilməsi
44.1. Uşağın anadan mənşəyi (analıq) ananın uşağı tibb müəssisəsində doğmasını təsdiq edən sənəd
əsasında, uşaq tibb müəssisəsindən kənarda anadan olduqda doğuma kömək göstərmiş həkimin
sənədi əsasında müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən, bu sənədlər olmadıqda isə şahid ifadələri
və digər sübutlar əsasında məhkəmə tərəfindən müəyyən olunur.
44.2. Uşaq, aralarında nikah bağlanmış şəxslərdən olduqda, eləcə də nikahın pozulması və ya etibarsız
sayılması vaxtından və ya uşağın atasının ölümündən 300 gün ərzində doğulduqda, başqa sübutlar
yoxdursa, uşağın atası ananın əri (keçmiş əri) hesab olunur. Atalıq ərlə ananın nikahı haqqında qeydə
təsdiq olunur.
44.3. Uşağın anası ilə nikahda olmayan şəxsin atalığı uşağın atasının və anasının
müvafiq icra
hakimiyyəti orqanına
birgə ərizə vermələri ilə müəyyən olunur.
44.4. Ana öldükdə, fəaliyyət qabiliyyəti olmayan hesab edildikdə, ananın yerini müəyyən etmək
mümkün olmadıqda və ya o, valideynlik hüquqlarından məhrum edildikdə, atalıq
müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının
razılığı ilə uşağın atasının ərizəsi əsasında, bu razılıq olmadıqda isə
məhkəmənin qərarı ilə müəyyən olunur.
44.5. Atalığın müəyyən olunması haqqında birgə ərizə verməyin uşağın doğulmasından sonra qeyri-
mümkünlüyü və ya çətinliyi güman olunduğu hallarda gələcək uşağın öz aralarında nikahda olmayan
valideynləri bu ərizəni
müvafiq icra hakimiyyəti orqanına
ananın hamiləliyi dövründə vermək
hüququna malikdirlər. Uşağın valideynləri haqqında qeyd uşaq doğulduqdan sonra aparılır.