Say 7-8 • 2014 |
STRATEJİ TƏHLİL
15
litik çıxış etmişdir. Bu yanaşma Azərbaycana maraqların toqquşması məkanı
və müxtəlif kliyentalist qrupların eksperimentlər aparması üçün sınaq mey-
danı kimi baxanların siyasi romantizmə və bəsirətsizliyə əsaslanan bütün
cəhdlərinin üstündən qələm çəkir” (2). Heydər Əliyev irsinin və Azərbaycanda
gedən ictimai-siyasi proseslərin, iqtisadi inkişafın elmi araşdırılmasının fəlsəfi
əsaslarını nəzərdən keçirən akademik R.Mehdiyevdən gətirdiyimiz bu iqtibas
Azərbaycan gerçəkliyinin ən dolğun və düzgün elmi şərhidir. Respublikanın
sonrakı mərhələlərdə inkişafı, ölkənin demokratikləşməsinin dərinləşməsi,
yeni seçki mədəniyyəti nümunəsinin ortaya qoyulması, milli maraqların
xarici siyasətdə aparıcı olması, vətəndaş
cəmiyyətinin möhkəm iqtisadi bazisinin ya-
radılması 2003-cü ili milli transformasiya-
nın yeni mərhələsinin başlanğıcına çevirdi.
Müasir dövrün səciyyəvi xüsusiyyətləri,
xüsusən də qloballaşmanın ölkələr ara-
sındakı münasibətlərə köklü düzəlişlər
etməsi Azərbaycanın daxili və xarici
siyasətində tam dəqiqliklə nəzərə alınır.
Həmin siyasət nəticəsində Azərbaycanın
yeni yaranan geosiyasi məkanda öz ye-
rini müəyyənləşdirməsinə, beynəlxalq
münasibətlərin nəinki fəal, hətta regional münasibətlər sistemində aparıcı
dövlətə çevrilməsinə imkan vermişdir. Prezident İlham Əliyevin dediyi kimi, bu
gün regionda sülhün, sabitliyin, iqtisadi yüksəlişin təminatçısı Azərbaycandır
və Azərbaycansız heç bir genişmiqyaslı regional layihə həyata keçirilə bilməz.
Beynəlxalq münasibətlərin Cənubi Qafqazda mürəkkəbliyə, siyasi
hadisələrin kulminasiya nöqtəsinə çatmasına baxmayaraq, Azərbaycanın tutdu-
ğu mövqe və siyasi proseslərin gedişinə təsir imkanlarının güclənməsi bölgədə
təhlükəsizliyi, sabitliyi təmin edən əsas amillərdən biridir. Nəzərə alsaq ki, son
üç yüz ildə Qafqaz bölgəsi Yer kürəsində münaqişələrin əbədi yurd saldığı ən
diqqəti çəkən nöqtələrdən biri olmuş və burada baş verən hadisələr ümumən
dünyanın geosiyasi mənzərəsinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərmişdir,
onda bölgədə gedən siyasi hadisələrin, psixoloji cəhətlərin araşdırılmasının
zəruri olduğunu görə bilərik.
Qafqaza sülhü kim gətirməlidir?
Azərbaycan dövləti bütün beynəlxalq qurumlarla əməkdaşlıq edir və sülhün
əldə edilməsi istiqamətində yorulmadan nikbinliklə çalışır. Belə mübarizədə
milli ruhun, milli əxlaqın qorunması və mədəni irsin inkişaf etdirilməsi dövləti
gücləndirən, insanları vahid ideya ətrafında birləşdirən əsas psixoloji amillərdən
biridir. Azərbaycan bir dövlət kimi inkişaf edir, bölgənin liderinə çevrilir. Bu gün
Azərbaycan Respublikasının
son illər həyata keçirdiyi xarici
siyasətin təhlilinin ümumi
mənzərəsində qabarıq nəzərə
çarpan əsas məqamlardan biri
də onun artıq nəinki Cənubi
Qafqaz, həmçinin Avropa və
dünya siyasi məkanında fəal
aktora çevrilməsidir.
STRATEJİ TƏHLİL | Say 7-8 • 2014
16
Azərbaycan dünya düzənində sözünü çəkinmədən deyən real qüvvədir. Bütün
bu uğurlar insanların şüuruna müsbət təsir edir, onların psixoloji durumunda
pozitiv dəyişikliklər yaradır və hər bir Azərbaycan vətəndaşı aydın dərk edərək
görür ki, bölgədə həqiqi sülh uğrunda ən praqmatik addımlar Azərbaycan
dövləti, Azərbaycan Prezidenti tərəfindən atılır.
Prezident İlham Əliyev bir fikri həmişə xüsusi vurğulayır: “Dünyada müstəqil
sayılan ölkələr çoxdur. Ancaq əgər biz bir az dərinə baxsaq, görərik ki, onların
heç də hər biri müstəqil siyasət aparmaq iqtidarında deyildir. Bunun müxtəlif
səbəbləri vardır və bu, təkcə bugünkü siyasi mənzərə deyil, bu, əsrlər boyu
belə olubdur. O ölkələr özünə dünyada layiq yeri tutar ki, o ölkələr öz hesa-
bına yaşaya bilsinlər, başqa ölkələrin yardımına onların ehtiyacı olmasın - nə
siyasi, nə iqtisadi cəhətdən, nə də ölkələrin ehtiyaclarının ödənilməsi baxımın-
dan. Azərbaycan bu ölkələrdəndir. Baxmayaraq ki, biz müstəqilliyi əldə edəndə,
bəlkə də, Azərbaycan ən ağır vəziyyətdə idi”.
O zaman, doğrudan da, Azərbaycanın
daxilindəki siyasi vəziyyət barıt çəlləyinə
bənzəyirdi. Qısa bir müddət ərzində anar-
xiyadan sabitliyə keçidin təmin edilməsi
ölkənin dövlət kimi güclənməsi, inamlı
islahatların aparılması, insan azadlıqları-
nın və fikir müxtəlifliyinin qorunması bü-
tün siyasi və iqtisadi gərginliklərin aradan
götürülməsinə imkan verdi. Bu, Azərbaycan
xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin
müstəsna fəaliyyətinin nəticəsi idi.
Azərbaycana qarşı atılan təhlükəli ad-
dımlar, bütün təpkilər və təzyiqlər heç bir
nəticə verməyibdir. Xaricdən və daxildən
Azərbaycanın inkişafını müxtəlif vasitələrlə
ləngidiblər. İmkan verməyiblər ki ölkə daha
da sürətlə inkişaf etsin. Amma bu təbii və
tarixi proses artıq qanunauyğun xarakter
aldığı üçün Azərbaycan öz inkişafından qal-
mayacaq, addım-addım irəliləyəcək. Eyni za-
manda, inkişaf etdikcə problemlər daha çox
olacaq. İnkişaf yeni reallıqlar, yeni problemlər
yaradır, keyfiyyətcə daha böyük, daha ağır,
daha çəkili məsələlər gündəmə gələcəkdir.
Lakin Azərbaycan artıq keçid dövrünü başa
vuran, yeni siyasi alətlərə uğurla yiyələnərək
özünə arxalanan bir dövlət kimi bir çox
məsələləri həll etmək gücünə qadir dövlətdir.
Prezident İlham Əliyev bir
fikri həmişə xüsusi vurğulayır:
“Dünyada müstəqil sayılan
ölkələr çoxdur. Ancaq əgər biz
bir az dərinə baxsaq, görərik
ki, onların heç də hər biri
müstəqil siyasət aparmaq
iqtidarında deyildir. Bunun
müxtəlif səbəbləri vardır və
bu, təkcə bugünkü siyasi
mənzərə deyil, bu, əsrlər boyu
belə olubdur. O ölkələr özünə
dünyada layiq yeri tutar ki,
o ölkələr öz hesabına yaşaya
bilsinlər, başqa ölkələrin
yardımına onların ehtiyacı
olmasın - nə siyasi, nə iqtisadi
cəhətdən, nə də ölkələrin
ehtiyaclarının ödənilməsi
baxımından. Azərbaycan bu
ölkələrdəndir. Baxmayaraq ki,
biz müstəqilliyi əldə edəndə,
bəlkə də, Azərbaycan ən ağır
vəziyyətdə idi”.