Say 7-8 • 2014 |
STRATEJİ TƏHLİL
25
də dünyanın digər bölgələrində qarşısı nə
qədər tez alınarsa, nə qədər tez onlar sülhə
məcbur edilərsə, bu, vahid Avropa Evinin və
bütün dünyanın təhlükəsizliyini bir o qədər
artıracaqdır.
Yeganə müsbət hal kimi Almaniyanın
və bir sıra Avropa dövlətlərinin sərhədlərin
açılmasında fəal iştirak etməməsidir. Bu,
Almaniyanın həm ehtiyatlı mövqeyi, həm
də alman xalqının genetik yaddaşında
yaşanılan faciələrin insan ağlına sığma-
yan nəhəng miqyasları ilə bağlıdır. Dün-
yanın siyasi xəritəsi alman xalqının faciəsi
üzərində dəyişdirildi. Ona görə də bü-
tün bu məsələlərdə Almaniya digər Qərb
dövlətlərindən daha ehtiyatlıdır. Alma-
niya hökuməti bütün incə məqamlara həssaslıqla yanaşır və bəyanatlarında
sərhədlərin dəyişdirilməməsi prinsipinin pozulmaz olduğunu bildirir. Çünki
Almaniya öz acı təcrübəsindən belə praktikanın bəşəriyyəti hansı faciələrə
sürüklədiyini yaxşı bilir. Digər dövlətlərin də bunu unutmaması vacibdir.
Bütünlükdə dünya birliyinin Qafqazda sülhün tənzimlənməsi istiqamətində
atdığı addımları şahmat dilinə çevirsək deyə bilərik ki, gedişlərin hamısı şahmat
taxtasında heç kimin etiraf etmək istəmədiyi pat vəziyyətini xatırladır. Lakin güc
mərkəzləri unutmamalıdırlar ki, dünya şahmat taxtası deyil və hər fiqurun arxa-
sında bir xalqın faciəsi dayanır.
Təkrar səhvlərin təhlükələri
Bəzi məqamlarda dəqiq elmlərin müəyyən qanunlarının da münaqişələrə
tətbiq edilməsi cəmiyyətdə baş verən siyasi prosesləri dərk etməyə imkan ve-
rir. Nyutonun “Təsir əks təsirə bərabərdir” qanununun ən sadə izahı ondan
ibarətdir ki, hər hansı bir cismə müəyyən qüvvə ilə təsir edilirsə, həmin cisim
də ona təsir edən qüvvənin gücünə bərabər qüvvə ilə əks təsir göstərir. Müasir
dünyanın siyasi mənzərəsinə düşünülməmiş və ya müəyyən maraqlara xidmət
edən düzəlişlərin edilməsində israrlı olan güc mərkəzləri və bəzi dövlətlər gec-
tez öz daxillərindəki siyasi proseslərdə Qafqazla bağlı atılan səhv addımların
əks təsiri - ağır nəticələri qarşısında aciz qalacaqlar. Burada təhlükələr nədən
ibarətdir? Birincisi, müasir dünyada müəyyən siyasi qüvvələr, güc mərkəzləri və
superdövlətlər birmənalı şəkildə işğalçı dövlətin tarixi aqressivliyinə son qoy-
malıdırlar.
Azərbaycan sülhün marağındadır. Dünya birliyi də sülhün, demokra-
tik proseslərin keşiyində durduğunu bəyan edir. Bəs onda nə üçün biz
Bütünlükdə dünya
birliyinin Qafqazda sülhün
tənzimlənməsi istiqamətində
atdığı addımları şahmat
dilinə çevirsək deyə bilərik
ki, gedişlərin hamısı şahmat
taxtasında heç kimin etiraf
etmək istəmədiyi pat
vəziyyətini xatırladır. Lakin güc
mərkəzləri unutmamalıdırlar
ki, dünya şahmat taxtası deyil
və hər fiqurun arxasında bir
xalqın faciəsi dayanır.