Azərbaycan respublġkasi əMƏK
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Elmi-Tədqiqat və Tədris Mərkəzinin direktoru
- Adaptasiya texnologiyaları
- Adaptiv bədən tərbiyəsi
- Aqrafiya
- Alternativ klaviatura
- AĢkar oluna bilən xəbərdarlıq niĢanları
- Avropa Sosial Xartiyası
- Ayrı-seçkilik (Diskriminasiya)
- Beynəlxalq əlillər günü
- Bədən funksiyası
- Bərpaedici terapiya (müalicə)
| A
şaquli vəziyyətindən kənara doğru hərəkəti.
inkişaf etdirməklə onun sərbəst yaşamaq imkanlarının artırılması. Adaptasiya texnologiyaları (Adaptive technology) - əlilliyi olan şəxslər üçün internet də daxil olmaqla, istifadəsi tam və ya qismən mümkün olmayan informasiya-kommunikasiya texnologiyalarına çıxışı təmin edən proqram təminatı və avadanlıq. Adaptiv bədən tərbiyəsi (Adaptive physical training) - əlilliyi olan şəxslərdə və məhdud funksional qabiliyyətli insanlarda müstəqil həyata, idmanda uğurlara, həyat keyfiyyətnin artırılmasına nail olmaq məqsədilə həyat və peşə əhəmiyyətli zəruri vərdişlərin, bacarıqların, fıziki və iradə imkanlarının əldə olunması ilə əlaqəli bədən tərbiyəsinin metodları və vasitələri, habelə məhdud imkanlı insanlar üçün bədən tərbiyəsi metodlaının, vasitələrin və prinsiplərin istifadə olunmasını öyrənən elmi istiqamət. Adaptiv bədən tərbiyəsi adaptiv fıziki tərbiyə (təhsil), adaptiv hərəkət reabilitasiyası, adaptiv fıziki rekreasiya və idman kimi sahələri ehtiva edir.
məhdudlaşması səbəbindən mətni oxumaq bacarığının itirilməsi. Alternativ klaviatura (Alternative keyboard) - adi klaviaturadan klavişaların həcmi və yerləşməsi ilə fərqlənən və əlilliyi olan insanların istifadəsi üçün nəzərdə tutulan klaviatura.
digər orqanın periferik hissəsinin kəsilməsindən ibarət cərrahi əməliyyat. Apraksiya (Apraxia) - Böyük beyin yarımkürələri və ya döyənək cismin aparıcı yollarının zədələnməsindən irəli çıxan məqsədyönlü hərəki fəaliyyət pozğunluğu. Artroz (Arthrosis) - qığırdaq toxumaının müxtəlif səbəblər üzündən zədələnməsi, səthin kələ-kötür və çat-çat olmasıdır. Normada oynaqdakı sümüklər arasında "yumşaq" sürüşmə olduğu halda, artroz zamanı anormal sürtünmə baş verir - sümüklərin hərəkəti zamanı oynaq səthləri bir-birinə "ilişir". AĢkar oluna bilən xəbərdarlıq niĢanları(Detectable warnings) - hərəkət istiqaməti üzrə görmə qabiliyyəti məhdud olan şəxslər üçün təhlükə təşkil edə biləcək maneələr haqqında məlumat verən, kəsik qübbə şəklində işlənilmiş və yerə bərkidilmiş qurğular. Ataksiya (atonik-astatik forma)
hərəkətlərin əlaqələndirilməsi təzahürünün pozulması, tez-tez yıxılma ilə müşayiət olunan müvazinətin pozulması. Autizm (Autism) - uşaqlarda üç yaşından əvvəl başlayan və məhdud davranışlara gətirib çıxaran, beyinin inkişafına maneə törədən xəstəlik. Autizmin nədən yaranmasına fıkir bildirən mütəxəsislər bunu həm irsi, həm hamiləlik zamanı baş verən narahatlıqlar, həm də uşaqlıqda edilən peyvəndlərlə əlaqələndirirlər. Avropa Sosial Xartiyası (European Social Chart) - iqtisadi və sosial tərəqqinin dəstəklənməsi, o cümlədən şəhər və kənd əhalisinin həyat səviyyəsinin və rifah halının yaxşılaşdırılması məqsədilə 1961-ci ildə Turində müxtəlif dövlətlər tərəfındən imzalanmış beynəlxalq sənəd. Avropa Sosial Xartiyası nəinki milli standartlar qarşısında minimum tələblər müəyyənləşdirir, o, həmçinin,həmin Xartiyanı imzalamış ölkələr qarşısında qarşılıqlı öhdəliklər qoyur. Xartiya 1965-ci ildə qüvvəyə minib, 1988-ci ildə isə həmin Xartiyaya Əlavə Protokol qəbul olunub.
mənsubiyyətinə görə müəyyən hüquqlardan məhrum olunması, onlara qarşı zorakılıq, ədalətsizlik, qərəz və bu kimi digər mənfi münasibətin göstərilməsi.
B
deformasiyası zamanı, qarın böşluğu və qarın divarının xəstəliklərində müdafiə məqsədi ilə istifadə olunan ortopedik məmulat. Baxıcı (Caregiver) - qayğıya möhtac şəxsə evində yardım göstərən, onun hər cür gündəlik qayğılarını öz üzərinə götürən, adətən sertifıkatı olmayan, əsasən ailə üzvləri və ya yaxınlarından olan şəxs.
də keçirilən Beynəlxalq əlillər günü, əlilliyi olan insanların ehtiyaclarını başa düşmək və onların ləyaqət, hüquq və rifahına dəstəyi irəli çəkmək, bu insanların cəmiyyətin siyasi, sosial və mədəni həyatına cəlb edilməsinin yaxşılaşdınlması məqsədilə 1992-ci ildə BMT-nin Baş Assambleyasının 47/3№-li qətnaməsi ilə bəyan edilmişdir. Bədən funksiyası (Body function) - bədən sisteminin fızioloji və psixoloji vəzifələri. Bələdçi it (Dog guide) - görmə qabiliyyəti məhdud olan insanlar tərəfindən yardımçı heyvan kimi istifadə olunan, onları istiqamətləndirən, mövcud və yarana bilən təhlükələr haqqında xəbərdarlıq edən, xüsusi təlim keçmiş it. Bələdçi it əlilliyi olan şəxslər tərəfındən verilən əmrləri fərqləndirməli və onlara riayət etməli, maneələrdən uzaqlaşdırmalı, ticarət-iaşə obyektlərində, liftlərdə və ictimai nəqliyyatda sahibini istiqamətləndirməlidir. Bərabərlik (Equality) - əlilliyi olan şəxslərin bütün şəxslərə göstərilən xidmətlərdən faydalanmasını və istifadəsini təmin etmək üçün bərabər şərtlər və imkanlar yaradılması.
orqanizminin zədələnmiş orqan və ya sisteminin funksiyalarının bərpasına, xəstəliyin sabitləşməsinə, orqanizmin kompensator qabiliyyətinin artırılmasına yönəlmiş müalicə tədbirlərinin məcmusudur. Bərpaedici terapiya reabilitasiyanın tibbi aspektlərindən birini təşkil edir və dərmanla müalicəni, fıziki, mexaniki metodları, əmək terapiyasını və digər sahələri əhatə edir. Bioloji adaptasiya (Biological adaptation, biologic adaptation) - orqanizmin ətraf mühitin sabit və dəyişkən şəraitlərinə, habelə xəstəlik və zədə səbəbindən Yüklə 0,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|