Azərbaycan respublġkasi təHSĠl nazġRLĠYĠ azərbaycan döVLƏT ĠQTĠsad unġversġtetġ magġstratura məRKƏZĠ
Yüklə 0,95 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Cədvəl 2.2.9 Ġqtisadiyyatın fəaliyyət növləri üzrə kapitala yönəldilən xarici vəsaitlər (qeyri-neft sektoru)
- Mln.manat Xüsusi çəki, %- lə
- Cədvəl 2.2.10 Qeyri-neft sektoru üzrə əsas kapitala yönəldilmiĢ vəsaitlər* ĠLLƏR Cəmi vəsaiti
46
Cədvəl 2.2.9 Ġqtisadiyyatın fəaliyyət növləri üzrə kapitala yönəldilən xarici vəsaitlər (qeyri-neft sektoru) SAHƏLƏR 2010 2014 Mln.manat Xüsusi çəki %- lə Mln.manat Xüsusi çəki, %- lə Cəmi
2406,4 100
4903 100
O cümlədən
Kənd təsərrüfatı 9,8 0,1
14 0,3
Sənaye 1917.2
79,7 4268
87 Tikinti
60,8 2,5
299,4 6,1
Ticarət 169,4
0,7 - - Nəqliyyat və ambar təsərrüfatı 395,1 16,4
313,2 6,7
Nəqliyyat 395,1
16,4 393,2
6,4 *Azərbaycanın statistik göstəriciləri, 2015.
İqtisadiyyatın fəaliyyət növləri üzrə əsas kapitala yönəldilən xarici investisiyaların böyük hissəsi 2010-cu və 2014-cu ildə sənayenin payına düşür, yəni bu rəqəm 2010-cu ildə 79,7%-i, 2014-cü ildə isə 87% təşkil etmişdir. Burada problemli məsələ kənd təsərrüfatıdır. Belə ki, kənd təsərrüfatına 2010-cu ildə xarici investisiyanın 0,1 faizi (9,8 mln.manat), 2014-cü ildə isə 4 milyon manat, yəni 0,3% ayrılmışdır ki, bunu da qənaətbəxş hesab etmək olmaz. Azərbaycanın iqtisadiyyatının inkişafında investisiya qoyuluşu həlledici rol oynayır. İnvestisiyanın həcminin artırılması isə ölkədə investisiya mühitinin yaxşı olması ilə əlaqədardır. Belə ki, ölkədə mülkiyyət formasından asılı olmayaraq bütün investorlar üçün əlverişli rəqabət şəraiti var. İnvestisiya layihələrinin orta və uzunmüddətli dövlət proqrmları ilə müəyyən olunmuş sosial-iqtisadi inkişaf 47
məqsədlərinə uyğunlaşdırılmışdır və investisiyalar birinci növbədə qeyri-neft sektorunun və regionların inkişafına yönəldilir. Azərbaycan Respublikasında müəssisələrin modernləşdirilməsi məqsədi ilə müasir texnoloji avadanlığın ölkəyə gətirilməsi üçün xarici ticarət rejiminin daha da təkmilləşdirilməsini məqsədəuyğun hesab etmək olar və eyni zamanda investisiyaların qeyri-neft sektoru üzrə təşviqi genişləndirilməlidir. Gələcəkdə (2015-2020-ci illərdə) dövlətin sənayenin inkişafı ilə əlaqədar siyasəti sənayenin inkişafını və onun strukturunun təkmilləşdirilməsini, qeyri-neft sektorunun inkişafı nəticəsində onun ixrac potensialının artırılmasını, rəqabətqabiliyyətli sənaye istehsalının genişləndirilməsini yeni istehsal sahələrinin yaradılmasını və s. tədbirləri nəzərdə tutur.
2000
967821,1 465913,2 48,1 2001
1170820,3 484268,9 41,3 2002
2106976,7 658584,3 31,2 2003
3786366,7 1015274,6 26,8 2004
4972755,9 1214617,5 24,4 2005
5769876,3 2013708,7 34,8 2010
9905665,8 6947174,1 70,1 2014
17618600 11659200 66,2 * Azərbaycanın statistik göstəriciləri, 2015. Cədvəl məlumatlarından göründüyü kimi, qeyri-neft sektorunda əsas kapitala ayrılan vəsaitlərin həcmi ildən-ilə artır. Belə ki, bu məbləğ 2000-ci ildə 465913,2 min manat olmuş, 2014-cü ildə isə 11659200 min manatı təşkil etmişdir. Qeyri- 48
neft sektorunda əsas kapitala ayrılan vəsait investisiyanın ümumi həcmində 48,1 faizi, 2014-cü ildə isə 66,2 faizi təşkil etmişdir. Azərbaycanın uzunmüddətli dövrdə dayanaqlı və tarazlı inkişafının təmin olunmasında iqtisadiyyata investisiyaların cəlb edilməsi xüsusi rol oynayacaq. Qeyri-neft məhsullarının ixracının genişləndirilməsi məqsədi ilə orta müddətli dövrdə xarici ticarətin daha da liberarallaşdırılması və ölkənin ixrac potensialından yüksək səviyyədə istifadənin təmin edilməsi və qeyri-neft məhsullarının ölkənin ixracının əsas hissəsini təşkil edilməsi zəruridir. Bütün regionlarda mövcud potensialdan daha səmərəli istifadə etməklə qeyri- neft sektorunun inkişafı, yeni istehsal və emal müəssisələrinin yaradılması, mövcud müəssisələrdə istehsal fəaliyyətinin genişləndirilməsi, sosial
infrastrukturun yaxşılaşdırılması və s. tədbirlər nəzərdə tutur. Ölkədə qeyri-neft gəlirlərinin ümumi daxili məhsulda xüsusi çəkisinin artırılması bu sahəyə yönəldilən investisiyaların həcminin artırılmasını zəruri edir.
2014 (hesabat) 34,0 2015 (gözlənilən) 34,7 2016 (proqnoz) 46,5
Yuxarıdakı cədvəl məlumatları qeyri-neft sektorundan daxil olan gəlirlərin dövlət büdcəsinin gəlirlərində xüsusi çəkisini xarakterizə edir. Cədvəl məlumatlarından göründüyü kimi, qeyri-neft sektorundan daxil olan gəlirlər büdcə gəlirlərində 2014-cü ildə 34 faizi təşkil etmişdir. Lakin 2016-cı il üçün bu rəqəm 46,5 faiz proqnozlaşdırılmışdır. Yüklə 0,95 Mb. Dostları ilə paylaş:
|