Azərbaycan respublġkasi təHSĠl nazġRLĠYĠ azərbaycan döVLƏT ĠQTĠsad unġversġtetġ magġstratura məRKƏZĠ



Yüklə 0,95 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/25
tarix17.09.2018
ölçüsü0,95 Mb.
#69117
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   25

 

30 


Ġnvestisiyanın təsnifatı 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Azərbaycan Respüblikasında fəaliyyət göstərən bu qanuna əsassən investisiya 

fəaliyyətinin bir sıra aşağıdakı növlərindən istifadə oluna bilər: 

- özəl investisiya fəaliyyəti

- dövlət investisiya fəaliyyəti; 

- xarici investisiya fəaliyyəti; 

- birgə investisiya fəaliyyəti. 

Qanunda investisiya fəaliyyətinin subyektləri və obyektləri də göstərilir: 

 

 



İnvestisiyanın təsnifatının 

əlamətləri

 

Pul və-


saitinin 

qoyul 


obyekt. 

görə 


investis

iştirak 


xarakte. 

görə 


Investi. 

dövrü. 


görə 

Mülki 


formala

rına 


görə 

Region 


əlaməti

nə görə 


İnvestis

iya 


riskinin 

səviyyə


sinə 

görə 


Real in-

vestisi-


yalar 

Birbaşa 


investis

iyalar 


Qısamü

ddətli 


Xüsusi 

Ölkə 


daxilin-

də 


Riskisiz 

Maliy-


yə in-

vestisiy


aları 

Dolayı 


investis

iyalar 


Uzun 

müddət


li 

Dövlət 


Xaricdə 

Az 


riskli 

Qarışıq 


Xarici 

Orta 


riskli 

Yüksək 


riskli 


 

31 


 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

MÜƏSSISƏNIN MALIYYƏ INVESTISIYALARININ TƏRKIBI 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Qanundan  göründüyü  kimi,  investisiya  fəaliyyətinin  subyektləri  həm 

Azərbaycan  Respublikasının,  həm  də  xarici  ölkələrin  vətəndaşları  və  hüquqi 

şəxslər  ola  bilərlər.  Bütün  subyektlər  investisiya  fəaliyyətinin  keçirilməsində 

bərabər hüquqlara malikdirlər. 

 

Ġnvestisiyanın növləri 

Vencur investisi-

ya 


Birbaşa investisi-

ya 


Porthel investisi-

ya 


Annuitet 

investisiya 

Riskli qoyuluşlar 

böyük risklə biz-

nesin yeni sfera-

sına (yeni müəs-

sisənin səhmlə-

rinə qoyuluş) 

Əsas fondların 

artırılmasına 

yönəldilən 

qoyuluş 


Qiymətli 

kağızlar 

porthelinin 

formalaşmasına 

yönəldilən 

qoyuluş 


Müəyyən müd-

dətdən bir əma-

nətçiyə gəlir gə-

tirən investisi-

yadır. Belə qoyu-

luş sığorta və 

pensiya fondları-

na yönəldilir 



Qiymətli kağızların portfelinin 

növləri 

Gəlirli 


portfel 

Artım 


portfeli 

Riskli 


qoyuluş 

portfeli 

Balans-

laşdırıl-



mış 

portfel 


Xüsusi-

ləşdiril-

miş 

portfel 



 

32 


 

Ġnvestisiya fəaliyyətinin obyektləri 

Ġnvestisifa fəaliyyətinin subyektləri 

Əsas fondlar 

AR vətəndaşları 

Dövriyyə kapitalı 

Xarici ölkələrin vətəndaşları 

Qiymətli kağızlar 

Hüquqi şəxslər 

Məqsədli pul əmanətləri 

Vətəndaşlığı olmayan şəxslər 

Elmi-texniki məhsullar 

Dövlətlər 

İntellektual sərvətlər 

 

Mülkiyyət obyektləri 



 

Əmlak hüquqları 

 

 

Qanuna  əsasən  ölkədə  investisiya  fəaliyyətinin  bir  forması  olan  innovasiya 



fəaliyyəti  də  həyata  keçirilə  bilər.  İnnovasiya  fəaliyyətinin  istiqamətlərinə 

aşağıdakılar daxildir: 

- uzunmüddətli elmi-texniki proqramların həyata keçirilməst; 

-  iqtisadiyyatın  strukturunun  təksmilləşdirilməsi  məqsədi  ilə  məhsuldar 

qüvvələrin  vəziyyətində  keyfiyyət  dəyişiklikləri  etmək  üçün  fundamental 

tədqiqatların maliyyələşdirilməsi;  

-  texniki  və  texnologiyanın  prinsipcə  yeni  qənaətcil  növlərinin  işlənib 

hapzırlanması, buraxılması, yayılması və tətbiqi. 

Azərbaycan  Respüblikasında  investisiya  fəaliyyəti  dövlət  tərəfindən 

tənzimlənir.  Dövlət  ölkədə  investisiya  fəaliyyətinin  tənzimlənməsinin  aşağıdakı 

vasitələrindən istifadə edir: 

1.

 

Vergi sistemi; 



2.

 

Kredit siyasəti



3.

 

Amortizasiya siyasəti; 



4.

 

Ayrı-ayrı  rexgional  və  iqtisadiyyatın  sahələrinə  subvensiya,  subsidiya  və 



s.verilməsi; 

5.

 



Antiinhisar tədbirlər; 

6.

 



Mülkiyyətin özəlləşdirilməsi; 

7.

 



Qiymət siyasəti; 

8.

 



İnvestisiya layihələrinin ekspertizası; 

9.

 



Sair tədbirlər. 


 

33 


Azərbaycan  Respüblikasında  xarici  investisiyaların qorunması üçün  («Xarici 

investisiyanın qorunması haqqında») 1994-cü ildə Qanun qəbul edilib. Bu Qanun 

ölkədə xarici investisiya qoyuluşunun hüquqi və iqtisadi əsaslarını müəyyən edir. 

Azərbaycan  Respublikasında  xarici  investisiya  fəaliyyətini  xarici  hüquqi 

şəxslər,  xarici  vətəndaşlığı  olmayan  şəxslər,  xarici  daimi  yaşayış  yeri  olan  AR 

vətəndaşları, xarici dövlətlər və beynəlxalq təşkilatlar həyata keçirə bilərlər. 

Xarici investorlar aşağıdakı obyektlərə investisiya qoya bilərlər: 

- birgə müəssisələrə (pay iştirakı əsasında); 

- müəssisə, bina, qurğu, səhm, istiqraz və s. əmlakın əldə edilməsinə

- torpaq və əmlak hüquqlarının alınmasına; 

- sair obyektlərə. 

«İnvestisiya  fəaliyyəti  haqqında»  AR  qanunana  əsasən  investisiyaların 

maliyyələşmə mənbələri aşağıdakı kimi qruplaşdırılır: 

I qrup. Xüsusi maliyyə resursları; 

II qrup: İnvestorun borc alınmış maliyyə resursları; 

III qrup: İnvestorun cəlb olunmuş maliyyə resursları; 

IV qrup: Yenidənbölüşdürmə yolu ilə daxil olan vəsaitlər; 

V qrup: Büdcə və büdcədənkənar fondların vəsaitləri; 

VI qrup: Xarici investisiyalar. 

Əsas  kapitala  birbaşa  investisiyaların  maliyyələşmə  mənbələrində  böyük 

xüsusi çəkini müəssisənin xüsusi maliyyə resursları təşkil edir. 

Müəssisənin xüsusi resursları 2 qrupa bölünür: 

1.

 



Müəssisə ilk dəfə təşkil olunan zaman təsisçilərin ilk ödənişləri; 

2.

 



Müəssisənin təsərrüfat fəaliyyəti nəticəsində əldə edilən pul vəsaitləri. 

Müəssisə  ilk  dəfə  təşkil  olunan  zaman  onun  nizamnamə  kapitalı 

təsərrüfatçılığın  təşkilati-hüquqi  formalarından  asılı  olaraq  aşağıdakı  mənbələr 

hesabına təşkil oluna bilər: 

- səhm kapitalı; 

- pay haqları; 

- büdcə vəsaiti; 



Yüklə 0,95 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   25




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə