Azərbaycan respubllkasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan əM Ək və sosial münasiBƏTLƏr akadem iyasi g.İ.İsmayilov

2000-2004-cü  illərdə  illərdə  idxalın  dinamikasında 
uzaq xarici ölkələrlə və MDB ölkələri ilə xarici ticarət əla- 
qələri olduqca dinamik formada inkişaf etmİşdir.
İdxalın  dinamik  göstəricilərini  araşdırarkən  məlum 
olur ki, əgər idxal 2000-ci ildə 32,0 faiz  117,1  milyon ABŞ 
dolları  olmuşdursa,  bu  göstərİci 2004-cü  İldə  34,1  faizdən 
65,9 faizə qalxaraq 3515,9 milyon ABŞ dollan təşkil etmişdir,
Azərbaycanm 2000-2004-cü illərdə Ölkələr üzrə ixracmda 
dünyanın bir çox apancı ölkələri ılə xarici ticarət-iqtisadi 
əlaqələrinin coğrafi miqyası olduqca geniş olmuşdur.
Belə  ki,  2000-ci  Udə  ixracm  cəmı  1745219,9 min ABŞ 
dolları  olmuşdursa,  2001-ci  ildə  bu  göstərici  2314206,1 
min  ABŞ  dolları,  2002-ci  ildə  2167399,7,  2003-cü  ildə
2590377,8  və  2004-cü  ildə isə  3615449,8  min  ABŞ  dollan 
təşkil etmişdir.
Lakin  cəmi  -   uzaq  xarici  dövlətlərlə  ixrac  aşağıdakı 
kimi olmuşdur.
2000-ci ildə-1510017,3 min ABŞ dollan,  2001-ci ildə-
2091410,3,  2002-ci  üd^l923736,3,  2003-cü  ildə-2258086,3 
və 2004-cu üdə isə 3001167,4 min ABŞ dollan təşkü etmişdir.
Azərbaycanm  xarici  ticarət-iqtisadi  əlaqələri  xüsusilə 
Almaniya ilə daha  yaxşı qurulmuş və  nəticədə  2000-ci ü- 
də-8293,0 min ABŞ  dolları,  2001-ci ildə-12864,2, 2002-ci 
ildə-28773,3,  2003-cü ildə-7307,2 və 2004-cü  İldə  bu  gös- 
tərici-37596,5 min ABŞ dollan olmuşdur.
Xüsusüə ixrac əməliyyatlarmda Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri 
(BƏƏ)  2000-ci üdə-7116,9  min ABŞ dolları  olduğu halda 
bu  göstərici  2004-cü  üdə-7982,6  min  ABŞ  dolları  təşkil 
etmişdir.  Birləşmiş  Krallıqla  ixrac  2000-ci  üdə  -18785,1 
min  ABŞ  dollan,  2001-cİ  Üdə  -35443,5,  2002-ci  ildə  -  
9044,0,  2003-cü  ildə  -7659,7  və  2004-cü  üdə  isə  6599,5

---

min  ABŞ  dollanna  bərabər  olmuşdur.  Birləşmiş  Ştatlarla 
bu əlaqələr daha geniş şəkikb inkişaf edərək 2000-d ildə  ix- 
rac  8004,7  min  ABŞ  dolları  olmuşdursa,  bu  göstərici 
2004-cü  ildə  -25991,5  min  ABŞ  dollan,  Bolqarıstanla
2000-ci ildə -2938,4,  2004-cü ildə -49309,5  min  ABŞ dolla- 
rı,  Çinlə  2000-ci  ildə  -4878,9  min  ABŞ  dolları,  2004-cü 
ildə  -31718,2  min  ABŞ  dollan,  İranla  2000-ci  ildə  -  
7662,2 min ABŞ dolları, 2004-cü ildə -153544,6 min ABŞ 
dolları, İtaliya ilə 2000-ci ildə -762544,8 min ABŞ dolları, 
2004-cü  ildə  isə -1614856,2 min  ABŞ  dollan,  Türkiyə  ilə
2000-ci  Üdə  -104981,0  min  ABŞ  dollan  olduğu  halda 
2004-cü üdə isə -182621,6 min ABŞ dollan təşkil etmişdir.
Azərbaycan  Respublikası  Müstəqü  Dövlətlər  Birliyinin 
on ölkəsi Üə ixrac əməliyyatlan yüksək ticarət-iqtisadi sə- 
viyyədə qurulmuş və Cəmi Müstəqü Dövbtlər Birliyı üzrə 
nəticəbr aşağıdakı kimi olmuşdur.
Məsələn: 2000-ci ildə -235202,6 min ABŞ dollan dəyə- 
rində,  2001-ci  ildə  -222795,8,  2002-ci  ildə  -243663,4,
2003-cü  Üdə  -332291,5  və  2004-cü  üdə  isə  bu  göstərici  -  
614282,4 min ABŞ dollan təşkil etmişdir.
MDB dövlətbri ib  ixrac əməliyyatlannın ümumi ixraca 
nisbətən  Belarus  2000-ci  ildə  -1221,8  min  ABŞ  dollan 
dəyərində,  2001-ci ildə -1028,6, 2002-ci ildə -914,2, 2003- 
cü üdə -954,1  və 2004-cü üdə isə -789,3;  Gürcüstan 2000- 
ci  üdə  -74639,8,  2001-d  üdə  -103235,6,  2002-ci  Üdə  -
80828,1, 2003-cü üdə -110059,6 və 2004-cü üdə -188850,7; 
Qazaxıstan  2000-ci  üdə  -6664,1,. 2001-ci  ildə  -6616,7,
2002-ci  ildə  -11569,9,  2003-cü  üdə  -10132,6  və  2004-cü 
üdə -9417,7; Qırğızıstan 2000-d üdə -1872,6, 2001-ci üdə -
255,6,  2002-ci  ildə -1102,2,  2003-cü  üdə -175,5  və  2004- 
cü  ildə -341,1;  Moldova 2000-ci  ildə -21,2,  2001-ci  ildə -

---

69,8,  2002-ci  ildə  -160,1,  2003-cü  ildə  -140,2  və  2004-cü 
ildə  -140,8;  Özbəkİstan  2000-ci  ildə  -1061,3,  2001-ci  ildə -
3107.7,  2002-ci  ildə -3830,3,  2003-cü ildə  -1475,5  və  2004- 
cü ildə -2806,5;  Rusiya 2000-ci ildə -98286,9, 2001-ci ildə -  
77527,9,  2002-ci  ildə -95674,7,  2003-cü ildə -147880,9 və 
2004-cü  ildə  -209759,9;  Tacikistan  2000-ci  üdə  -19585,3,
2001-ci ilda -12112,6,  2002-ci üdə -27979,2, 2003-cü ildə -  
34442,3  və  2004-cü  İldə  -46487,0;  Türkmənistan  2000-ci 
ildə  -8228,6,  2001-ci  ildə  -12000,3,  2002-ci  ildə  -8622,9,
2003-cü  ildə -5826,7  və  2004-cü ildə -143420,7;  Ukrayna
2000-ci  ildə  -23620,9,  2001-ci üdə  -6841,0,  2002-ci  ildə  -
12981.7, 2003-cü İldə -21204,2 və 2004-cü ildə isə -12255,6 
min ABŞ dolları dəyərində təşkil etmişdir.
18.7. Ölkəhr üzrə ixrac əməliyyatları
C.ddvdl 13.
2000-2004-cü ilhrdə Ölkəhr üzrə İxrac
Dövlətlər
2000
2001
2002
2003
2004
A
1
2
3
4
5
Cəmi
1745219,9 2314206,1 2167399,7 2590377,8 3615449,8
Cəmi-uzaq
xariddrivbtt*- 1510017,3 2091410,3 1923736,3 2258086,3 3001167,4
Albaniya
1548,6
1,7
-
„
1653,9
Almanİya
8293,0
12864,2
28773,3
7307,2
37596,5
Angiliya
113,3
-
„
14,6
-
Anqola
15,0
88,5
34,8
-
341,6
Argentina
7264,8
15021,8
2081,4
-
6,4
Avstraliya
45,1
12,7
0,9
88,3
90,3
Avstriya
1013,9
64,0
11,9
434,5
1121,1
Banqladeş
-
-
-
-
0,8

---