Azərbaycan təqribən doqquz milyon əhalisi olan və hökumətə prezidentinin rəhbərlik etdiyi bir respublikadır
Yüklə 0,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
tərəfindən olan ailələrdən, eləcə də Ermənistanda toplanmış məlumatlar insan qalıqlarının tanınmasında dövlət komissiyasına yardım etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. .
BQXK hərbi və mülki əsirlərə (H/MƏ
xüsusi diqqət yetirməyə davam etmiş və onların beynəlxalq humanitar hüquq çərçivəsində mühafizə olunmalarına əmin olmaq üçün il ərzində səfərlər etmişdir. . Bu səfərlər zamanı çox vaxt BQXK paltar, gigiyenik ləvazimatları paylamış və digər kömək göstərmişdir. Hərbi və mülki əsir və onların ailələri arasında ələqələrin yenidən qurulması üçün BQXK mütəmadi olaraq onlara dəstək olmuş, və bir sıra hallarda itkin düşmüş şəxslərin ailə üzvlərinin Bakıya BQXK-nin ofisinə səfər etmələri üçün nəqliyyat xərclərini ödəmişdir. Müraciət əsasında və hökumətin tam əməkdaşlığı sayəsində BQXK il ərzində insan qalıqlarının bir hissəsini Azərbaycan və Ermənistan arasında ötürülməsinə dəstək vermişdir.
Konstitusiya və cinayət məcəlləsi bu cür əməlləri qadağan edir və 10 ilədək azadlıqdan məhrum- etmə cəzasını nəzərdə tutur, lakin, etibarlı hesabatlaraəsasən təhlükəsizlik orqanları saxlanılanlar şəxsləri etirafa vadar etmək məqsədi ilə döymüş və hərbçilər öz tabeçiliyində olan şəxsləri fiziki təzyiqə məruz qoymuşlar. BMT-nin İşgəncələrə Qarşı Komitəsinin may tarixli yoxlaması nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, Azərbaycan qanunvericiliyində işgəncənin anlayışına İşgəncələrə Qarşı Konvensiyada qeyd edilən işgəncənin məqsədlərinə istinad daxil edilməmişdir. Yerli insan hüquqları müdafiəçisii məlumat vermişdir ki, təhlükəsizlik orqanları tərəfindən saxlanılan işgəncəyə məruz qalmış şəxslərin sayı 2008-ci ildə 81 nəfərdən il ərzində 131 nəfərədək artmışdır, və işgəncəyə məruz qalmış 131 nəfərdən dördü nəticədə vəfat etmişdir. Cəzasızlıq problem olaraq qalmışdır. Azərbaycanın İnsan Hüquqları Mərkəzinin (AİHM) və Beynəlxalq İnsan Hüquqları Federasiyasının (BİHF) BMT-nin İşgəncələrə Qarşı Komitəsinə təqdim etdiyi hesabata əsasən müstəqil ekspertizanın təmin edilməsinə qoyulan de fakto qadağa və vəkillə təmin olunmanın ç gecikdirilməsi də problemlər sırasına daxil edilmişdir.
2008-ci ilin oktyabr ayında Daxili İşlər Nazirliyindən iki serjant Vüqar Ağayev və Eldəniz Rəhimov tabeçiliklərində olan şəxsləri döydüklərinə görə həbs edilmişlər. Hərbi hissənin komandiri və onun müavini işdən azad edilmişdir. May ayında Ağayev və Rəhimov Cinayət Məcəlləsinin 331.3-cü maddəsinə əsasən beş il müddətinə azadlıqdan məhrum edilmişlər. Qeyd edilən maddə hərbi rəisin öz tabeliyində olan şəxsi döyməsi və ya ona işgəncə verməsinə görə cəzanı nəzərdə tutur.
Verilmiş məlumata əsasən 11 sentyabr tarixində Daxili İşlər Nazirliyinin əməkdaşları Məhəmməd Qurbanovu könülsüz olaraq Naxçıvan Muxtar Respublikasında psixiatrik dispanserə yerləşdirmişlər. Yerli insan hüquqları müdafiəçiləri bildirmişlər ki, Qurbanov ruhi xəstə deyilmiş, o, Sədərək gömrük-keçid məntəqəsində gömrük işçilərinə rüşvət verməkdən imtina etdiyi üçün və sonra korrupsiyaya dair açıq şikayətlər yazdığı üçün saxlanılmışdır. Qurbanov 10 oktyabr tarixində azad edilmişdir.
Yerli QHT insanların seksual orientasiyasına görə polis tərəfindən döyüldüyü barədə məlumat vermişdir.
Mirzə Zahidovun 2008-ci ildə döyülməsinə görə hər hansı bir məsuliyyətə cəlb edilmə barədə məlumat olmamışdır.
Daxili İşlər Nazirliyinin məlumatına əsasən dövlət orqanları il ərzində 247 əməkdaşını insan hüquqlarını pozduqlarına görə cəzalandırmış və baş vermiş pozuntulara görədörd polis işçisini cinayət məsuliyyətinə cəlb etmişdir.
AİHM və BİHF-nın hesabatına görə, 2000-ci ildə işgəncəyə görə cinayət məsuliyyətinin nəzərdə tutulmasından etibarən heç bir rəsmi şəxs işgəncəyə görə məhkum olunmamış, 2007-2009-cu il tarixli İnsan Hüquqlarına dair Avropa Məhkəməsinin üç qərarında qeyd edilən və işgəncəyə görə məsuliyyət daşıyan heç bir şəxs dövlət tərəfindən məsuliyyətə cəlb edilməmişdir. Məsələn, ilin sonuna olan vəziyyətə əsasən da hökumət hələ 2003-cü ildə polis şöbəsində saxlandığı vaxt zorakılığa məruz qalmış Sərdar Cəlaloğlunun işinə dair Avropa İnsan Hüquqlarına Məhkəməsinin 2007-ci il tarixli qərarını tam olaraq icra etməli idi. 2007-ci ildə Ali Məhkəmənin Cəlaloğlunun ittihamını ləğv etməsinə baxmayaraq və ona 10,000 avro (təqribən 14,300 ABŞ dolları) məbləğində təzminatın 2008-ci ildə verilməsinə baxmayaraq Cəlaloğlu ilə qaba rəftar edən şəxslər qərarda tələb olunduğu kimi hələ də məsuliyyətə cəlb edilməmişlər.
Davamlı olaraq aparılan həbsxana infrastrukturunun təkmilləşdirilməsinə baxmayaraq həbsxanalarda şərait sərt və həyat üçün təhlükəli olaraq qalmışdır.
Çox sayda məhbusun bir yerdə saxlanılması, qidanın kifayət qədər olmaması, istilik və ventilyasiyanın az olması, və zəif tibbi xidmət kimi amillər birlikdə yoluxucu xəstəliklərin yayılmasını ciddi problemə çevirmişdir. Son zamanlar həbsxana infrastrukturunda aparılmış təkmilləşdirmə işlərinə baxmayaraq, əsasən Sovet dövründən qalmış müəssisələr beynəlxalq standartlara cavab verməmişdir. Qapalı cəzaçəkmə müəssisələrində rəhbərlik məhbusların fiziki hərəkətlər etmələrinə, onların vəkilləri və ailə üzvlərinin onlara baş çəkmələrini məhdudlaşdırmışdır. Məhbusların işləməsi və təlim alması üçün bəzi imkanlar olmuşdur. İstintaq təcridxanasında yerləşdirilmiş bəzi saxlanılan şəxslər onlara edilmiş fiziki zorakılıq hallarının gizlədilməsi məqsədi ilə bir çox hallarda zirzəmilərdə yerləşən “təcrid olunma kameralarında” saxlanılmışlar. İfadə alınması məqsədi ilə belə kameralarda saxlanılan şəxslərin qidalanmasına və yatmasına imkan verilməmişdir.
Yerli və beynəlxalq müşahidəçilər Qobustan qapalı həbsxanasında şəraitin pis olması barədə məlumatların təqdim edilməsini davam etmişlər. 26 noyabr tarixli hesabatında İşgəncələrin Qarşısının Alınması üzrə Avropa Komitəsi (İQAAK) qeyd etmişdir ki, 2008-ci ilin dekabr ayında Qobustan həbsxanasına edilən səfər zamanı həbsxana rəsmisi məhbusu İQAAK-dan gələn nümayəndə heyəti ilə danışmaması üçün hədələməyə cəhd göstərmişdir və aydın idi ki, rəhbərlik bəzi məhbuslara nümayəndə heyətinə şikayət etməmələrinə dair xəbərdarlıq etmişdir. Bunlara baxmayaraq, nümayəndə heyəti məhbuslardan onlara qarşı həbsxana əməkdaşları tərəfindən qəsdən törədilmiş fiziki zorakılıq və gücdən aşırı dərəcədə istifadə halları barədə mötəbər məlumat almışdır. İddia edilən zorakılıq hallarına yumruqla vurma, təpikləmə, dəyənəklə vurma və cinsi zorakılıq daxildir. Yerli insan hüquqları müdafiəçilərinin məlumatına əsasən , həbsxana əməkdaşları məhbusları ölümlə hədələmiş, onların paltarlarını soyundurmuş, onlara soyuq su ilə işgəncə vermiş, onların yeməklərini azaltmış, dostları və ailə üzvləri ilə təmaslarına imkan verməmiş, tibbi xidmət almalarına imkan verməmiş, onları həftələrlə cəzaçəkmə kameralarında əli qandallı saxlamış və mütəmadi olaraq döymüşlər. Penitensiar Xidmətinin təhqiqat şöbəsinin rəisi Həmid Süleymanov 2007-ci ildə qeyd etmişdir ki, o bu pozuntuları təsdiq edən heç bir sübut tapmamışdır. Məhbuslar onun bu bəyanatına aclıq aksiyası ilə cavab vermişlər; 2008-ci ildə 15 məhbus belə aclıq aksiyası keçirmişdir. Onlar aclıq aksiyasını Qobustandakı vəziyyət barədə məlumat ötürülməsinin yeganə vasitəsi kimi görmüşlər.
Ədliyyə Nazirliyi məlumat vermişdir ki, il ərzində Bakıda barələrində istintaq davam edən şəxslər üçün müvəqqəti saxlanma müəssisəsi inşa edilmişdir. Həmin müəssisə bütün beynəlxalq standartlara cavab vermişdir.
Yüklə 0,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|