Azərbaycan təqribən doqquz milyon əhalisi olan və hökumətə prezidentinin rəhbərlik etdiyi bir respublikadır
Yüklə 0,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
Sərt həbsxana şəraiti çox saylı ölüm hallarına səbəb olmuşdur; Ədliyyə Nazirliyi məlumat vermişdir ki, həbsxanalarda saxlanılan zaman 105 nəfər il ərzində vəfat etmişdir, bu da 2008-ci ildə olan vəziyyətə nisbətdə 19 faiz azalma deməkdir. Nazirlik ölüm hallarının əksəriyyətinin müxtəlif xəstəliklər nəticəsində baş verdiyini qeyd etmiş, lakin vərəmdən ölüm hallarının sayının əhəmiyyətli dərəcədə azalması faktını vurğulamışlar, buna baxmayaraq vərəmdən vəfat edənlərin sayı digər hər hansı bir xəstəlikdən ölənlərin sayından çox olmuşdur. Daxili İşlər Nazirliyi nəzdində olan cəza çəkmə müəssisələrində intihar nəticəsində baş vermiş bir ölüm faktını qeyd etmişdir. Bu ölüm faktı ilə əlaqədar olaraq rəhbərlik bir polis əməkdaşını işdən azad etmiş, digər iki əməkdaşı isə intizam məsuliyyətinə cəlb etmişdir.
17 avqust tarixində etnik azlıq olan Talış qrupunun tanınmış alimi olan və Talışi Sədo qəzetinin sabiq baş redaktoru Novruzəli Məmmədov Ədliyyə Nazirliyinin tibb müəssəsində vəfat etmişdir. Nazirlik bu ölümün ürək çatışmazlığı nəticəsində baş verdiyini qeyd etsə də, ailə üzvləri və yerli hüquq müdafiəçiləri ona müvafiq tibbi xidmətin göstərilməməsinə əmin olmuşlar. . Məmmədovun dul qalmış həyat yoldaşı Ədliyyə Nazirliyini məhkəməyə vermiş və bu iş üzrə icraat ilin sonunda hələ də davam edirdi. Məmmədov qapalı məhkəmə iclasında vətənə xəyanətdə ittiham edilmiş; bəzi yerli QHT-lərin hesab etmişlər ki, Məmmədovun həbsi onun etnik mənsubiyyəti və mədəniyyət fəaliyyəti ilə bağlı olmuşdur.
İl ərzində Ədliyyə Nazirliyinin təcridxanasında saxlanılan Arif Aslanovun 2008-ci ildə baş vermiş ölümü ilə əlaqədar olaraq heç bir istintaq aparılmamışdır.
Vərəm həbsxanalarda ölümün əsas səbəbi olaraq qalmışdır; Ədliyyə Nazirliyi ki, vərəmə yoluxmuş 889 məhbus və saxlanılan şəxsin müalicə olunması barədə məlumat vermişdir.BQXK hökumətin 2007-ci ilin aprel ayında başladığı multirezistentli vərəmdən 96 məhbusu müalicə edən və il ərzində 779 məhbusu terapiyanın II kateqoriyasına təyin edən pilot proqramını müsbət qiymətləndirmişdi. BQXK-yə əsasən həbsxanalardakı xəstəxanaların vərəm şöbələri müasir avadanlıqla təchiz edilmiş, yaxşı ventilyasiya olunmuş və orada dolayı ultra bənövşəyi şualanma olmuşdur. BQXK qeyd etmişdir ki, hökumətin aktiv və passiv səyləri məhbusların vərəmə yoluxmalarının yoxlanılması yönündə effektli olmuşdur. BQXK hesabatına əsasən xəstəlikdən 18 məhbus il ərzində vəfat etmişdir, bu da 2008-ci ildəki 52 nəfər vəfat edənə nisbətdə azalma deməkdir.
Hökumət bildirmişdir ki, məhbuslar və saxlanılan şəxslər arasında ölümün digər əsas səbəbləri, miokard infarktı, hepatik sirroz və ürək çatışmazlığı olmuşdur.
2006-cı ildə yenidən təşkil edilmiş hökumət və insan hüquqları müdafiəçilərindən ibarət həbsxanalar üzrə birgə monitorinq qrupu həbsxanalara giriş icazəsini yalnız Penitensiar Xidməti əvvəlcədən xəbərdar etməklə əldə etmişdir. İl ərzində qrup bir sıra cəza çəkmə müəssisələrinə səfər etmiş, həbsxanalarda daha yaxşı tibbi şərait üçün təşəbbüslə çıxış etmiş, həbsxanalarda daha çox telefonların quraşdırılmasını təşkil etmiş, həbsxanalara 319 kitab bağışlamış və 47 məhbusa hüquqi yardım göstərmişdir. Daxili İşlər və Ədliyyə Nazirlikləri bu səylərin bir çoxu ilə əlaqədar olaraq əməkdaşlığını əsirgəməmişdir, lakin qrup həll olunmayaraq qalan əlavə problemləri qeyd etmişdir, o cümlədən tibb müəssisələri və həbsxana əməkdaşlarının kifayət qədər olmaması, məhbuslar üçün qida məhsulları və idman/istirahət üçün yerlərin kifayət qədər olmaması və monitorinq qrupu üzvlərinin cəza çəkmə müəssisələrinə çıxışının natamam olmasıdır.
Qadınlar və kişilər istintaq təcridxanalarında bir yerdə saxlanılmış, lakin məhkum olunduqdan sonra qadınlar ayrıca həbsxanaya yerləşdirilmişlər. Azyaşlıların ayrıca saxlanılması müəyyən edilsə də, beynəlxalq müşahidəçilər bəzi azyaşlıların böyüklərlə bir yerdə saxlandığını qeyd etmişdir.
Hökumət BQXK, İşgəncələrin Qarşısının Alınması üzrə Avropa Komitəsi (İQAAK), Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı (ATƏT) və İşgəncələrə Qarşı Azərbaycan Komitəsi də daxil olmaqla beynəlxalq və yerli humanitar və insan hüquqları qruplarına həbsxanalara bəzi səfərlər etməsinə icazə vermişdir. Lakin, 1 iyul tarixindən etibarən Ədliyyə Nazirliyinə əvvəlcədən məlumat vermədən İşgəncələrə Qarşı Azərbaycan Komitəsinə Nazirliyinmüəssisələrinə səfər etməyə icazə verilməmişdir. Daxili İşlər Nazirliyinin nəzdində olan istintaq təcridxanalarına Komitənin hələ də maneəsiz çıxışı vardır. BQXK-nın Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə əlaqədar olaraq saxlanılan hərbi və mülki əsirlərə maneəsiz çıxışı olmuşdur. Lakin, Penitensiar Xidmət iyun ayından etibarən konsulluq tərəfindən edilən səfərlərdən başqa xarici ölkə səfirliklərinə həbsxanalara giriş icazəsi verilməmişdir. Bəzi beynəlxalq təşkilatların missiyalarına həbsxanalara monitorinq məqsədilə səfər etməyə icazə verilirdi..
Qanun əssasız həbs və saxlamanı qadağan etsə də, hökumət ümumilikdə praktikada bu qadağalara riayət etməmiş və cəzasızlıq problem olaraq qalmışdır..
Daxili İşlər Nazirliyi və Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi daxili təhlükəsizliyə görə cavabdehlik daşıyırlar və birbaşa Prezidentə hesabat verirlər. Daxili İşlər Nazirliyi yerli polis qüvvələrinə nəzarət edir və daxili mülki müdafiə qoşunlarını saxlayır. Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin ayrıcadaxili təhlükəsizlik qüvvələri var.
Hüquq-mühafizə orqanlarında korrupsiya halları problem olaraq qalmışdır. Polis çox vaxt nəqliyyat pozuntusu və digər xırda pozuntulara görə qeyri-qanuni, qeyri rəsmi cərimələr və yerli sakinlərdən himayədarlıq pulu almışlar. Son illər rüşvətxorluğun qarşısının alınması üçün yol polisi zabitlərinin əmək haqları nəzərəçarpan dərəcədə artırılmışdır. Bununla belə, digər hüquq- mühafizə orqanlarının içşilərinin əmək haqlarının aşağı olması polisdə korrupsiyaya öz töhfəsini verməkdə davam etmişdir. İnflyasiyanın yüksək olması da maaşlara öz təsirini göstərmişdir. İl ərzində nazirlik 10 polis zabitini korrupsiyaya görə cəzalandırdığını bildirmişdir. Ədliyyə Nazirliyinin verdiyi məlumata görə, Penitensiar Xidmətinin beş işçisi il ərzində korrupsiya ilə bağlı cinayətlərdə təqsirli bilinmişdir. Verilən məlumatlara görə, polis zabitləri məhbusların paltarlarını qaytarmaq və onları azad etmək üçün məhkəmənin aldığı cərimələrdən əlavə pul tələb etmişdir.
Təhlükəsizlik qüvvələri ümumən cəzasız hərəkət edə bilsə də hökumət il ərzində insan haqlarının pozulmasına görə 247 polis işçisinə qarşı tədbirlər gördüyünü bildirmişdir. Hökumətin verdiyi məlumata görə, o, dörd polis işçisini cinayət məsuliyyətinə cəlb etmiş, 13 polis işçisi Daxili İşlər Nazirliyinin sıralarından çıxarmış, 26 polis işçisi tutduqları vəzifədən azad etmiş və 208 nəfəri intizam məsuliyyətinə cəlb etmişdir.
14 yanvar tarixində Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (MTN) Daxili İşlər Nazirliyinə tabe olan Gəncədə polis şöbəsinin mayoru Elsevər Nəbiyevdən 16 kiloqram narkotik maddə müsadirə etdikdən sonra onu həbs etmişdir. MTN mayor Nəbiyevi narkotiklərlə məşğul olan təşkilata rəhbərlik etməkdə təqsirli bilmişdir. İlin sonuna buna dair heç bir yeni məlumat olmayıb.
Yüklə 0,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|