Azərbaycan Texniki Universiteti “Avtomobil texnikası” kafedrası



Yüklə 2,47 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə83/117
tarix21.04.2022
ölçüsü2,47 Mb.
#85780
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   117
texniki istismar

diaqnostik  matritsa

  (şəkil...) 

şəklində göstərilir. Deyilənləri aydınlaşdırmaq  üçün sadə bir nümunəyə baxaq. 

 



62 

 

 



 

                            Şəkil 4.12. Diaqnostika obyektinin 



struktur-izləmə

 modeli: 

 

I-  obyekt;  II-obyektin  elementləri;  III-struktur  parametrləri;  IV-nasazlıqlar;  V-diaqnostik 



əlamətlər; VI-diaqnostik parametrlər; VII- parametrlərin ədədi qiyətləri. 

 

Tutaq  ki,  sistemdə  dörd  tipik  nasazlıq  əmələ  gələ  bilər.  Bunlar 



4

3

2



1

,

,



,

x

x

x

x

  ilə  göstərilir.  Bu 

nasazlıqlar  müvafiq  olaraq  dörd  diaqnostik  parametr  (

4

3



2

1

,



,

,

D



D

D

D

)  doğururlar.  Horizontal 

xanalarda yazılmış «

1

» (vahidlər) texniki vəziyyəti yoxlanan sistemdə nasazlıqlarm baş verməsi 

şəraitində  müvafiq  diaqnostik  parametrlərin  mövcud  olmasını  (yaranmasını)  göstərirlər.  Belə 

diaqnostik  matritsalar  sistemin  elementləri,  onun  struktur  vo  diaqnostik  parametrləri  arasındakı 

əlaqələr ətraflı öyrənildikdən sonra tərtib edilir. 

 

Diaqnostik 



parametrlər 

Nasazlıqlar 

1

x

 

2



x

 

3



x

 

4



x

 

1



D

 





2

D

 





3

D

 





4

D

 





 

                                    Şəkil… . Diaqnostik matritsanın sxemi 

 

Sxemdən  aydın  görünür  ki, 



1

D

  diaqnostik  parametrinin  yaranması 

1

x

və 


2

x

  nasazlıqlarının,  

2

D

-nin mövcud olması 

1

x

 və 


3

x

 -ün, 


3

D

 -ün əmələ gəlməsi 

2

x

 və 


4

x

 -ün, 


4

D

 -ün törənməsi 

3

x

 və 


4

x

 -ün mümkünlüyünü göstərir. Göstərilmiş sadə sxemi analiz etsək görərik ki, 

1

D

 və 


Mühərrikin yağ nasosu 

Yağ nasosunun qapaq-dişli çarx qovşağı 

Reduksion klapan 

Dişli çarx- gövdə arasında 

yan səth üzrə araboşluğu 

Dişli çarx-gövdə arasında 

radial araboşluğu 

 

Klapan yayının elastikliyi 



Yan səth üzrə 

araboşluğun artması 

Radial araboşluğunartması 

Klapan yayının elastikliyi-nin itməsi, 

sınması, ilişməsi 

 

Yağın təzyiqinin yüksəlməsi 



Nasosun məhsuldarlığının azalması 

Yağın təzyiqi 

Nasosun məhsuldarlığı 



63 

 

2



D

 diaqnostik parametrlərinin yaranması sistemdə 

1

x

1



D

və 


3

D

-ün törənməsi 

2

x

2



D

 və 


4

D

-

ün yaranması 



3

x

3



D

 və 


4

D

 -ün yaranması isə 

4

x

 nasazlıqlarının olmasına dəlalət edir. 

Real  şəkildə  qarşıya  çıxan  belə  məsələlərin  həlli  çox  çətin  və  mürəkkəb  olduğu  üçün 

diaqnostik  əlamətləri  qəbul  edən,  müxtəlif  vericiləri  olan  məntiqi  (avtomatik  təsir  edən) 

qurğulardan  istifadə  edilir.  Bu  halda  mexanizmin  qeyri-müəyyənliyini  azaldan  məlumatlar 

(istifadə  olunan  diaqnostik  parametrlərdə  olan  məlumat  dozaları)  ardıcıl  olaraq  (fasiləsiz) 

maşina  verilir və proses, obyektin qeyri-müəyyənliyi  minimuma  düşənədək davam  etdirilir. 

Son nəticədə indikator mexanizmin əsas nasazlığını qeydə alır. 

Diaqnostik matritsanın elektron cihaz şəklində nümunəsinin sxemi şəkil ...-də verilir. 

 

 



 

Şəkil 4.12. Diaqnostik matritsanın elektron cihaz şəklində nümunəsinin sxemi: 

 

1

D



,

2

D

,

3

D



  və 

4

D

-  elektrik  siqnallarla  çevrilmiş  diaqnostik  parametrlər; 

T

-  yaddaş  blokları 

(triggerlər); 

E-

  diaqnostik  parametrlərin  müvafiq    nasazlıqların    mövcudluğunun  mümkün  olduğu 

kombinasiyasını müəyyən edən üst-üstə düşmə elementləri. 

 

Həddi  qiymətə  çatmış  ölçülən  diaqnostik  parametrlərə  uyğun  elektrik  siqnalları  cihazın 



elektrik  dövrəsində  triggerlər  vasitəsilə  daxil  edilir.  Bu  siqnallardan  hər  biri  müvafiq  dövrədən 

keçərək  həmin  diaqnostik  parametrin  mövcudluğunun  mümkün  olduğu  nasazlığı  qeyd  edən 

nəzarət lampasının (

2

1



,

X

X

 və s.) üst-üstə düşmə elementinə (



E

) gəlir. Əgər lampa işıqlanmırsa, 

bu  onu  göstərir  ki,  baxılan  diaqnostik  parametrdən  alınmış  informasiya  dozası  nasazlığın 

lokallaşdırılması  üçün  kifayət  deyildir  və  diaqnozun  qoyulması  üçün  digər  diaqnostik 

parametrlərdən əlavə informasiyanın daxil edilməsi tələb olunur. Məsələn, şəkil .. də göstərilmiş 

sxemdə  nasazlıq  lampası   

1

X

  yalnız  iki  parametrdən: 

2

D

4



D

-dən    siqnallar  daxil  edildikdən 

sonra işıqlanacaqdır. Nasazlıq lampası  

2

X

 yalnız iki parametrdən: 

1

D

3

D



-dən  siqnallar daxil 

edildikdən  sonra,    nasazlıq  lampası   

3

X

  yalnız  dörd  parametrdən: 

1

D

,

2



D

,

3



D

  və 


4

D

-dən  


siqnallar  daxil  edildikdən  sonra  işıqlanacaqdır.  Beləliklə,  baxılan  məntiqi  qurğunun  işləmə 

(funksional)  alqoritmi  aşağıdakı  kimi  olacaqdır: 

;

4

2



1

S

S

X

;



3

1

2



S

S

X

;



4

2

1



3

S

S

S

X

;



3

2

4



S

S

X

,



4

3

1



5

S

S

S

X

 



    Elektron  cihaz  sxemi  şəklində  göstərilmiş  məntiqi  matritsa  avtomatlaşdırılmış  diaqnostika 

kompleksinin, kompüter diaqnostikasının yaradılmasında əsas kimi istifadə olunur. 

 

 

 



 

 

 




64 

 

  Diaqnostik 



parametrlər 

 

 



 

                            Nasazlıqlar 

 

1

X



 

 

2



X

 

 



3

X

 

 



4

X

 

 



5

X

 

1



D

 





2

D

 







3

D

 





4

D

 







 

Şəkil… . Diaqnostik matritsanın sxemi 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 




Yüklə 2,47 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   117




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə