Azərbayçan xalq cumhuriYYƏTİNİN 80 İLLİYİNİN
Yüklə 6,41 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qara bəy
- Səslər
- Rəfibəyov
- Mehdi bəy Hacınski
- Hacınski
- Katib
- Sədr
- № 61 Altmış birinci iclas 31 iyul 1919-cu il Rəis
- Arxiv, f.895, siy.1, iş.9, vər.78.
398
müzakirə edilməsi təklif edilir. Təklifin müzakirə edilməsinə etiraz yoxmu? Əgər yoxdursa qəbul olunur. İki adama söz verəcəyəm, biri əleyhinə; digəri lehinə. Etiraz yox qəbul edilir. Kim lehinə danışmaq istər. Qara bəy (yerindən) - Lehinə mən danışmaq istəyirəm. Sədr - Qara bəy Qarabəyli Qarabəyli - Kim iclasda qərar qoymuşdur ki, avqustun beşindən sentyabrın birinədək parlaman tətil edilsin. Fəqət bizcə bu tətil vaxtsızdır. Bir çox məsələlər var, layihələr var qurtarmayıb. Bir də iki iclas qalıbdır. Bundan mayədə siyasi əhval qarışıqdır. Böylə zamanda parlamanın vücudu lazımdır. Lənkəran və başqa məsələlər vardır ki, mənfi vaqiələr [910 - 911] gözləmək olar. Bu zamanlarda parlaman meydanda olmalıdır. Keçən dəfə bu hallar yox idi. Mən və bizim firqəmiz tətil tərəfdarı idik. İndi bu halları nəzərə alıb da parlamanın keçən qərarının ləğv edilməsini təklif edirəm. Ola bilər ki, öylə məsələlər olsun ki, hökumət aciz olsun, parlamandaki millət nümayəndələri burada olmalıdır. Ona görə tətili təxirə salmalıyıq, baxalım işlər nə tövr olur. Lazım olarsa tətil edərik. Sədr - Təklif əleyhinə kim danışmaq istərdi. Təklifi səsə qoyuram. Təklifi başa düşdüz: tətil haqqında olan qərar ləğv olunsun. Kim qəbul edirsə rica edirəm əlini qaldırsın. Kim əleyhinədir? Səs verməyən? Lehinə 29, əleyhinə 11, səs verməyən 7. Əksəriyyət rəy ilə tətil ləğv edilir. Parlamanın qərarı mövcibincə iclas günləri dəyişmişdi. (Səslər: Şimdi köhnə qayda üzrə olmalıdır). Demək köhnə qayda üzrə, bazar ertəsi və pəncişənbə günləri, fəqət saat 10-da iclas açılmalıdır.
təvəqqi edirəm ki, mən çox yorulmuşam və bacara da bilmirəm. Gələn iclas ikinci müavin məsələsini həll edəsiniz.
Layiheyi-qanuniyyəni tamamilə səsə qoyuram, buna etiraz yoxmu? Layiheyi-qanuniyyə tamamilə qəbul edilir. Mehdi bəy Hacınski - Köhnə qanuna görə banklardan borc alanların mümkünləri olmayırdı ki, nəqliyyən pul versinlər. Və məcbur olurdular ki, əmvali-mənqulə və qeyri mənqulə verib rəhn qoysunlar. Bu qanuni müvəqqəti Rusiya hökuməti dəyişdirmişdi. Haman dəyişilmiş qanunun da bizim həyatımıza yaramayan bəzi yerləri vardı. Ona görə maliyyə naziri bəzi yerləri təğyir edib, təqdim edir. Böylə ki! (Oxuyur). Bunlar bütünə- bütünə dəyişilməlidir. Bəzi yerlərini isə təğyir və fəs etmək lazımdır. Bu layihəyə ləvazəhi-qanuniyyə komisyonu baxıb, bir kaç maddələrini dəyişdirib, parlamana təqdim edir və rica edir ki, parlaman qəbul eləsin. Sədr - Layiheyi-qanuniyyənin əsasları üstə kim danışmaq istərdi? Danışmaq istəyən olmadığından layiheyi- qanuniyyənin ikinci qiraətinə keçirəm. Maddə-maddə oxuyunuz. Hacınski - Birinci maddəni oxuyur. Sədr - Əvvəlinci maddə xüsusunda kim danışmaq istərdi? Danışmaq istəyən yoxsa səsə qoyuram. Etiraz yoxdur ki, əvvəlinci maddə qəbul edilir. Komisyon tərəfindən bir neçə təshihlə qəbul edilib. Lakin bunlar hamısı redaksiyanın olduğundan səsə qoymayacağam. (Katibə) 2-ci maddəni oxuyunuz.
İcazə versəniz bununla iclası qapayaram. Lakin məclisi qapamadan əvvəl Muxtar Əfəndizadədən bir məktub gəlmiş dinləsəniz oxusunlar.
Parlaman-divani-rəyasəti cənabi-aliilərinə maliyyə və büdcə ləvayehi-qanuniyyə və təshih komisyonunun üçünə də yetişmək mənim üçün ağır olduğundan bilxassə bu fraksiyaların əksər iclasları bir zamanda iniqad etdiyindən məni maliyyə-büdcə komisyonundan çıxarıb, yerimə Hacı Hüseyn Əfəndizadənin namizəd göstərməniz müstərhəmdir. Muxtar.
İclas saat 1-45 dəqiqədə qapanır.
[912 - 913] 399
№ 61 Altmış birinci iclas 31 iyul 1919-cu il Rəis - doktor Həsən bəy Ağayev. Katib Mehdi bəy Hacınski. Müzakireyi-yomiyyə: 1-Daxil olmuş kağızlar, o cümlədən: a/ Məclisi-müəssisan mərkəzi komisyonu intixabi haqqında və bir də; b/ Parlaman kitabxanası komisyonu intixabi haqqında divani rəyasətin təklifi; c/ Azərbaycan dövlət sandıqları əmanəti barəsində layiheyi-qanuniyyə; d/ Balaxanı-Sabunçı mahalında vergi polisi təsisi haqqında layiheyi- qanuniyyə; 2-Şəhərlərdə bələdiyyə idarələri seçkiləri haqqında layiheyi-qanuniyyə "İkinci qiraət"; 3-Əsgəri xidmətin müddəti barəsində layiheyi-qanuniyyə; 4-Aksiz vergisinin nizamnaməsi haqqında layiheyi-qanuniyyə (təcili); 5-Spirt məhsulatından alınan aksiz vergisi miqdarlarının artırılması haqqında layiheyi-qanuniyyə; 6- Azərbaycan hökuməti sərhədində mühafizə bölüyü təsisi haqqında layiheyi-qanuniyyə; 7-Tövcü vergisinin artırılması ilə bərabər topraq gəlir və məxaric smetasının və torpaq vergisi miqdarlarının təmdidi haqqında layiheyi-qanuniyyə; 8-Nəşri elan haqqında layiheyi-qanuniyyə; 9-Maliyyə nəzarəti şurası haqqında layihə; 10- Fabrik inspeksiyasına dair qəvaidin müvəqqəti təğyiri haqqında layihə; 11-Ümumi tamaşaxana və əyləncə yerlərindən alınan müvəqtəti naloqun hökumət məbaliğ müstəhfizəsinə idxalı haqqında layiheyi-qanuniyyə; 12- "İttihad" fraksiyasının hökumətə sualı; 13-həmin sənə üçün İrəvan ümuri-xeyriyyə vəkilinin maaşı və ümumi- xeyriyyə vəkilinin idarəsi məsarifəti üçün məzkur nazirə 177.000 rüblə buraxılması haqqında layihe-i- qanuniyyə; 14-Tamğa rüsumatı qanunnaməsinin bəzi maddələrinin təbdili və rüsum miqdarlarının təzayidi haqqında layiheyi-qanuniyyə; 15-Şəhadətnaməsiz olan içki ticarətindən alınan cərimələrin təzayidi haqqında layihəyi-qanuniyyə. 1-Rəis-tənəffüs əsnasında Məçlisi-Müəssisan mərkəzi komisyonuna və parlaman kitabxana komisyonuna üzvlər intixabı üçün namizədlər göstərilməsini təklif etdi. [913 - 914]
Yeni daxil olmuş iki layihəni-qanuniyə, maliyyə və büdcə komisyonuna verilməsini də bəyan etdi. 2-Şəhərlər bələdiyyələrinə qlasnılar intixabi haqqında ikinci qiraətdə 20-37-ci maddələri oxudu. Maddələr ayrıca səsə qoyulub qəbul edildi. Üçüncü qiraət gələcək iclasa təxir edildi. Ümumi maaş təzyiqi qəbul edilənə qədər hökumət məmurlarına bir dəfəlik müavinəti-nəqdiyyə verilməsi haqqında, hökumət məmurları ittifaqı rəisinin məktubunu oxudu. Hökumət məmurlarına müavinəti-nəqdiyyə edilməsi arzu edildi. 3-Əsgəri xidmətin müddəti barəsində layiheyi-qanuniyyə. Məruzəçi Qara bəy Qarabəyli bəyanət verdi. Və layihəyə təcili baxılmasını parlaman qəbul etdi. Layiheyi-qanuniyyə haqqında Hacı Kərim Saniyev, Muxtar Əfəndizadə, Rza bəy Ağabəyov, Mustafa Vəkilov, Əliheydər Qarayev, Mehdi bəy Hacıbababəyov, Səmədağa Ağamalı oğlu, Yusif Əhmədzadə və Məmməd Əmin Rəsulzadə mübadileyi-əfkar etdilər. Müzakirə qət olunması təklif edildi. Təklifin əleyhinə Səmədağa Ağamalı oğlu danışdı. Səsə qoyulduqda qəbul edildi. Məruzəçi bəyanət verdi və layihəni maddə-maddə oxudu. 10-cu maddəyə sosialistlər böylə bir təshih verdilər. Məzmunu: "Təklif olunur ki, xidməti-əsgəriyyə müddəti bir ilə qərar olunsun. Əbilov, Səmədağa, Qarayev, Hacı Kərim Saniyev, Rzayev". Təshih səsə qoyulduqda lehinə-13 əleyhinə-30 və 1-səs verilməmək üzrə qəbul edilmədi. Layiheyi-qanuniyyə səsə qoyulduqda əksəriyyət rəy ilə qəbul edildi. Beş dəqiqə tənəffüs elan edildi. Tənəffüsdən sonra iclas davam edir. Əsnayi-tənəffüsdə bir təklif verilmişdir. Məzmunu: "Parlamanın tətili haqqında verilən qərarın təkrar müzakirəyə qoyulması təklif edilir. Hacı Hüseyn, Qara bəy, Zeynal bəy, Behbudxan Cavanşir, Heybətqulu". Təklifin lehinə-29, əleyhinə-11 və 7 səs verilməməklə qəbul edildi. Keçən iclasda avqustun 5-dən sentyabrın birinə qədər parlaman qərara aldığı tətil məsələsinin ləğv edilməsi qəbul edildi. İclaslar isə əski qayda üzrə pənçişənbə və düşənbə günləri səhər saat 10-na təyin edildi. Əsgəri xidmətin müddəti barəsində üçüncü qiraətini məruzəçi bitirdi. Səsə qoyulub əksəriyyət rəy ilə qəbul edildi.
4-Aksiz vergisinin nizamnaməsi haqqında məruzəçi Mehdi bəy Hacinski bəyanat verdi. Layihənin ikinci qiraətinə keçilməsi [914 - 915] qəbul edildi. Katib maddə-maddə oxudu. 1,2,3,4-cü maddələr ayrıca səsə qoyuldu, qəbul edildi. Layihənin üçüncü qiraəti gələcək iclasa təxir edildi. Muxtar Əfəndizadə üç komisyonda üzv olduğunu özü üçün müşkül bilib komisyonun birindən azad olunmasını təklif etdi. Təklifin həlli gələcək iclasa qaldı.
Yüklə 6,41 Mb. Dostları ilə paylaş:
|