Azərbayçan xalq cumhuriYYƏTİNİN 80 İLLİYİNİN
Yüklə 6,41 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Əhməd bəy Pepinov
- Əhməd Cövdət
- Sədr
406
vermişlər ki, məhəbbət edib, bir-birini sevsinlər. Nəinki birinin olduğu dövlət təbəəsini o birisi də qəbul etsin. Məsələn, mən bəhayüllah təbəəsiyəm, gərək sən də olasan. Madam ki, siz qəbul edirsiniz kişi və arvad hüquqda bərabərdirlər, onda arvad bir dövlət təbəəsi olsa kişinin də borcudur ki, olsun. Əgər bunu qəbul edəcək olursanız, biz razıyız, çünki onda kişi və arvad üçün də bir qanun olur. [926 - 927]
məsələsi heç bir zaman cəmaətin fikrinə uyğun olaraq cəmaət saxlaya bilməz. Ona görə mən zənn edirəm ki, bunun bir hüquqi əhəmiyyəti vardır. Həmişə bu nəzərlə baxılsın. İkinci bu and məsələsi ki, Aslan bəy ondan bir şey çıxacağını söylədi. Mən onun fikrinə razıyam. Doğrudan da andlar içildi, tənbeh verildi, içindən bir şey çıxmadı. İnsanların məişətinin xüsusi qanunları vardır. Məişət and filan tanımaz. Hər and içindən bir xəbər gəlir mən də sizinlə bərabərəm. Bunun nəticəsi nə olur. Birisi and içəndə andından döndüyü zaman, nə məsciddən, nə də kilsələrdən çıxarıldığına şimdiyə qədər heç görmədik. Andını pozub da pis iş yapanlar ya həbs edilir, yaxud hüduddan xaricə çıxarılır. Bunlarla başqa daha başqa bir müamilə ediləməz. Mən deyirəm ki, hökumət heç bir vaxtda andlara istinad etməsin, məntiqə və fikrə istinad etsin ki, nə ki and haqqında Mustafa bəy böyük bir məsələdir, deyir, ortalığa çıxar, doğrudan böyük məsələdir. And institutu burada saxlana bilməz. Başqa dövlətlər Rusiya imperatoru, Almaniya imperatorluğu ki, əski zamandan bunlarda bir allah tərəfindən ruhaniyyət məsələsi vardı. Çünki o deyirdi ki, mən Allah tərəfindən gəlmişəm. Biz bunlara, heç bir şeyə istinad edəməriz. Çünki cümhuri hökumətimizdə bu andları qoymaq doğru olamaz.
edirəm əllərini qaldırsın. Kim əleyhinədir? Kim səs vermir? Mən başa düşürəm ki, böylə şey olmaz, üçüncüsü də özgə bir təklif yoxdur. Mən də komisyonda təklif olduğu kimi səsə qoyuram. Müttəhüdəl rəy qəbul edilir. 4-cü babı oxuyunuz. Ürək və vicdan və Allah qorxusu ilə and edilirsə, qıra bilməz, əl qolu bağlanır. Əsasən and içən adam deyir ki, mən Azərbaycan vətənində yaşayacağam və öz vətənimi satmayacağam. Beş dəqiqə tənəffüsdən sonra saat 1.50 dəqiqə.
ayrı səsə qoyacağam. Əhməd bəy türkcəsini oxuyunuz. Əhməd Cövdət - Oxuyur. [927 - 928]
ayağa qalxsın. Lehinə 16, əleyhinə 25, Səs verməyən 1. Əksəriyyət rəylə ixrac olunur. Sədr - Mən son sətirləri səsə qoyuram. Kim tərəfdardır, rica edirəm əllərini qaldırsın. Təklif var ki, bu iki maddə qalsın. Kim tərəfdardır, ayağa qalxsın. Kim əleyhinədir? Kim səs verməyib? Lehinə 17, əleyhinə 24, səs verməyən 1. Əksəriyyət rəy ilə buda ixrac olunmur. Deməli sosialist fraksiyası tərəfindən göstərilən təkliflər də qəbul edilməyir. Şimdi ikinci maddəni komisyonun təklif və təshihlərilə bərabər səsə qoyuram. Kim bunun əleyhinədir, rica edirəm ayağa qalxsın. Kim səs verməyir, rica edirəm ayağa qalxsın. Kim tərəfdardır, əllərini qaldırsın. Lehinə 36, Səs verməyən 11, əleyhinə yoxdur. Əksəriyyət rəylə ikinci babın, ikinci maddəsi komisyonun təklif və təshihləri ilə bərabər qəbul edilir. Üçüncü bəndi oxuyunuz.
əski çarizm zamanından qalma bir şeydir. Bu da cahilliyə istinad edilərək qoyulmuş bir şeydir. Şimdiki zamanda isə buna əhəmiyyət verilməz, çünki camaatimiz bir o qədər əvam deyildir. Bu yeni əsrdə mən bilirəm ki, cəmaət o qədər əvam olmasın. Anda istinad edilmək doğru deyildir. Vətənə olacaq xəyanətin qarşısını and ilə almaq istəyirlər. Vətənə sadiq olanlar, hər halda sadiq olur. Xain olanlar, xain olur. Bu barədə də Əhməd Cövdətin fikrinə şərikəm. Gərək and məsələsi heç bir hökumətdə qəbul olunmasın. Ələlxüsus bizim kimi yeni bir cümhuriyyətdə. Övrət məsələsində mən tamamilə iştirak etməyirəmsə də qismən iştirak edərik. Cəmi işlərimizdə zikir və ünası bərabər tutmuşuq. Bu təbiyyət məsələsində bunları ayırd etmək doğru deyildir. Nə üçün təbəəliyindən ari olsun, heç bir vaxt qəbul olunmaz. Bunların arasına bir taqım şərtlər qoyulmaq istənilir. Bu şərtlər [928 - 929] öylə olmalıdır. Hər kəsin həqiqi intixaba malikdir, 20 yaşında olmalıdır. Sonra bir də bu qanunu bu gün üçün qoymayarız. Məsələn gələcəkdə azərbaycanlı bir cavan, Avropadan, Fransadan, yaxud Türkiyədən bir qız almaq istərsə, bu şərt üzrə övrətini Azərbaycan təbəəliyinin qəbulunu [tələb etməsi] doğru olamaz. Övrət o kişini aldıqdan sonra istərsə təbəə olmaq ərizəsi ilə müraciət edər və təbəəliyi qəbul edər. Sədr - Rza bəy Ağabəyov. Rza bəy Ağabəyov - Muxtar əfəndi danışarkən and üstündə məsələyə toxundu. Qorxulu məsələ mövcuddur. Mən öz arzum ilə Azərbaycan təbəəliyini qəbul edirəm. Razılıqla gedib müraciət edirəm. Mənə deyirlər ki, and iç, mən də öz arzumla təbəəliyi qəbul etdiyim üçün and içirəm. Böylə güclə and götürmürəm. And içirəm, özüm üçün. Əhməd bəy cənabları buyurdular ki, məişət ailəsi hər işi qırar. And ilə iş olmaz. And ilə adam kəndisini Yüklə 6,41 Mb. Dostları ilə paylaş:
|