AZƏRBAYCANDA İPOTEKA SİSTEMİ
REAL VƏZİYYƏTİN TƏHLİLİ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ
İSTİQAMƏTLƏRİ
Rəşad Həsənov, MA,
Gülnar İsmayılova, MSc,
Fərhad Bayramov
Səhifə 32 / 91
İSİM
İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzi
Yaxşı Tədqiqat, Yaxşı İslahat, Yaxşı Siyasət
İpoteka ilə yüklü edilmiş daşınmaz əmlakın bazar qiyməti əsas
götürülərək ipoteka ilə təmin edilən kreditin həcmindən az
olmamaq şərtilə sığortalanmalıdır;
Həyat sığorta müqaviləsi. Birgə borcalanların həyat sığortası
onların ipoteka kreditinin məbləği hesablanarkən gəlirlərinin
xüsusi çəkisinə proporsional qaydada aparılmalı və birgə
borcalanların həyat sığortasının ümumi məbləği ipoteka
krediti məbləğindən az olmamalıdır;
AİF tərəfindən müəyyən olunan digər tələblər.
Bu zaman yaranan hallardan biri –
kimlər güzəştli ipoteka
kreditindən istifadə edə bilər? olur. Yeri gəlmişkən qeyd edək ki,
güzəştli ipoteka krediti dövlətin sosial siyasətinin bir istiqaməti olub,
əhalinin daha az gəlirli hissəsinə dəstək məqsədi daşımaqla yanaşı, ölkə
qarşısında dəyərli xidmətləri olan insanlara və ya onların ailələrinə
dövlət qayğısını əks etdirən bir üstünlüyüdə özündə ehtiva edir. Bu isə
özlüyündə təqdirə layiq hal hesab edilir. “Azərbaycan Respublikasında
güzəştli ipoteka kreditlərinin verilməsi” qaydalarının 2-ci müddəası
güzəştli ipoteka kreditindən istifadə etmə hüququ olan vətəndaşların
siyahısını aşağıdakı kimi müəyyən edir.
1. Gənc ailənin üzvü olan aşağıdakı şəxslər;
AZƏRBAYCANDA İPOTEKA SİSTEMİ
REAL VƏZİYYƏTİN TƏHLİLİ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ
İSTİQAMƏTLƏRİ
Rəşad Həsənov, MA,
Gülnar İsmayılova, MSc,
Fərhad Bayramov
Səhifə 33 / 91
İSİM
İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzi
Yaxşı Tədqiqat, Yaxşı İslahat, Yaxşı Siyasət
- şəhid ailəsinin üzvü (əri/arvadı, övladları);
- Milli Qəhrəman (özü, əri/arvadı, övladları);
- məcburi köçkün və ya ona bərabər tutulan şəxslər;
- üç ildən az olmayan müddətdə dövlət qulluqçusu işləyən şəxslər;
- elmlər namizədi və ya doktorluq elmi dərəcəsi olan şəxslər;
- idman sahəsində xüsusi xidmətləri olan şəxslər ( fəxri bədən tərbiyəsi
və idman xadimi, ölkə miqyaslı yarışların qalibi ( I yer ), beynəlxalq
miqyaslı yarışların mükafatçıları ( I, II və III yerlər ).
2. Üç ildən az olmayan müddətdə hərbi xidmətdə olan ( müddətli
həqiqi hərbi xidmətdə olan hərbi qulluqçular daxil deyil ), həmçinin də
ehtiyata və istefaya buraxılmış Azərbaycan Respublikasının hərbi
qulluqçuları.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, bəhs etdiyimiz qaydalara əsasən,
ipoteka kreditləri üzrə güzəştlərdən istifadə etmək hüququ olan hər bir
ailə (şəxs) bu güzəştlərdən yalnız bir dəfə istifadə edə bilər. Bu
məhdudiyyətdə əsas məqsəd məhdud imkanlardan istifadə zamanı
ədalətin təmin edilməsinə xidmət etməkdir.
AZƏRBAYCANDA İPOTEKA SİSTEMİ
REAL VƏZİYYƏTİN TƏHLİLİ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ
İSTİQAMƏTLƏRİ
Rəşad Həsənov, MA,
Gülnar İsmayılova, MSc,
Fərhad Bayramov
Səhifə 34 / 91
İSİM
İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzi
Yaxşı Tədqiqat, Yaxşı İslahat, Yaxşı Siyasət
Cədvəl 1 : İpoteka kreditlərinin verilməsi şərtləri
Şərtlər
Adi ipoteka kreditləri
Güzəştli ipoteka kreditləri
Maksimal məbləğ
50000 AZN
50000 AZN
Maksimal illik faiz dərəcəsi
8%
4%
Maksimal müddət
25 il
30 il
Minimum ilkin ödəniş
20%
15%
Aylıq
annuitet
ödəniş
məbləği (50 min manat
kredit alındığı halda)
386 AZN
239 AZN
Mənbə
:
Azərbaycan
Respublikası
Dövlət
İpoteka
Fondu
:
http://www.amf.cbar.az/?/az/content/157/
Cədvəldən də göründüyü kimi, adi və güzəştli ipoteka kreditlərinin
maksimal məbləği bərabərdir (50 min manat). Lakin, digər üç şərt illik
faiz, müddət və ilkin ödəniş şərtlərində fərq var. Nəticədə aylıq annuitet
ödənişlər arasında ciddi fərq yaranır. Belə ki, 25 il müddətinə 50 min
manat adi ipoteka götürən şəxs aylıq 386 manat olmaqla müddətin
sonuna qədər cəmi 116 min manat ödəniş etdiyi halda, güzəştli ipoteka
götürən şəxs müvafiq olaraq aylıq 264 manat, cəmi isə 79200 manat
məbləğində ödəniş edir. Digər tərəfdən nəzərə alsaq ki, güzəştli ipoteka
krediti üçün ödəmənin maksimal müddəti 30 il müəyyən edilib bu zaman
aylıq ödəniş 239 manata bərabər olur ki, bu da az gəlirli ailələr üçün
əlavə
üstünlük
yaradır.