Azərbaycanda ipoteka sistemi : real vəZİYYƏTİn təHLİLİ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ İSTİqaməTLƏRİ
Yüklə 0,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Rəşad Həsənov, MA, Gülnar İsmayılova, MSc, Fərhad Bayramov
- Yuxarıda qeyd etdiklərimizdən göründüyü kimi, ipoteka prosesi zamanı yaranan xərclər təxminən 580-830 AZN arasında dəyişə bilər.
- Azərbaycanda İpoteka kreditləşməsi rəqəmlərdə
- Qrafik 1 : AİF tərəfindən verilən ipoteka kreditlərinin illər üzrə dinamikası Mənbə: AİF-hesabatları əsasında hazırlanıb
AZƏRBAYCANDA İPOTEKA SİSTEMİ REAL VƏZİYYƏTİN TƏHLİLİ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ İSTİQAMƏTLƏRİ
Rəşad Həsənov, MA, Gülnar İsmayılova, MSc, Fərhad Bayramov
Səhifə 45 / 91
predmetinin sığorta haqqı ödənilməlidir. Yuxarıda qeyd etdiklərimizdən göründüyü kimi, ipoteka prosesi zamanı yaranan xərclər təxminən 580-830 AZN arasında dəyişə bilər. Xərclərin dəyişməsinə səbəb ipoteka krediti müraciət və sənədləşmənin Bakı şəhəri və regionlarda olması, həmçinin kreditin məbləğindən asılı olaraq dəyişir. Sadaladığımız prosedur qaydalarını yerinə yetirdikdən sonra kredit sizin adınıza ayrılır. Bundan sonrakı mərhələ ipotek etdirilən mənzil dəyərinin kredit təşkilatının ödəmədiyi məbləği mənzil sahibinin adına köçürmək olur. Yəni, ilkin ödənişi bank yolu ilə ödəmiş olursan və digər hissə isə əldə olunan kredit hesabına ödənilir. Beləliklə mənzil sənin adına sənədləşdirilmiş olur. Baxmayaraq ki, əmlak bankda kreditin girovu olaraq qeydə alınıb, sən mənzilin mülkiyyətçisi olursan. Bəzən insanlar düşünür ki, sadəcə ödəniş bitdikdən sonra mülkiyyətçi hüququ əldə edir.
AZƏRBAYCANDA İPOTEKA SİSTEMİ REAL VƏZİYYƏTİN TƏHLİLİ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ İSTİQAMƏTLƏRİ
Rəşad Həsənov, MA, Gülnar İsmayılova, MSc, Fərhad Bayramov
Səhifə 46 / 91
Azərbaycanda İpoteka kreditləşməsi rəqəmlərdə Qeyd etdiyimiz kimi ölkəmizdə ipoteka kreditlərinin verilməsinə 2006- cı ildən başlanılıb. Ötən 6 il ərzində əhaliyə verilən ipoteka kreditlərinin həcmi 420.19 milyon manat olub. 2013-cü ilin yanvar-avqust aylarında isə 78.16 milyon manat məbləğində ipoteka krediti verilib. Beləliklə, AİF xətti ilə verilən kreditlərin ümumi həcmi 498.35 milyon manat olub. Təbii ki, AİF yarandığı ilk günlərdə maliyyə imkanları çox az idi. Belə ki, 2006-cı ildə fond əhaliyə yalnız dövlət büdcəsindən ayrılan 5.6 milyon manat vəsaiti təqdim edirdisə, hazırda AİF-in maliyyələşmə mənbələri daha çoxdur və bunlara dövlət büdcəsindən ayrılan vəsaitlər, AİF tərəfindən yenidən maliyyələşdirmə nəticəsində yaranan vəsaitlər və AİF-in yerləşdirdiyi istiqrazlardan əldə edilən vəsaitlər aiddir. Fond vasitəsi ilə ipoteka kreditləşməsinin illər üzrə dinamikası aşağıdakı qrafikdə göstərilmişdir. Qrafik 1 : AİF tərəfindən verilən ipoteka kreditlərinin illər üzrə dinamikası
0 100
5.6 70.2
0 76.9
97.08 95.64 74.77 74.16 milyon manatla AZƏRBAYCANDA İPOTEKA SİSTEMİ REAL VƏZİYYƏTİN TƏHLİLİ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ İSTİQAMƏTLƏRİ
Rəşad Həsənov, MA, Gülnar İsmayılova, MSc, Fərhad Bayramov
Səhifə 47 / 91
Qrafikdən də göründüyü kimi qısa müddət ərzində ölkədə ipoteka kreditləşməsinin həcmi təxminən 15 dəfədən çox artıb. Yalnız məlum qlobal maliyyə böhranı ilə əlaqədar 2008-ci ildə kreditləşmə rəsmi olaraq dayandırılmışdı. Buna səbəb faktiki maliyyə qıtlığı yox, qlobal maliyyə böhranına səbəb olan əsas amil kimi ABŞ və bir sıra Avropa ölkələrində ipoteka kreditlərinin geri qaytarılmasında yaranan problemin hesab edilməsi idi. Başqa sözlə desək, baş verrmiş böhran Azərbaycan hökumətini daha ehtiyatlı davranmağa vadar edirdi. Lakin, qısa müddət sonra 2009-cu ildə ipoteka kreditləşməsi bərpa edildi və elə həmin il əhaliyə 77 milyon manat məbləğində kredit verildi. Hazırda Azərbaycanda ipoteka kreditləşməsinin ÜDM-də xüsusi çəkisi 0.8%- dir. İpoteka kreditlərinin ÜDM-dəki həcminə görə ölkəmiz dünyada ən son yerlərdən birini tutur. Məsələn, ABŞ da müvafiq göstərici 69%-ə, İsveçrədə isə 130%-ə çatır. İpoteka kreditlərinin ÜDM-dəki xüsusi çəkisinin çoxluğu ölkənin sosial siyasətinin səviyyəsini və vətəndaşların kreditlərdən istifadə imkanlarının genişliyinə dəlalət edir. Azərbaycanda isə il ərzində ipoteka kreditindən orta hesabla 3 min vətəndaş istifadə edir. Nəzərə alsaq ki, ölkəmizdə hər il təxminən 45-50 min yeni ailə qurulur və onların 85%-ni gənclər təşkil edir ipoteka kreditinin 2-3 min nəfərə şamil edilməsi doğru deyil. Vəziyyətin əhəmiyyətliliyini nəzərə alaraq ipoteka məqsədi ilə dövlət büdcəsinə ayrılan vəsaitlərin həcmi minimum 5 dəfə artırılmalıdır. Xatırlatmaq yerinə düşər ki, 2013-cü Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|