Azərbaycanda ipoteka sistemi : real vəZİYYƏTİn təHLİLİ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ İSTİqaməTLƏRİ
Yüklə 0,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Rəşad Həsənov, MA, Gülnar İsmayılova, MSc, Fərhad Bayramov
- İpoteka kreditinin mahiyyəti və məqsədi
- Insanların
- Gəlirlərin səmərəli istifadəsinin təmin edilməsi;
- 1. İnflyasiyadan qaynaqlanan qiymət artımı;
- 3. Hər yeni ildə əvvəlki ilə nisbətən artan tələbatdan qaynaqlanan qiymət artımları.
AZƏRBAYCANDA İPOTEKA SİSTEMİ REAL VƏZİYYƏTİN TƏHLİLİ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ İSTİQAMƏTLƏRİ
Rəşad Həsənov, MA, Gülnar İsmayılova, MSc, Fərhad Bayramov
Səhifə 18 / 91
Ümumilikdə dünyada ipoteka kreditləri 1-30 il müddətinə verilir. Kreditin müddəti müəyyən edilən zaman əsas meyar kimi müəyyən edilmiş son yaş həddi nəzərə alınır. Əlbəttə ki, son yaş həddi son aylıq kredit ödənişinin tarixindən tez tamam ola bilməz. Bu yaş həddi müxtəlif ölkələrdə orta ömür göstəriciləri və pensiya yaşı nəzərə alınaraq fərqli müəyyən edilir. Son yaş həddi ən çox olan ölkələrdən biri Fransadır. Yəni Fransada ipoteka krediti alan şəxs üçün tərtib edilən aylıq ödəmə qrafikində son ödəniş tarixi borcalanın 80 yaşı tamam olanadək bitməlidir.
AZƏRBAYCANDA İPOTEKA SİSTEMİ REAL VƏZİYYƏTİN TƏHLİLİ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ İSTİQAMƏTLƏRİ
Rəşad Həsənov, MA, Gülnar İsmayılova, MSc, Fərhad Bayramov
Səhifə 19 / 91
İpoteka kreditinin mahiyyəti və məqsədi İpoteka kreditlərinin müasir mahiyyəti nisbətən daha geniş anlam ifadə etməkdədir. Yarandığı zamanda ipoteka, borclunun öz
əmlakını qoruyub
saxlama məqsədini daşıyırdısa, hazırda bu söz mövcud imkanların və gələcəkdə ehtimal edilən gəlirlərinin qarşılığında əldə etdiyi yaşayış mənzilinin birbaşa dövlət və yaxud banklar tərəfindən maliyyələşdirilməsini ifadə edən iqtisadi termindir. Dəyişməkdə olan “kapitalist dövlət” anlayışı öz yerini “sosial dövlət”-ə verdiyi hazırkı dövrdə, ipoteka kreditləri dövlət tərəfindən vətəndaşların sosial rifahının yaxşılaşdırılması, yaşayış şərtlərinin zamana uyğun təmin edilməsi, insanların haqqı olan ədalətli gəlir bölgüsünə nail olunması və dövlətin sosial mahiyyətinin təzahürü hesab edilə bilər. Diqqət etsək bir çox dövlətlərdə ipoteka kreditləri rəmzi faizlərlə (1% və ya 2%) vətəndaşlara təklif edilməklə bir növ birbaşa dövlət dəstəyi xarakterli olur. İpotekanı əhəmiyyətli edən əsas amilləri aşağıdakı kimi sıralamaq olar:
AZƏRBAYCANDA İPOTEKA SİSTEMİ REAL VƏZİYYƏTİN TƏHLİLİ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ İSTİQAMƏTLƏRİ
Rəşad Həsənov, MA, Gülnar İsmayılova, MSc, Fərhad Bayramov
Səhifə 20 / 91
həyat şəraitinin təxirəsalınmadan yaxşılaşdırılması;
Zamanın dəyərləndirilməsi;
Mövcud olan vəsaitin dəyərləndirilməsi;
Gəlirlərin səmərəli istifadəsinin təmin edilməsi;
İnsan resurslarının inkişafı;
Ailə bağlarının möhkəmləndirilməsi.
İpotekanın üstünlüyünü daha dərin qavramaq məqsədi ilə təxəyyülümüzü istifadə etsək yerinə düşər. Belə ki, siz təsəvvür edin : Bakıda yaşayırşınız, eviniz yoxdur və kirayə haqqı ödəyirsiniz. Əmlak bazarlarında aylıq kirayə haqları adətən mənzilin dəyərinin 1/250 və ya 1/300 nisbətində müəyyən edilir. Deməli, siz 200 manat kirayə haqqı ödəyib təxminən 50 min manat dəyəri olan evdə yaşayırsınız və aylıq gəlirinizdən 300 manat yığıma yönəltməklə kirayə yaşadığınız mənzilin hazırkı dəyərini 167 aya və yaxud da 14 ildən artıq zamana cəmləşdirə bilərsiniz. Lakin, bu zaman üç əsas məqama diqqət etmək lazımdır : 1. İnflyasiyadan qaynaqlanan qiymət artımı; 2. Mərkəzləşmə və kommunikasiya şərtlərinin inkişaf etdirilməsi ilə əlaqədar bahalaşma; AZƏRBAYCANDA İPOTEKA SİSTEMİ REAL VƏZİYYƏTİN TƏHLİLİ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ İSTİQAMƏTLƏRİ
Rəşad Həsənov, MA, Gülnar İsmayılova, MSc, Fərhad Bayramov
Səhifə 21 / 91
3. Hər yeni ildə əvvəlki ilə nisbətən artan tələbatdan qaynaqlanan qiymət artımları. Sadalanan şərtlərin hər biri mənzil qiymətlərinin artımında xüsusi rol oynayır. Orta hesabla illik 5%-lik artım proqnozlaşdırsaq 14 ildən sonra sizin almaq istədiyiniz mənzilin qiyməti təxminən 104 min manat olacaq. Həmçinin, bu müddət ərzində kirayə qiymətlərindəki dəyişmələri də nəzərə aldıqda təxminən 45000 min manat kirayə ödəmiş olacaqsınız. Bu isə sizə 15-il ərzində yaşadığınız evə sahib olma dəyərinin 149 min manat olması və yaxud 14 il müddətində orta hesabla 900 manatın yalnız mənzil şəraiti üçün istifadə edilməsi deməkdir. Əgər siz 15 illik müddətə 55 min manat ipoteka götürsəniz, ipoteka kreditləri üçün nəzərdə tutulmuş hazırkı faizlərlə ( adi ipoteka krediti faizi ilə hesablanıb 8%) birlikdə annuitet (hər ay üçün bərabər ödəniş şərti) qaydada ayda 500
manat, kredit
müddətində (167 ay) isə cəmi 83500 manat ödəməklə bəhs etdiyimiz mənzilə sahib olacaqsınız. Qeyd etdiyimiz iki hal arasındakı fərq hər ay üçün 400 manat, 14 il
Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|