Azərbaycanin göRKƏMLĠ adamlari
Yüklə 2,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
239 Türkiyəyə gəlib, burda özünün müalicəxanasını açıb. Pis də dolanmayıb. Elə bu zaman Həmid bəyin qızı Narınc xanım girir içəri. Bizimlə səmimi görüşür. Şəfiqə xanım deyir ki, qızım Azərbaycanla çox maraqlanır. Sonra Şəfiqə xanım bizə ev albomunu göstərdi. Məmməd Əmin Rəsulzadə ilə Həmid bəyin ailəsinin birgə şəklini göstərir. Həmid Ataman, Şəfiqə xanım, Məmməd Əmin Rəsulzadə və balaca Narıncın birgə şəklində qəfildən bir şey aşkarlayıram: Leyla xanım gülümsünən halda balaca Narıncı qucağına götürüb. Məmməd Əmin Rəsulzadə kədərli bir halda sanki həsrət və ağrı içində Narınca baxır. Düşünürəm ki, bu övlad ağrısıdır, övlad acısıdır ki, onu belə hala salıb. Yəqin Məmməd Əmin Rəsulzadə bu xoşbəxt körpəyə baxanda dustaqlıqda qalan, əzab çəkən istəkli balalarını düşünüb. Axı onun da qəlbi doğma övladını belə mehribanlıqla bağrına basmaq, oxşamaq istəyirdi. Amma iblisanə qatillər onu bu yaşamaq haqqından məhrum etmişdilər. Şəfiqə xanım deyir: - Məmməd Əmin Rəsulzadə 1948-ci ildə Ankaraya gələndən sonra Həmid Atamanla tez-tez görüşürdülər. O zaman hələ Dərnək qurulmamışdı. Ona görə də toplantılarının söhbətlərini tez-tez bizim evdə edərdilər. Həmid bəylə çox mehriban və səmimi idilər. Hərdən Leyla xanımla bizə qonaq gələrdilər. Emin bəy çox səmimi insan idi. Onun ölümü Həmid bəyə çox pis təsir etmişdi. Həmid bəy ölənə kimi hər il onun məzarı üstə gedib xatirəsini yad edərdi... Bu gün Ankaradan İstanbula gedirəm: Avtobusun vaxtına var hələ. Onun bir zamanlar yaşadığı evə bir də baxmaq istəyirəm. Həmin yeri Heydər Atak göstərib. Kənardan dayanıb baxmışıq. Amma indi tək-tənha o yerə üz tuturam. Otuz beş il əvvəl o burada—Sakariyyə caddəsində yaşayıb. Evini çoxdan söküblər. İndi o evin yerində hündür bina ucaldıblar. Binanın dörd yanını gəzib dolaşıram. Yoldan ötüb keçən adamlardan təəccüblə mənə baxanlar da olur. Yəqin düşünürlər ki, görən nəyinisə itirib orda. Amma mən itik axtarmıram. İstəyirəm ki, onun hələ də nəfəsini yaşadan torpağa ayaq basım. Ömrünün neçə ilini yaşadığı bu yeri ziyarət edim. Fikirli halda Sakariyyə caddəsini gəzib dolaşıram. Sakariyyə caddəsində ömrünün son illərini yaşayıb. Xalqımızı istiqlaliyyətə çağıran qəlbi burda alovlanıb yanar məşələ dönüb. Sakariyyə caddəsini dolaşıram. Sakariyyə caddəsi bu neçə gündə gəzib dolaşdığım Ankarada mənə ən doğma bir yer kimi görünür. Məndən az aralıda, kiçik asfalt düzənlikdə Sakariyyə caddəsinin balaca uşaqları top-top oynayır. Onlar da hərdən təəccüblə mənə baxır, yəqin ki, yaşadıqları bu yerdə qərib qonağın kimi gözlədiyini düşünürlər. Arada top əllərindən çıxıb mənə sarı diyirlənir. Topu götürüb xoşbəxt türk övladına verirəm. Gülümsünüb təşəkkürümü bildirir. Sonra yenə dostları ilə oynamağa qaçır. Sakariyyə caddəsini dolaşıram. Sakariyyə caddəsi indi doğma ana torpağım kimi məni özünə bağlayıb. Amma bir azdan ayrılıb getməliyəm... 240 Vağzala gəlirəm, gecə saat on birdir. Yarım saatdan sonra avtobus İstanbula gedəcək. «Artvin» şirkətinə məxsus avtobus on ikinin yarısında Ankaradan yola düşür. Nədənsə qəribə hal keçirirəm, Ankaradan heç getmək istəmirəm. Mənə elə gəlir ki, böyük xəyanət edirəm, o məzarı tək-tənha qoyub gedirəm. İçərimdə qəribə hisslər dolaşır. Son dəfə avtobusun şüşəsindən şəhərə baxıram. Sayrışan işıqlar getdikcə azalır. Şəhərin işıqları yavaş-yavaş qaranlıqda əriyib görünməz olur. Sonuncu işıq da gözdən itəndə bərk darıxmağa başlayıram və qəmli halda o soyuq məzarıstanlıqda qalan qərib məzarı düşünürəm. Avtobus dərdlərimdən xəbərsiz halda, heç nə olmamış kimi, irəli şütüyür. Yenə İstanbuldayam. Yusif Gədikli ilə İstanbulun məşhur «Qapalı çarşı» bazarına gedirik. Orda bizi Həsən İsmayıllı gözləyir. Həsən bəylə çoxdan görüşmək istəyirdik. Amma Polşaya getdiyindən görüşə bilməmişdik. Oğlu Muradla artıq görüşüb tanış olmuşuq. Murad «Qapalı çarşı»nın hörmətli zərgərlərindəndir. Satış dükanında da ilk diqqətimi cəlb edən üç rəngli bayrağımız, bir də onun altında yazılan: «Bir dəfə yüksələn bayraq bir daha enməz» sözləri olmuşdu. Əsilləri Azərbaycandan, Cəbrayıl rayonundandır, İstanbulda doğulub boya başa çatan bu cavan oğlan Azərbaycanla, Məmməd Əmin Rəsulzadə ilə çox maraqlanır. Bu da təsadüfi deyil. Axı atası bir çox illər Məmməd Əmin Rəsulzadə ilə yaxınlıq edib. ..Elə ilk görüşümüzdən Həsən bəyin səmimi, mehriban insan olduğunu hiss edirəm. Qonşu dükanda bizə yer boşaldılıb. Oraya keçib söhbətə başlayırıq. Həsən İsmayıllı: —Məmməd Əmin Rəsulzadə ilə ilk tanışlığım 1948-ci ilin yanvar ayında oldu. Türkiyəyə yenicə gəlmişdik. 15 günə kimi qarantində qaldıq. Soruşub öyrənirdilər ki, kim nə sənəti bacarır. Belə bir vaxtda eşitdim ki, İstanbuldakı «Park» otelində azərbaycanlılar bir gecə keçirir. Bir neçə həmyerlimizlə oraya getdik. Qapıda dayanan bir azərbaycanlı üzünü bizə tutub dedi:—Keçin, keçin içəri, indi sizi Azərbaycan allahı, peyğəmbəri olan bir adamla—Məmməd Əmin Rəsulzadə ilə tanış edəcəyik. Elə bu vaxt həmyerlimizin arxasında dayanan ucaboylu, səliqəli geyinmiş bir adam etirazla bildirdi: yox, yox, mən Azərbaycanın nə allahıyam, nə də peyğəmbəri. Sizin qardaşlarınızdan biri olan Məmməd Əmin Rəsulzadəyəm. Emin bəylə ilk tanışlığımız belə oldu. Öyrəndik ki, gecəni də onun özü təşkil edib. Məqsədi də Türkiyəyə yeni gələn azərbaycanlıları bir yerə toplamaq, onları birləşdirmək, şərait yaratmaqdır. O gecədə dediyi sözlər indiki kimi yadımdadır. Deyirdi ki, Azərbaycanın sizə çox ehtiyacı var. Azərbaycan bayrağı yenə yüksələcək. Bundan ötrü sizin birliyiniz gərəkdir. Zəfər qüvvətli birlikdə əldə edilir. Sizin birliyinizdən qüvvət qopar. Məmməd Əmin Rəsulzadə ilə sonradan əlaqəmiz daha da möhkəmləndi. O vaxt İstanbula gələndə Məmməd Sadığın evində qalardı. Həmişə də görüşərdik. Bir dəfə yenə İstanbula gəlmişdi. Görüşüb söhbət etdik. Azərbaycanlılarla bağlı Yüklə 2,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|