Azərbaycanlilarin II dünya müharġBƏSĠNDƏ ĠġTĠraki

General-mayor 
XOSROV BƏY SULTANOV
 
(1879-1947) 
 
Xosrov  Paşabəy  oğlu  Sultanov  Zəngəzur  mahalının  Gürdhacılı  kəndində 
dünyaya göz açmış və Gəncə gimnaziyasını bitirdikdən sonra Odessada tibb təhsili 
almışdır.  
1918-ci  ilin  28  mayında  Tiflisdə  Azərbaycan  Milli  Şurası  adından 
Azərbaycan  Xalq  Cumhuriyyətinin  elan  edilməsi  Bəyannaməsinə  imza  edən  26 
nəfərdən biri də Xosrov bəy Sultanov olmuşdur.  Xalq Cumhuriyyətinin həmin gün 
təşkil edilmiş birinci hökuməti kabinetində X.Sultanov Hərbi Nazir təyin edilmişdi. 
X.Sultanov Zaqafqaziya Seyminin və Azərbaycan parlamanının üzvü olmuşdur.  
X.Sultanov 1919-cu ilin 15 yanvarında Qarabağın general-qubernatoru təyin 
edilmişdi. Az sonra həmin ilin 21 martında erməni-daşnak hərbi dəstələri Qarabağa 
yeganə keçid olan Əsgəran keçidini zəbt etmişdi. X.Sultanovun başçılığı ilə daşnak 

---

20 
 
generalı  Dronun  hərbi  dəstələri  mayın  30-da  darmadağın  edildi  və  Azərbaycan 
silahlı dəstələri Xankəndi və Şuşaya daxil oldular. 
1923-cü  ildə  general  Xosrov  bəy  Sultanovun  həyatında  mühacirət  dövrü 
başlandı.  O,  Türkiyədə,  İranda  (1926),  daha  sonra  Fransa  və  Almaniyada  yaşadı, 
Almaniyada Tibb Universitetində professor vəzifəsində işləmişdir. 
Bundan  sonra,  1936-cı  ildə  Türkiyəyə  qayıdan  Xosrov  bəy  Sultanov, 
Trabzonda  məskunlaşır,  sonra  isə  1941-45-ci  illər  müharibəsi  dövrü  əsir  düşmüş 
azərbaycanlı  əsgərlərin  Almaniyadakı  düşərgələrindən  Türkiyəyə  gətirilərək,  xilas 
edilməsinə kömək etmişdir. Fəaliyyətinin son dövrü haqqında məlumat azdır.