35
general Qotun 4-сü tank ordusu Stalinqrad istiqamətindəki döyüşlərdə böyük
itkilər vermişdir və onların hücumları zəifləyir. Müşavirədə (üç nəfərin iştirakı ilə:
İ.Stalin, G.Jukov və A.Vasilevski) Stalin əks hücuma keçmə planını təsdiq etdi və
göstəriş verdi ki, eyni zamanda Qafqaz cəbhəsi haqqında da fikirləşin”
24
.
Volqa sahillərində, Stalinqradı zəbt etmək üçün apardığı vuruşlarda
Almaniyanın iki ordusunun darmadağın edilməsi nəticəsində 300 min nəfərlik
alman ordusunun məhv edilməsi və əsir düşməsi II dünya müharibəsində antihitler
qüvvələrinin qələbə çalacağına inamı daha da artırdı. Həmin dövrə qədər Şərq
cəbhəsində Almaniya faşizminin 112 diviziyası məhv edilmişdi.
Faşist Almaniyası rəhbərliyi SSRİ-yə qarşı müharibəni başladığı ilk
günlərdə hesab edirdi ki, Bakı neftini tezliklə zəbt edəcəkdir və buna görə də
qərara gəlmişdi ki, Bakıya bomba zərbəsi endirmək lazım deyil. Bununla belə
SSRİ-yə qarşı ildırımsürətli müharibə baş tutmadığından 1942-ci ilin 4 mayında
gündüz Bakı üzərində Almaniyanın kəşfiyyatçı təyyarəsi müşahidə edildi. SSRİ
Xalq Komissarlar Sovetinin 05.05.42-ci il tarixli gizli iclasında Alman təyyarəsinin
Bakıya uçuşu məsələsi müzakirə edildi və qeyd edildi ki, şəhər əhalisi hava
hücumundan müdafiə üçün hazırlanmamışdır.
1942-ci ilin 23 iyununda İ.Stalinin yanında Bakının müdafiəsi məsələsi
müzakirə olundu və onun göstərişi ilə 58-ci ordu və Birləşmiş Süvari Korpusu
İrandan və Orta Asiyadan (həmin ilin 28 avqustunda) bu regiona gətirildi.
1942-ci ilin 16 sentyabrında SSRİ Dövlət Müdafiə Komitəsi Bakının
müdafiəsi üçün xüsusi qərar qəbul etdi. Sentyabrın 24-də Zaqafqaziyada hərbi
vəziyyət elan olundu.
Qafqazın müdafiəsinə yuxarıda göstərilən Şimali Qafqaz və Zaqafqaziya
cəbhələrindən əlavə Qara dəniz donanması, Xəzər və Azov dənizləri hərbi
donanmaları da cəlb edilmişdi.
Görülmüş bütün tədbirlərin nəticəsində faşist ordu hissələrinin Qafqaz
istiqamətindəki hücumları dayandırıldı və 1943-cü ilin əvvəlində Sovet ordusu əks
hücuma keçdi.
Şimali Qafqazdan başlanan bu əks hücumda Azərbaycanın milli diviziyaları
böyük döyüş rəşadəti göstərdilər.
Dostları ilə paylaş: