Azərbaycanlilarin II dünya müharġBƏSĠNDƏ ĠġTĠraki

396-cı milli atıcı diviziya 
 
396-cı  atıcı  diviziya  1941-ci  ilin  avqustunda  İranda  44-cü  ordunun 
tərkibində  olmuşdur.  Həmin  ilin  sonunda  diviziya  respublikanın  Quba  bölgəsinə 
gətirilmiş  və  Şimali  Qafqaza  göndərilmək  üçün  hazırlanırdı.  Diviziyanın  ilk 
komandiri  Q.Korçakov,  komandir  müavini  polkovnik  Əsədullayev:  komissarı 
polkovnik  Xavər  Vəliyev  olmuşdur.  Diviziyanın  şəxsi  heyətinin  əksəriyyəti 
azərbaycanlılardan ibarət idi. 
1941-ci  ilin  son  günlərində  diviziya  Krım  yarımadasına  desant  yolu  ilə 
göndərildi və 51-ci Ordunun tərkibinə daxil edildi. 
396-cı diviziyanın tərkibində 803-cü, 816-cı, 819-cu atıcı alayları və 957-ci 
artilleriya alayı (komandir Musa Heybətov) olmuşdur. Digər alayların komandirləri 
isə polkovnik Abdullayev və polkovnik Əsədullayev idi. 
1942-ci  ilin  may  döyüşləri  ərəfəsində  Krımda  44-cü,  47-ci  və  51-ci  Sovet 
Orduları  yerləşdirilmişdi.  Mayın  7-də  faşist  ordusunun  geniş  miqyaslı  hücumları 
nəticəsində  44-cü  Sovet  Ordusu  hissələri  böyük  itki  ilə  geri  çəkilməyə  məcbur 
oldular. Bu döyüşdə 396-cı diviziya böyük itki verdi. Həmin döyüşdən sonra Sovet 
hərbi  hissələri  Krımdan  Taman  yarımadasına  köçürüldülər.  396-cı  diviziyanın 
şəxsi  heyəti  isə  Armavirdən  keçərək  Tiflisə,  oradan  da  Qubaya  (Azərbaycana) 
göndərilərək, tərtib edilən yeni (223-cü) diviziyanın tərkibinə qatıldı. 
Yuxarıda  göstərilən  gərgin  döyüşdə  396-cı  milli  diviziyanın  alay  və 
batalyon  komandirləri  və  komissarlarından  X.Vəliyev,  Y.İsmayılov,  Əmirulla 
Dadaşov  (həlak  olmuşdur),  Ə.Hüseynov,  A.Abbasov,  K.Ağayev,  N.Aslanov, 

---

43 
 
Mehdi  Muxtarov,  T.Axundov,  İ.Əsgərov,  Q.Süleymanov  döyüşlərdə  xüsusilə 
fərqlənmişdilər. 
Hazırda Nəsimi rayonunda  yaşayan və işləyən veteranlardan Abdulrəhman 
Dadaşov və Nəsir Aşurov vaxtı ilə 396-cı milli diviziya tərkibində döyüşmüşlər.