Azərbaycanlilarin II dünya müharġBƏSĠNDƏ ĠġTĠraki
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
5 Ġkincisi: Azərbaycan xalqı öz nefti və yanacağı ilə faşizm üzərində qələbə üçün tarixi xidmətlər göstərmişdir və bu haqda böyük qürurla bütün dünyaya car çəkmək lazımdır. II Dünya müharibəsi tarixinin və xüsusilə 1941-45-ci illərin Böyük Vətən müharibəsi tarixinin araşdırılması sübut edir ki, “Əgər Bakının nefti olmasaydı Sovetlər İttifaqının qələbəsi bəlkə də mümkün deyildi...”(Heydər Əliyev). Bu nefti hasil edən isə qəhrəman Azərbaycan xalqı olmuşdur. Buna görə də Bakı şəhəri “Qəhrəman şəhər” adına layiq görülməli idi. Lakin bu da edilmədi. Üçüncü: “Böyük Vətən Müharibəsi” adlı kitablarda və məqalələrdə Azərbaycanda yaradılmış və düşmənlə qəhrəmancasına döyüşmüş milli diviziyalarımız haqqında demək olar ki, çox az məlumat verilmişdir. Dördüncüsü: İkinci dünya müharibəsi mövzusu, “Böyük Vətən Müharibəsi” mövzusundan çox geniş mövzudur. Bununla əlaqədar olaraq indi azərbaycanlıların ikinci dünya müharibəsi illərində xarici ölkələrdə müqavimət hərəkatında iştirakı da müstəqil mövzu kimi geniş öyrənilməli və təbliğ edilməlidir. BeĢincisi: Azərbaycan xalqının hərb tarixi Sovet hakimiyyəti dövründə öyrənilməmişdir və bunun səbəbləri məlumdur. İndi xalqımızın çoxəsrlik ümumi və mübarizə tarixi gerçəkliklə, olduğu kimi öyrənilərək, yüksək elmi tarixilik və dünya standartları səviyyəsində yazılmalıdır. Bununla əlaqədar olaraq doğma Qarabağ torpağımıza sahib çıxmaq istəyən və onu son on ildə faktiki olaraq zəbt etmiş ermənilərə tutarlı cavab vermək üçün Qarabağımızın həqiqi tarixinin də hələlik yazılmaması böyük təəssüf doğurur. Nə qədər acı olsa da, etiraf etməliyik ki, əgər 80-ci illərin sonlarında Qarabağda ermənilərin törətdiyi qanlı hadisələr və onun dalınca Ermənistan- Azərbaycan müharibəsi başlanmasaydı, bizim əksəriyyət tarixçilərimizin qədim və orta əsrlər tariximizə, hətta “Gülüstan Müqaviləsinə” (1828) açıq gözlə münasibətimizdə “qəflət yuxumuz” bir qədər də uzanardı. Böyük Vətən müharibəsi qurtardıqdan sonra erməni müəllifləri əsərlərində öz xalqının bu qələbədə böyük rolunu erməni marşal və generalların sayca nisbi çoxluğu ilə əsaslandırmağa başladılar. Bu şovinistlər müharibədən sonrakı illərdə də ermənilərin digər Sovet xalqlarından üstünlüyünü hər addımda qeyd etməkdə davam edirdilər. Ölkəyə 1959-69-cu illərdə on il başçılıq etmiş Nikita Xruşşov isə daşnak Anastas Mikoyanın fitvası ilə erməniləri “talantlı xalq” adlandırmışdı. Böyük Sovet Ensiklopediyası redaksiya heyətində baş redaktorun birinci müavini işləmiş Şaumyan (Azərbaycan xalqının qanını içən Stepan Şaumyanın oğludur) daşnakların çoxunu bolşevik etdiyi kimi, öz xalqının adına bu ensiklopediyada mədhiyyələr də yazmışdır. II cilddəki “Ermənistan SSR” haqqında yazıda göstərilir ki, Böyük Vətən müharibəsində ermənilərin “bir neçə milli 6 diviziyası” döyüşmüşdür və onlardan biri də “Taman atıcı diviziyası Qafqazdan Berlinədək döyüş yolu keçmişdir”. Həmin Ensiklopediyanın birinci cildindəki “Azərbaycan SSR” haqqında məlumatda isə yalnız 416-cı Taqanroq diviziyasının adı çəkilir və səthi məlumat verilir. Bəs özümüzün Ensiklopediyasında necə? Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının I cildində də yalnız 416-cı diviziyanın adı çəkilir. Azərbaycan dilində 1941-45-ci illər müharibəsi iştirakçıları haqqında nəşr edilmiş ilk kitablardan biri Museyib Qurbanovun “Qələbə yolu” (Azərnəşr, 1954) kitabıdır. Həmin kitabda Şimali Qafqzdan döyüşə başlamış 416-cı milli diviziyanın milli tərkibi haqqında məlumat çox zəif verilmişdir. Milli diviziyalarımız haqqında ilk dəfə yığcam məlumat 1998-ci ildə rus dilində nəşr olunmuş “Qəhrəmanlar haqqında xatirə yaşayır” adlı kitabın 116-132- ci səhifələrində verilmişdir. (tərtib edənlər M.Abbasov, A.Qritçenko, R.Zeynalov, M.Feyzullayev). Azərbaycanda doğulmuş və işləyərək orduda xidmətə çağırılmış döyüşçü və komandirlər (Sovet İttifaqı Qəhrəmanı fəxri adına layiq görülmüşlər) haqqında ilk kitab 1965-ci ildə nəşr edilmişdir. Oçerklər şəklində buraxılmış bu kitabın redaktorları V.A.Muradyan və E.İ.Meyeroviçdir. Oxucuya təqdim edilən bu kitabda ilk dəfədir ki, Azərbaycan xalqının II dünya müharibəsi illərində ön cəbhələrdə və arxa cəbhədə faşizmə qarşı mübarizədə döyüş və əmək rəşadəti geniş planda şərh edilir. Bütün bunları nəzərə alaraq bu mövzuda yazılmış kitabların ingilis və digər dillərdə nəşr edilərək dünya ölkələrində yayılması son dərəcə vacibdir. Böyük Vətən Müharibəsi mövzusunda SSRİ-də nəşr edilmiş siyasi və hərbi ədəbiyyatda Azərbaycan xalqının faşizm üzərində qələbədə rolu çox zəif verilmiş və həmişə kölgədə saxlanılmışdır. Hətta 1990-cı ildə “Siyasi nəşriyyat” tərəfindən Moskvada nəşr edilmiş “Böyük Vətən Müharibəsi; 1941-45, hadisələr, insanlar, sənədlər” adlı böyük həcmli tarixi məlumat kitabında (461 s.) bir nəfər də olsun azərbaycanlının adı çəkilmir. Halbuki burada digər millətlərdən külli miqdarda adi fəhlənin, şaxtaçının haqqında şəkilləri ilə birlikdə geniş məlumatlar verilir. İki dəfə Sovet İttifaqı qəhrəmanı, general-mayor Həzi Aslanov haqqında bu kitabda bir kəlmə də olsa yazılmayıb. Digər millətlərdən olan Sovet İttifaqı qəhrəmanları haqqında isə geniş məlumatlar verilmişdir. Belə ədalətsiz faktları çox göstərmək olar. Yuxarıda adı çəkilən kitabda bu mövzuya aid nəşr edilmiş digər əsərlərdə müharibə illərində orduya silah hazırlayan müəssisələr sırasında “Maqnitaqorsk Rura qələbə çaldı” deyə müddəalar yazılır, lakin Azərbaycan Respublikasının qələbəni təmin edən qəhrəman neftçilərin əməyi haqqında susulur. Xoşbəxtlikdən müharibənin gedişi dövründə Sovet ordusuna rəhbərlik etmiş görkəmli Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|