25
⓳
Necə bilirsiniz, mətndəki hansı faktlar Çernyayevskinin Əhmədə
rəğbətini daha da artırdı və onun köməyinə bel bağlaya biləcəyinə A.Osipoviçi
inandırdı. Mətndəki faktları qruplaşdırıb fikrinizi açıqlayın.
Uşaqlar bizim sevincimiz, xoşbəxtliyimiz, cəmiyyətin gələcəyidir!
Heydər Əliyev
§ 6. SƏHƏRİN KEşİKçİLƏRİ
Bəxtiyar balalar, oynayın*, gülün
Xalqın sevincidir gülüşləriniz.
Bir də qaşlarınız çatılmayacaq*,
Durmuşuq*
ağ günün keşiyində biz.
Körpə fidanları becərməsəydi,
Bağban bağ üzünə həsrət qalardı.
Uşaqlar,
cavanlar* yetişməsəydi,
Yəqin ki, insanlıq* tez qocalardı ...
Yeni dünya qurdu ata-babanız –
Bu sözün mənası
dərindir, dərin!
Çox var-dövlət qoydu...
sabah yəqin ki,
Sahibi sizsiniz bu nemətlərin*!
Dünya
bir evdirsə, övlad işıqdır,
Oğul arxadırsa, qız yaraşıqdır.
Oxumaq*, öyrənmək, yaratmaq* olsun,
Hər
an vəzifəniz, hər an işiniz.
Sizə biz keşikçi olduqca* bu gün,
Sabah siz özünüz keşikçisiniz!
Gedin,
mətin olsun addımlarınız,
Hər saat
irəli, hər gün irəli!
Günəşi lap
erkən salamlayacaq*,
Qızaran səhərin keşikçiləri!...
Osman Sarıvəlli
❶
Səs tonu, temp və fasiləni gözləməklə şeiri oxuyun. Sizcə, şair uşaqları
niyə “səhərin keşikçiləri” adlandırır? Fikirlərinizi yoldaşlarınızla bölüşün.
Çap üçün deyil
26
❷
Şeirin IV bəndində şair uşaqlara nəyi tövsiyə edir, onların qarşısında
hansı vəzifələrin durduğunu xatırladır? Yəqin ki, gündəlik həyatınızda müəl-
limlərinizdən və valideynlərinizdən bu tövsiyələri siz də tez-tez eşidirsiniz.
Fikirlərinizi yoldaşlarınızla bölüşün.
❸
“Əkiblər yemişik, əkirik yesinlər” fikri şeirin məzmunu ilə nə dərəcədə
səsləşir? Fikirlərinizi şeirdən konkret nümunələr gətirməklə əsaslandırın.
❹
Qruplara bölünün və hərəniz şeirin bir bəndi üzrə fikirlərinizi açıqlayın:
şairin nə demək istədiyini öz sözlərinizlə şərh edin.
❺
Şeirin 3-cü bəndini yenidən oxuyun. Şair ata-babalarımızın qurduğu
“Yeni dünya”dan danışarkən nə üçün: “Bu sözün mənası dərindir, dərin!” –
deyir? Necə düşünürsünüz, burada şair nəyə işarə edir, “dərin” olan nədir?
Düzgün hesab etmədiyiniz variantı göstərin və fikrinizi əsaslandırın.
A) “Yeni dünya” qurarkən babalarımızın əzablı yollardan keçdiyini, bu
torpağın qanla suvarıldığını bizlərin – sabahın keşikçilərinin bilməsini istəyir.
B) “Sahibi sizsiniz bu nemətlərin!” misrası ilə bizə qarşıdakı vəzifələrimizi
xatırladır.
C) Bizlərə çatan miras üçün məsuliyyət daşıdığımızı xatırlatmaq istəyir.
D) Bizim azad, firavan həyatımız üçün canlarından keçənlərin arzularını
həyata keçirməyə borclu olduğumuzu yadımıza salır.
E) Varlı bir ölkənin vətəndaşı olduğumuz üçün bütün qayğılardan azad
yaşamağı, günlərimizi əyləncə içərisində keçirməyi tövsiyə edir; bu ölkənin
sabahı üçün heç bir məsuliyyət daşımadığımızı bildirir.
|
Qruplarla işləyin: hərəniz variantlardan birində qoyulan mövzu üzrə
müvafiq nümunələrdən və faktlardan istifadə etməklə danışın. Danışarkən səs
tonunuzu tənzimləməyə çalışın.
❻
Şeirin sonuncu bəndində işlədilən “qızaran səhər” ifadəsini necə başa
düşmək lazımdır? Fikrinizi şeirin məzmunu əsasında əsaslandırmağa çalışın.
A) yeni açılan səhər
B)
şən həyat, işıqlı sabahlar
C)
gələcək günlərimiz
D) günün birinci yarısı
E) doğan günəş
❼
Ümummilli liderimiz H.Əliyevin aşağıda verilmiş fikrini oxuyun və
şeirin məzmunu ilə bağlılığını izah edin. Necə düşünürsünüz, müdrik rəhbər
niyə elə hesab edirdi ki, “daim müstəqillik içində yaşayacaq Azərbaycanın
böyük binasını” siz məktəblilər qurursunuz? Fikrinizi əsaslandırın.
“Fəxr edirəm ki, bizim Azərbaycanın gözəl, göycək, istedadlı balaları,
övladları var. Fəxr edirəm ki, Azərbaycanın gələcəyi bu qədər gözəl təməl
Çap üçün deyil