Azsayli xalqlarin folkloru


Заманатса шикаят (E:2, алаваял, с. II)



Yüklə 365,57 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə30/53
tarix11.03.2018
ölçüsü365,57 Kb.
#31153
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   53

 
 
102 
Заманатса шикаят (E:2, алаваял, с. II) 
 
 
Təmsil 
Zəmanədən şikayət  
(Ə:2, Əlavələr, s: II) 
 
Dun hеr hyana, 
Hadiq ğana, 
Aylеmalaylu. 
 
 
 
Tsa ğurana, 
Rac hülana, 
Aylе malaylu. 
 
 
 
Haboduk Car, 
Biqzi qanab ğo, 
Ğayla dir bеçеd, 
Aylе malaylu. 
 
Canqu Mеhеd,  
Bеknu kanab ğo, 
Ğayla dir bеçеd. 
 
Дун х1ерлъала 
Кудиса вортала 
Вай Аллагь 
 
 
 
Цабал рекну 
Рортала  
Вай Аллагь 
 
 
 
Кили дир гьободухъса 
Кьехь бихъанал къоял 
Вай Аллагь 
 
 
Кили х1ийваналъул 
бох 
Ц1а бахъу канал 
къоял 
Вай Аллагь 
Qurd 
şikayət еdir ki,  
mən qocalıb  
əldən düşmüşəm,  
ay Allah!  
 
Dişlərim 
qırılıb, 
tökülüb.  
Saçlarım 
çallaşıb, 
tökülüb,  
ay Allahım! 
 
Hanı dəyirmandan 
qorğa oğurladığım 
günlər,  
ilahi?! 
 
Hanı malın budunu  
şaraqqıltıyla qoparıb  
yеdiyim günlər,  
ilahi?!  
(Тр : 9) 
 
 
 
 
 
 


 
 
103 
  
Хизаназул туншай 
К1ох1ло-х1ус 
(Гермес 
букъараг1ан 
къанк1набоа, 
датасиги к1ох1ло гьубунбоа) (Материал данде гьубурай: 16; 
Тр: 9) 
 
Нижер  росну  хизанал  К1ох1ло-х1ус  туншанроа.  Даме 
к1ох1ло  боч1у,  далъул  бок1ноб  ч1ич1ид  к1араб  гермес 
боънабоа.  Гермес  букъараг1ан  къанк1набоа,  датасиги  к1ох1ло 
гьубунбоа. 
Хизанал  рак1артун  к1анароа  чолну  халалъиги  г1еблъиги 
бащи  мет1ралъул  хандахъ  бохънабоа,  гъирагъу  ишара  лъуна. 
Чам  хизан  батунхьа,  масала  щуго  батунхьа  ункъгу  ишара 
лъуна.  Гьар  хизан  кудиб  баши  мет1ралъул  х1усгун  ишарата 
жанив вохъунч1ана. Дав цо васас микьгу яги анц1гу мет1раца 
батун  к1ох1ло  хъандагъу  т1амзи  хьала.  Ункъгу  хизаналъ  аб 
бичабшунуру,  к1уди  ругал  х1асаз  нахъи  бабшина.  Нахъи 
бараме к1ох1ло киб танхъулъа даб хизаналъ дабаца базихьала. 
К1ох1ло  хандагъу  бортунлъа  хизаназ  бак1  хъисана.  Даб  щуго 
хизанта кьороб даб ункъгу ишарата кьороса бак1 хьези баг1ац 
бабшина.  Щев  ишарца  къат1ив  хотухьа  дас  к1ох1ло 
лъаг1зихьала.  Хизаназса  цояв  хамав  вуме  хизаназ  к1ох1ло 
рик1к1адрик1к1ад  хьаг1на  Дас  бавуц1и,  дав  собозиг1ан 
векерзивона.  
Туншаю  ц1и  верасда  нахъ  г1ерена  адин:"ци  верав  Зал 
кьах" 
 
Uşaq oyunları 
Qohölö-hüs  (Topu  əvəzedən  çürük  heyva  –  ağac)  (Mətni 
təqdim etdi: 16; Tr: 9) 
 
Bizim kənddə uşaq oyunlarından qöhlö-hüs oynayardıq. Bəzi 
kəndlərdə  bu  oyuna  Top-Hüs  də  deyirlər.  O  vaxt  ki,  top  olmayıb, 
topu  çürük  heyva  ilə  əvəz  eləyiblər.  Çürüyən  heyva  bərkiyirdi, 
ondan düzəldirdilər. 


 
 
104 
Uşaqlar  yığışıb  gedirlər  bir  sahədə  quyu  qazırlar,  təxminən 
diametri  yarım  metr,  dərinliyi  də  yarım  metr  kimi  quyu  qazırlar, 
sonra  quyunun  ətrafında  xırda  işarələr  qoyurlar.  Beş-altı  dənə, 
neçə dənə uşaq varsa, məsələn, beş uşaq varsa, dörd nişan qoyulur. 
Biri  oyunda  olmalıdı.  Hər  uşaq  əlində  təxminən  bir  metr  çubuqla 
nişanənin  ortasında  durur.  O  biri  uşaq  da  səkkiz  metrədənmi,  on 
metrədənmi məsafədən topu ortadakı quyuya salmalıdır. Dörd uşaq 
isə bunu qoymur, əllərindəki ağacla onu qaytarır. Qaytaranda o top 
harada dayansa, o uşaq onu oradan atmalıdır, təzədən. Bəlkə də o 
uşaq  qaça-qaça  gəlib  qaytaranda  bir  az  yaxından  tutur  o  topu  ki, 
ata bilsin içəri. O top əgər quyuya düşərsə, onda əlində çubuq olan 
uşaqlar  yerlərini  dəyişirlər.  O  anda  topu  atan  uşaq  onların  o 
nişanəsinin birini tuta bilsə, onda bir nəfər çöldə qalacaq. O çöldə 
qalan başlayır o topu atmağa. Özü də topu atan uşaqlar çalışırlar 
ki,  topu  uzağa  vursunlar  ağacla  ki,  o  qaçan  adam  uzaqdan  atası 
olsun, çalışırlar, onu çox qaçırsınlar.  
O qaçdıqca da onu lağa qoyub deyirlər ki, təzə gələn uşaqdı, 
xamlayırlar uşağı. Bu təzə gələn xamdı, bunu çox qaçırmaq lazımdı. 
Bərk  vururlar  ki,  uzağa  getsin,  qayıdır  o  biri  başqa  tərəfə  vurur. 
Təzə gələn uşaq xamdı. Onu ələ salırlar. Çalışırlar ki, bu təzə uşaq 
ora qaçsın, bura qaçsın, əldən düşənədək qaçsın. 
Oyuna təzə gələn uşağın ardınca belə qışqırırlar: tsverov Zal 
gax  –  təzə  gələn  cəld  Zaldır  (Burada  oynayan  uşaq  Rüstəm  Zalla 
müqayisə olunur). 
 
К1алг1едери (Материал данде гьубурай: 16; Тр: 10) 
Yanıltmaclar (Mətni təqdim etdi: 16; Tr:10) 
 
Nijer ruho rohul muh, 
Rohul ruho muçul umuh. 
 
Нижер рохьо рольул мугь 
Ролъул рохьо мучул мугь (Tr: 9) 
 
Bizim meşədə buğda dənəsi
Buğda meşəsində darı dənəsi. 


 
 
105 
 
Тапмажа (Материал данде гьубурай: 16; Тр: 10) 
Tapmacalar (Mətni təqdim etdi: 16; Tr:10) 
 
Mahla goroy guxey abay 
(Tundur) 
Мах1ла кьорой кьюхъай абай (тундур) (Tp: 9) 
Həyətin ortasında alçaq xala 
(Təndir) 
 
Rok seru sernab, bokoa boaneb 
(Xirisi) 
Рокъ серу сернаб бок1оа боанаб (хьириси) (Tp: 9) 
Evi fırlanır, küncdə oturur 
(Süpürgə) 
 
Абдулх1амидил  карамат  (Материал  данде  гьубурай: 
16; Тр: 9) 
 
Бицин  бугу  Динчи  росну  Абдулх1амид  бицарав  адам 
вейла.  Дав  адам  г1узру  бугав  воа.  Дасул  абайги  лъай  бугай 
дибирай  йела.  Дав  чи  ккарамата  вейла.  Нак1  бадугьеме  нак1 
бадзибогъна боъла, г1емер бадухьа т1анкъзибона, унтрази чара 
гьубун  боа.  Дас  аллагьасухъса  щеб  гьарухьа  къубул 
бебшинбоа.  Дав  чис  керак  гьанку  аллагьасда  дуг1аял 
гьурунароа.  Бадиса  маг1у  би  ч1оболун  гьари  банбоа.  Г1екь 
банбоа  дасда.  Дуг1а  лъуг1арме  бехьнабоа  нак1  балла.  Нак1 
баллун чармеги дуг1а гьубунбоа. Нак1 къот1набоа  
Абайги  гьасул  г1емер  как  дин  бугай  йейла.  Г1умрута 
жаниб  цонаги  чорто  гьанк1у  балай  ткани  берцинлъи  бугу 
серухъ.  Далъ  жеги  гьанк1нуру  ч1орто.  Чияс  ч1орто  женед 
гьанк1раме далъул бер к1отагьана зияртилъ рерал адамзухъ ва 
дай бицин бугу авараг йейца мах1румлъана 
Данжу  Абдулх1амидил  абалъул  х1уб  зиярат  бугу.  Дасул 
х1убги абата раг1аа бугу. 
 


Yüklə 365,57 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   53




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə