158
Yiçu xoş geldi
Süleyman emis misasar kardena arına mihman ıkkikan deşdi.
Sa yiğıl cuna yiçu Adi xalay arı. Xıle kar deşva Süleyman emi
heç ilakkı deş. Adi xalay akkale tezeranra horzul eyhen:
-
Süleyman çoc hayni vedre şos nisse adı.
Süleyman eme zara da eyhen:
- Adi yiçu, xoş geldi ğu.
Bacım, xoş gəldin
Süleyman əmi evinə boş gələn adamı heç vaxt xoşlamazdı.
Bir gün öz bacısı Adi xala qonaq gəlir. Əlində heç nə
olmadığını görüb Süleyman əmi heç dinmir. Bacısı yenidən qapıya
qayıdır və deyir:
-
Süleyman qardaşım, burda vedrədə sizə pendir gətirmişəm.
Süleyman əmi tez ayağa qalxıb deyir:
-Adi bacım, xoş gəldin, bacım, xoş gəldin.
Hini zeran qoharbi qebıb
Süleyman emeva sambışke zer alivşu. Sa yığıl sa adami arı.
Süleyman eme eyhen:
-
Qare ğu huşşuna?
Mani adame eyhen:
-
Qare Süleyman emi zı zer hivvinbışda çoc vorna.
Manisa yiğıl merna mihman arı. Süleyman eme eyhen:
-
Qare mihman bes ğu huşşuna?
Mihmane eyhen:
-
Qare Süleyman zı haşni zerıni iyesina xalaoğli vorna.
Süleyman eme haraykasana eyhen:
- Qare çoc Usman, manimeqan qoharbı nana zer şas Lezimna
deş.
Bu inəyin qohumu çoxdur
Süleyman əmigil birindən inək alırlar. Bir gün onlara bir
adam gəlir. Süleyman əmi soruşur:
-
A kişi, sən kimsən?
Qonaq cavab verir:
159
-
Ay Süleyman əmi, mən inək satanın qardaşıyam.
O birisi gün başqa birisi gəlir. Süleyman əmi soruşur:
-
A kişi, bəs sən kimsən?
Qonaq deyir:
-
Ay Süleyman, mən o inək satanın xalasıoğluyam.
Süleyman əmi əsəbiləşərək deyir:
- Osman, qardaşım, bu qədər qohumu olan inək bizə lazım
deyil.
Çeyxane ehes
Sa yiğıl çakra Şehid dayi sa səife ulozar hı-ı eyhen:
-
Çac, Şehid ulosrenla.
Şehid daye:
-
Hocona eyhe ay Zabi, hocona xabar?
Zabi xale eyhen:
-
Derd dünyebıme vobna. Xəmde Zamanani qade hişda içi
qaçırmış hey-ı. Hizda derd xəppa vob, sa vakle eyhe. Hina-şa
immeyye.
Şehid daye eyhen:
- Heç narahatra imexa, ay Zabi, saccu çeyxane ehes.
Çayxanada deyəcəyəm
Səhər tezdən Şəhid dayını bir qadın saxlayıb deyir:
-
Şəhid qardaş, bir dayansana.
Şəhid dayı:
-
Ay Zabi, nə olub, nə xəbərdi?
Zabi arvad:
-
Dərdim dünyalar qədərdir. Gecə Zamanın oğlu qızımı
qaçırıb.
Bunu bircə sən bilirsən, heç kimə demə.
Şəhid dayı deyir:
- Heç narahat olma, ay Zabi, bircə çayxanada deyəcəyəm.
160
Hişınçın kar otxan
Hanbaşe xa-ad hivacen davarar nubatınnı çolexa ıkkekka.
Nubat Süleyman emilxa kadıme con davarar toxda, manisanbışinbı
mıssıda sikal. Man hoco sirna, insanar avxinbı fıkırlaşmışebaxe. Sa
yiğıl düqulenba hayakananbı çoleka. İlakanbı Süleyman eme
conçile ğayre axine qırqıni davaraşin bokbu eskibışka bağlamışı-ı.
İnsanaşe eyhen:
-
Qare Süleyman, na-as ğu man kar ha?
Süleyman eme eyhen:
-
Qare hayni vuşdi davaruşe hişınçın kari otxan.
Bizim qoyunların otunu yeyir
Həmişə evdəki qoyunları növbə ilə otarırdılar. Süleyman
əminin növbəsində isə onların qoyunları tox, başqaları isə qarınları
ac gəlirdi. Bu nə sirdir deyə insanlar fikirləşirlər. Bir gün gizlincə
çölə gedirlər. Görürlər ki, Süleyman əmi öz qoyunlarından başqa
bütün qoyunların ağzını əsgi ilə bağlayıb.
İnsanlar soruşurlar:
-
Ay Süleyman, niyə sən belə edirdən?
Süleyman əmi diyir:
- Ay kişi, bu sizin qoyunlar bizim qoyunların qabağındakı otu
yeyirdi.
Hişdi tayeykayi ilaka
Sa yiğıl Süleyman emi haraykasana sa xəmna comuş ho-oka
kuçeyke alla əni vor. İnsana eyhen:
-
Ay Süleyman,
qare şavnana mana comuş, na-as dota?
Süleyman eme eyhen:
-
Qare şavnana hayna beynava ehes dəxə, mana yişdi okani
tayeykayi ilaka.
Bizim ot tayasına baxır
Bir gün Süleyman əmi yekə bir camışı küçə ilə döyə-döyə
aparır. Bunu görən adamlar soruşurlar:
161
-
Ay Süleyman, nə olub, niyə bu camışı döyürsən, kimindir bu
heyvan?
Süleyman əmi deyir:
- Adə, bu dəli heyvan kimin olduğunu bilmirəm, amma bizim
ot tayasına baxırdı.
Dama şaka ilaka
Teze xiveka sabıme yede Süleyman emikle eyhen:
-
Bala
Süleyman nena xivi yuqba, şenaye-hinaye?
Süleyman eme eyhen:
-
Yaya hayni xivin hocoyi yuqda, şenke şi.
Damaylkani dozar, həşde dama salka dozar.
Sel bizə baxır
Yeni kəndə köçəndən sonra anası Süleyman əmidən soruşur:
-
Süleyman bala, hansı kənd yaxşıdır, köhnə, yoxsa bu?
Süleyman əmi deyir:
- Ana, bunun nəyi yaxşıdır ki? Əvvəl biz yuxarıdan selə
baxırdıq, indi sel bizə baxır.
Naşda deşın hala
Mal-qarayka ilakki Süleyman emin enke yuqun karni vod.
Huşşucar dameka haysar deşdi. Sa yiğıl ilakkana coni davaraşika sa
mebna davarıb kabı. Zaraba mana menni cıqeka curav-u eyhen:
-
İlekke hala naşda cad deşın hişdi dame avxi çən deş, hala
hişda okub obxan.
Utanmadan otumuzu da yeyir
Süleyman əminin ən gözəl məşğuliyyəti mal-qaraya baxmaq
idi. Heç kimi tövləyə buraxmırdı. Bir gün baxır ki, burada yad bir
qoyun var. Tez onu öz heyvanlarından ayıraraq öz-özünə deyinir:
- Baxsana utanmır, bizim damda qalmağı bəs deyil, hələ
üstəlik otumuzu da yeyir.