Azsayli xalqlarin folkloru



Yüklə 1,45 Mb.
səhifə6/13
tarix11.03.2018
ölçüsü1,45 Mb.
#31143
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13

Taradixup - Qazmax düzbutünxon oşa eka kala-kola tikə kaspi kasmaxi loxol batunne. Birinsa sorobi bani iz loxol. Me xupa sore tenpsa. Kala sa tava laxi leveta iz loxaltun tarasta. Mota görəl me xupa taradixupun nexe aşırmışi xuptun nexe. Yekrux iz loxoltun çuxe.

Taradixup (çevrilmiş aş) - Qazmaq düzəldəndən sonra əti iri-iri parçalarla doğrayıp qazmağın üstünə döşəyirlər. Düyünü süzüb tökürsən üstünə. Bu aşı süzmürsən. İri bir tava qoyub qazanı çevirirsən həmin tavaya. Ona görə də bu aşa çevrilmiş, ya da aşırılmış aş deyirlər. Ətlər də üstdə dayanır.
Lıkırti - Paluna cöycə boxi. Ükə təmizbi çaktune. Batune paklin loxol. Oşal birinzal batune. Baneksa lıkırti. Me xoray xelane baksa.

Lıkırti – quru lobya şorbası. Lobyanı ayrıca bişirirlər. Qo­zu da təmizləyib əzirlər. Tökürlər lobyanın üstünə. Sonra da düyü tökürlər. Olur lıkırti. Bu yemək sulu olur.
Iha - Şiklama tatepi çoçatunpsa. Tiya ükəl kərtunbsa. Sa­la­lal api birinsal qərtunbsa. Elaxun kərkürtünpsa. Sa lolakal pesok sal xe tun baye. Motaxo bütümə qərqitexun oşa iha haqesa.

Iha - Soğan doğranıb qızardılır. Ora qoz qarışdırılır. Bir az bişmiş düyü qarışdırılır. Duz, bir qaşıq pesok və su tökülür. Bunların hamısı qarışdırılandan sonra ıha alınır.
Lobyin kiftə - Kaxi paxlina apespi xupçorebaltuxun çua­kestensta. Köləxun çölbeğan deyene. Miya şiqlam. Çoçate­tunpsa. Şiqlama xuri-xuri çaspi köləxun çöybay paklin boş kərtunbsa. Hatər kirtə baksuna ma beğa paklunaxun kifdətun düzpsa. Boşqaval laxatun şarabaxun uksa.

Lobyin kiftə (lobya küftəsi) - Quru lobyanı bişirib aşsüzən­dən keçirirlər. Qabıqdan ayırmaq üçün. Burda soğan qızardıl­lmır. Soğan xırda-xırda doğranıb lobyanın qabıqdan ayrılmış içliyinə qatılır. Adı küftə olmasına baxmayaraq, lobyadan küftə düzəltmirlər. Boşqaba qoyulub şərabla (turşu) yeyilir.
Çilov -Api paklin boş çakesi ük qərtunpsa. İz boş birins batiune. Me xoraya jəyin tetun baye. Ük jəyinaxe baksa.

Çilov - Bişmiş lobyanın içinə əzilmiş qozu töküb qarış­dırır­san. İçinə düyü tökürsən. Bu yeməyə yağ tökmürsən. Çünki qo­zun yağı olur.

AВАРАЛ

AVARLAR





А а

Б б

В в

Г г

Гъ гъ

Гь гь

ГӀ гӀ

Д д

Е е

Ё ё

Ж ж

З з

И и

Й й

К к

Къ къ

Кь кь

КӀ кӀ

Л л

Лъ лъ

М м

Н н

О о

П п

Р р

С с

Т т

ТӀ тӀ

У у

Ф ф

Х х

Хъ хъ

Хь хь

XӀ хӀ

Ц ц

ЦӀ цӏ

Ч ч

ЧӀ чӀ

Ш ш

Щ щ

Ъ ъ

Ы ы

Ь ь

Э э

Ю ю

Я я








Авар мац1 Ибер-Кавказ мац1аздаса цояб, нах-дагъис­тан мац1азул аилалъул авар-анди башилаб груплъун к1ола.

Авар мац1 хъаю 15 г1асруялда Гуржиязул басрияб алипбата балагьун гьуц1араб.

17 г1асрута г1араб графика балагьун г1уц1ана 1928 соналъ латын графиката, 1938 соналдаса кирил графиката рахъна.

Avar dili İber-Qafqaz dillərindən olub, nax. Dağıstan dili ailəsinin avar-andi yarımqrupunu təşkil edir.

Avar dili yazıya 15 əsərdə keçmiş. Ilk əlifba qədim Gürcü yazı sistemi əsasında tərtib olunub. XVII əsrdə ərəb əlifbası, 1928-ci ildə latın, 1938-ci ildə kirill əlifbasına keçib.

Аварал Дагестаналда (850011-29,21%), Россиялда (62000), Азарбайжаналда Закатала ва Билкан районалда (50,9), Чече­нистаналда (6864), Гуржустаналда (11996), Тур­киялда (80000), Украйната (1496), Казахстаналда (1206), Су­риялда, Иорда­ниялда, Г1арабистаниялда ва цогиял улкаялда ро1нуришна.

Закатала ва Билкан районалда аварал Катех, Тала, Бил­кан, Мазун г1оразда кьад компакт ро1нуришна. Зака­талалда 21, Билканалда 25 аваразул росиял ругу.
Закатала районалда Ч1ар, Гойам, Чукакуба, Динчи, Чардахлар, Мак1ов, Йолайуж, Ойтала, Пашан, Мац1ех, Къибиздара, Билкан районалда Ц1илбан, Мах1амалар, Халантала, Ч1едеровтала, Беретбина, Музумкъара, Катех, К1одок1бина, Беч1акъарбина, Моллачыбина, Роч1аг1ах1­мад, К1ац1бина, Къабахчоли, Гайса г1адинал росиял ругу.
Чардахлар, Тала, Къац1бина г1адин росибазда аварал, падарал ц1ахуралгун ц1адахъ ро1нуришна.
Avarlar əsasən Dağıstanda (850011-29,21%), Rusiyada (62000), Azərbaycanın Zaqatala ve Balakən rayonlarında (50,9 min), Çeçenistanda (6864), Gürcüstanda (11996), Türkiyədə (80 min), Ukraynada (1496), Qazaxıstanda (1206) qismən də Su­riya, İordaniya, Səudiyyə Ərəbistanında və başqa ölkələrdə ya­şayırlar.

Zaqatala və Balakən rayonlarında avarların kompakt şə­kildə yaşadığı ərazilər Katex, Tala, Balakən, Mazım çaylarının ətraflarıdır. Zaqatala rayonunda 21, Balakən rayonunda isə 25 avar kəndi vardır.

Zaqatala rayonunda Car, Göyəm, Çökəkoba, Dardoqqaz, Din­çi (əvvəlki Danaçı kəndi), Aşağı Çardaxlar, Silban, Makov, Yo­layuc, Oytala, Paşan, Matsex, Qəbizdərə, Yuxarı Tala, Çar­daxlar və s.

Balakən rayonunda Salban, Mahamalar, Uzuntala, Çede­rovtala, Beretbinə, Mazımkara, Katex, Baciqarbin, Kodoqbinə, Ka­mıştala, Mollaçibinə, Pirqax, Roçəhməd, Xalatala, Qasbinə, Qa­bax­çöl, Qaysa və s. Yuxarı Çardaxlar, Yuxarı Tala, Qasbinə kənd­lə­rində avarlarla yanaşı, Azərbaycan türkləri və saxurlar da yaşayırlar.

Билкан маг1арулазде хасаб Къех1 культурияб цен­тралъул Жагьан фольклор ансамбл, васазул Кавказ, Шум­бул культурияб централъул Ясал расани групп, Мах1амалар культурияб централда Табасум расаниялъул груп, Закаталата ясазул Алазан групал руго.



«Жагьан» фольклор ансамбл 2011 соналъ Бакуялда бураб «Азарбайжан г1азизаб ватан» ц1ири Азарбайжан Мил­лиял Дагьалазул III Республика фестивалу гьубураб г1ахьаллъиялъ «Халкъияб коллектив ц1ар щана. Району гьу­рурал тадбиразда гьезие бак1 кьола.

Азарбайжан аварал Билкан районул Габахчоли, Мах1амалар, Музумкъара росну, Закатала районул Узунтала, Ц1илбан, Миц1их, Ч1ар, Ахахъдара росну г1умру гьубулеб росдул школазда анкьилъ 2 саат дарс кьолеб бугу. Гъанияб 19 мактаб бугу. 2009 соналъ к1араб сиях1ита т1амита 49.8 мин авар ругу.

Balakəndə avar xalqına məxsus Qaysa kənd mədəniyyət evin­də “Cahan” folklor ansamblı, oğlanlardan ibarət “Qaf­qaz”, Şambul kənd mədəniyyət evində “Qızlar” rəqs qrupu, Mahamalar kənd mədəniyyət evində “Təbəssüm” rəqs qrupu, Zaqatalada qızlardan ibarət “Alazan” rəqs qrupları vardır.

Cahan” folklor ansamblı 2011-ci ildə Bakı şəhərində ke­çi­rilən “Azərbaycan doğma diyar” devizi altında Milli Az­lıq­la­rın İncəsənəti III Respublika festivalında fəal iştirak etmiş, Xalq kollektivi adına layiq görülmüşdür. Rayonda ke­çirilən tədbir­lər­də onların çıxışlarına xüsusi yer verilir.



Avar dili avarlar yaşayan kənd məktəblərində həftədə 2 saat olaraq keçilir. Belə 19 məktəb vardır. 2009-cu ildə apa­rıl­mış si­yahıya almaya əsasən Azərbaycanda 49,8 min nəfər avar ya­şayır15.

Нак1 гьарнаб г1адат

(Материал данде гьубурай: 15; Тр: 9)
Нилъер умумузулзол нак1 баллун ч1араме, бакъ шу­нугьеме бакъгьарнаб г1адат боъна. Г1емераб заманалъ нак1 бадугь емерукъ дагьил бугаб мехалъ росну цочам рикъиб буржах1ал гьурунароа, к1еч1 г1ах1набоа. Регьу к1аразиги кьунбоа, унтарази щинзибоънабоа. Цо 12-15 сон бараб вас­дакьад г1анч1лал рухьун росну серзивона. Гъаниял хьи­занази “ц1адал х1ама” бицанбоа.

Цадах ругаз ах1на:

Г1исин бади, шурунбади,

Шуго къоялъ чвахун бади.

Бесдал лъимазе г1оло бади

Херал руччабазе г1оло бади

Къаси мехалъ чахунбади

Къади мехалъ танкъч1ун бади.

Амин, я Aллагь!
Mövsüm və mərasim nəğmələri

Yağış arzulama ayini (Мətni təqdim etdi: 15; Tr: 9)
Qədim avarlar yağışın yağmasını, günün çıxmasını istə­yə­rək müəyyən mərasimlər keçirir və bu zaman nəğmələr oxunur. Bu mərasimlərdən biri də yağışın yağması istəyi ilə bağlıdır. Mərasim səhər başlanır. Kənd qadınları bir evə, ya bir neçə evə toplaşır, əriştəyə oxşar yemək bişirirlər (буржах1ал). Gələn-gedən həmin yeməkdən yeməlidir. Kənddə 12-15 yaşlarında oğlan uşaqları yaşıl otlarla, ağac budaqları ilə bəzənir və kənd boyu onlar nəğmə oxuyaraq gəzirlər. Bu cür geyimli uşağı (ц1адал х1ама) “yağış eşşəyi” adlandırılar.

Onlar bu nəğməni oxuyurlar:

Narın yağsın, tez-tez yağsın,

Beş gün dayanmadan yağsın.

Yetim uşaqlar üçün yağsın,

Qaranlıq gecədə şiddətli yağsın,

Yaşlı qadınlar üçün yağsın.

Amin, ay Allah!


Нак1 бадилъул г1адат- Бурджах1ал байрам

(Материал данде гьубурай: 16; Тр:9)
Г1емераб заманалъ нак1 бадугьеме рукъдагьил бугаб ме­халъ херал рак1арнароа. Хизаналги рак1арнароа г1урул гъирагъу. Росну цо чам рикъиб буржах1ал гьурунароа. Регьу к1аразикьунабоа, унтарази щинзибоънабоа.

Цеве дав вас нахъацо цоял х1ерхьзиронроа.

Херал адамаз мижгиту дуг1аял ц1алнароа нак1 бадзи г1ола. Аб г1адати буржах1 байрам бицанбоа.
Yağış yağdırmaq mərasimi – Burcahal – Əriştələr bayramı

(Мətni təqdim etdi: 16; Tr: 9)
Yağış yağmayanda el ağsaqqalları yığışırdılar. Uşaqları da yığılırdılar çayın kənarına. Əriştə bişirirdilər. Gələnə də ve­rir­dilər, gedənə də. Xəstəyə də pay çatdırırdılar. Ehsan kimi ve­rir­dilər. Hər kəs evindən duzsa da ora çatdırırdı. Yoldan keçəni də yedirirdilər. Yoldan keçəni su atıb isladırdılar. Oyun for­ma­sın­da isladırdılar.

Ağsaqqallar hücrədə, yaxud da məsciddə dua oxuyardılar ki, yağış yağsın. Bu mərasimə Burcahal - Əriştələr bayramı de­yir­dilər.
Бакъгьарулеб г1адат

(Материал данде гьубурай: 15; Тр: 9)
Цересел маг1арулазул бакъ гьарулеб г1адат боа. Цочам ри­къиб г1олилал ясаз сердутун лъикъса нах1, лъикъса рахь дан­дибоана, махара т1уна. Махара саж магъуд биинтун т1обшина. Бакъурехьарабги сачахъал ругу. Хизаназул цо тайпа хьирисица к1ук1ла гьубутун, дата кьад к1ат1али бу­хьун серднав адинаб кеч1 ах1на:

Горде – горди, гордина,

Горди салам вардина

Жакъа мужой бакъ швайги

Метер нижей нах1 – магаш

Нах1 кьурасе вас вейги,

Магаш кьурасе яс ейги.
Günçıxarmaq mərasimi (Мətni təqdim etdi:15; Tr:9)
Günəşin çıxmasını istəyən insanlar da mərasim keçirirlər. Bu mərasimi keçirərkən yenə də müəyyən evlərdə xüsusi yemək- sac üstündə “maxara” bişirirlər. Bu yemək undan və süddən ha­zır­lanır, sacın üstündə bişirilir və mütləq saçaqlı olmalıdır.

Bəzi uşaqlar süpürgədən kukla düzəldib, onun üstünə yay­lıq atıb belə nəğmə oxuyurlar:

Qordi-qordi, qordina,

Qordi salam vardina.

Bu gün sizinçün gün çıxsın.

Sabah bizimçün yağ, maqaş16 olsun.

Yağ verənin oğlu olsun.

Maqaş verənin qızı olsun.
Горди байрам (году-годутта рехьхьанаб байрам бугу)

(Материал данде гьубурай: 16; Тр: 9)
Нак1 баллун ч1араме, бакъ шунугьеме бакъ гьарнаб г1адат боъна. Г1олал ясаз сердутун лъикъса нах1, лъикъса рахь данди боана, кен гьубун боа. Хизаназул цо тайпа хьири­сица к1ук1ла гьубутун, дата кьад к1ат1али бухьун сердна ва адинаб кеч1 ах1на:
Qordi, Qordi, Qordiya,

Qordi salam verdiya,

Jekka nejey nyah şayqi.

Meter mojoyi bak şayqi.


Горди горди, Гордия

Горди салам вердия

Жекъа нежей нах1 шайги

Метер можой бакъ шайги.

Цойзухъса г1ат1 цойзухъса нах1 рахь данди батун ма­ха­ра т1унбоа нахъаги бикьинбоа.
Qordi bayramı (Qodu-qoduya bənzər bir bayramdır)

(Mət­ni təqdim etdi: 16; Tr: 9)
Çox yağış yağanda kənd qızları qapı-qapı gəzib undu, yağ­dı, kimin “qulpundan nə çıxıb”, xörək bişirirdilər. Həm də bir əlin­də süpürgə, süpürgənin üstünə də yaylıq bağlayıb gəlincik dü­zəldib qapı-qapı gəzib dörd-beş nəfər xorla oxuyurdu:

Qordilərdi, Qordilərdi bu gün,

Qordilər sənə salam verən,

Bugün bizə yağ gəlsin.

Sabah sizə günəş gəlsin.

Birindən un, birindən yağ, hərədən bir şey yığıb maxara bi­şirib ehsan verirdilər.
Байрамал

Ихдул байрамал (Материал данде гьубурай: 16; Тр: 9)
Сингили байрам - Их ч1елъул байрам бугу. Ро­хьот1аб микул, ц1убуллъул гъот1баздаса х1амила т1ам­на­боа Гъот1бал каг1ан рох1отаб бехьа гъадаг1ан лъик1 би­ца­би­цан Щел ц1акъса рехзини бох гъот1оа хъухьзини баг1аци хьанароа. Ц1уя адамаз махара т1отун дара ругази кьуна. Хи­за­нази г1ологи х1амила т1амна, далги чиричзирона. Нахъа молла ветун их ч1инилъул к1ал-мац1 гьубуна.
Bayramlar

Yaz bayramları (Mətni təqdim etdi: 16; Tr: 9)
Sinqili bayramı - Yazın gəlişi ilə bağlı bayramdır.

Yığışırdılar, iri ağacı olan yerdə. Yelləncək salırdılar. Nə qə­dər yelləncək yuxarıdan asılırsa, bayram o qədər maraqlı olur­du. Görək burada kim bərk yellənir, ayağı ağaca dəyir. İki nə­fər də yelləyir. Bir tərəfdə arvadlar maxara bişirirlər, bir tə­rəf­də isə uşaq­lar üçün yelləncəklər salınırdı. Sonra molla gəlib yazın gə­li­şinə xeyir-dua verirdi.
Рохьи бог (Материал данде гьубурай: 15; Тр: 9)
Аб байрам апрел моц1алъ гьубуна. Анкъго бикьадаб бу­къазбораб пихъ, анкьго бикьадаб мугь бугеб муч белъана, да­ба чинил гьанги жобона. Адамази бикьна.

Микул, ц1убулиъул гъот1баздаса х1алимаа т1амнабоа. Гъот­1бал каг1ан рох1отаб рерахьи гъадаг1ан лъик1би­ца­на­боа. Щел ц1акъса рехзинибоа гъот1оа хъухьзини баг1аци хьана­роа. Ц1уя адамаз махара т1отун дара ругазикьуна. Хи­за­нази г1ологи х1аkbvfа т1амна, далги чиричзирона.


Buğda aşı (Мətni təqdim etdi:15; Tr: 9)
Bu bayram aprel ayında qeyd olunur.

Yeddi müxtəlif qurudulmuş meyvə, yeddi ovuc darı bi­şi­ri­lir, ora ov əti də əlavə edilir. Adamlara paylanır.

Qoz, şabalıd ağaclarından yelləncək asılır. Ağaclar nə qə­dər hündür olsa, o qədər yaxşıdır. Kim daha yuxarı yellənərək ağac­ların budağına dəymirdisə, qalib sayılırdı. Qadınlar maxara bi­şirib paylayardılar. Uşaqlar üçün də yelləncək düzəldib, onları uçun­durardılar.

Аваразул битнал г1адатал (E: 2, с.474; Тр: 9)
Нижер нусабиз г1емер меседул-г1арцул жамал т1аму­биш­­на. Дагьазукъ бащу кило. Бохаздаги зинжир т1аму­би­шин­­бо. Керенда душдуг ругьунбишинбо. Нусази киххилаб, боъно­­шул кьераб кунта регьанбо. Дуниялахьул кьер к1идин. Каг1ан рок1и ц1акъаб бералъиги, нусай вастаса къозич1ана­гу­райо. Г1емер кьадч1алал ро.

Битнай ч1ег1ераб зурна к1ат1убишнбо. Г1ишигъавги ц1алу­вишинво. Нежекъ нишан кье гьеч1у. Цеве элчилъи к1ана­­ро. Магьар лъунабо. Хъесаго бетин гьубунабо. Битнай яги гагьитта васас ясалъи к1ат1али бехху ясанзи ц1алуйи­ши­нйо.

Нежехъ гагьи бенабо: кас чуми, йургъану сирих бай, бар­ма бишши, г1аракъи бац1ад гьубуй.

Нежехъ васаз къубул йехрай ясалъи боъношул туч1 кьуна­бо. Танишлъзи г1ола. Нежед аб боъношуй дигьри боънош бицана.


Avarlarda toy adətləri (Ə: 2, s: 474; Tr: 9)
Bizlərdə gəlinlərə çoxlu qızıl-gümüş əşyaları taxardılar. Ən azı yarım kilo. Ayaqlarına da zəncir bağlayardılar. Sinəsinə döş­lük bağlayardılar. Gəlinə yaşıl, bönövşəyi rəngli paltar gеy­di­rərdilər. Həyat rəmzi mənasında. Nə qədər sеvgi-məhəbbət əla­qəsi olsa bеlə gəlin asanlıqla bəyə təslim olmurdu. Çox məğ­rur olurdular.

Toyda qara zurna çalardılar. Aşıq də gətirərdilər. Bizdə ni­şanlı qalmaq yoxdur. Əvvəlcə еlçi gеdilərdi. Nişan qoyulardı. Çox tеzliklə də toy еləyərdilər. Ya toyda, ya iməcidə oğlan qıza yay­lıq atır, həmin qız da bu oğlanla oynayardı.

Bizdə iməci olardı; yun didmək, yorğan sırımaq, barama tə­mizləmək, fındıq təmizləmək.

Bizdə oğlanlar bəyəndiyi qıza bənövşə vеrərdilər. Tanış ol­maq məqsədilə. Bu bənövşəyə dihri bənövşə deyirlər.
Тампур к1ат1у ах1наб к1еч1 (E: 2, алаваял, с:II; Tr: 9)

Avar dilində tənbur nəğməsi (Ə: 2, Əlavələr, s: II; Tr: 9)
Adamaz abuli,

Dun habdalilov.

Habdalov dun quru

Roqil habdalab.


Адамаз абули

Дун г1абдалав

Дун г1абдалав гуру

Рокьи г1абдалаб (Тр: 9)


Adamlar dеyir ki,

Mən dəliyəm.

Dəli mən dеyiləm,

Məhəbbət dəlidi
Авар миц1ихъи к1еч1 (E: 2, алаваял, с: II-III; Tr :9)

Avar dilində mahnı (Ə: 2, Əlavələr, s: II-III; Tr: 9)
Munqi, dunqi, danaqi,

Daldanusab qubaqi,

Birikçuzul Havaqi,

Hasanazul içiqi,

Qad qalada qoqu yas,

Xab qalada qoqu vas.

Bakmaz ninal qanzay

Bip, bip, bip, bip.


Мунги, дунги, данаги,

Далданусаб бехьчеги,

Бирик1азул гьаваги.

Хъасанобал г1ич1иги (Тр: 9)


Кьад къалану къогу яс,

Гъаб къалану къогу вас,

Бакмазазул ганзай нина.

Бип, бип, бип, бип (Тр: 9)


Sən də, mən də, dana da.

Daldadakı17 səkidə.

Biriklərin Havası18

Həsənobanın içiqi.
Üst qalada 20 qız,

Yuxarı qalada 20 oğlan,

Bəkməzlərin çılğın bacısı,

Bip, bip, bip, bip.
Вихъин (E: 2, с: 474; Tр :9)
Х1арав адамасул вихъинлъулги жедел г1адатал ругу:

Х1арав адамаси вихърамехахь накбил рикълаб кахьаб кун­та регьана, ц1иял кунтбилгуну цадакъ, бохал г1иц1гу ре­на. Суни бицахьи, бохжох1 бох ц1икъна.

Гилшал къит1и резихала рукьу къат1наса.

Аб г1адат аваразул бугу. Авараздаса бикьад, удиназ бох­жалги ругьунбишна, хъарав адам мусру ч1ав мелехь вихъутунбишна.

Аваразухъ зикру х1уг1араме супратта рахтул кен, рах­тул­бог х1унабо. Аб г1адат хъарасул 52 къоялъ кьунабо.
DƏFN (Ə: 2, s: 474; Tr: 9)
Dəfn zamanı özünəməxsus xüsusiyyətlər özünü göstərir:

Ölü bastırılarkən ölüyə dizə qədər ağ rəngdə gеcə köynəyi kə­silər, tikilməmiş şəkildə təzə paltarla bir yеrdə gеydirərdilər, ya­lnız ayaqqabıdan başqa. Çünki ayaqqabı - darlıq gətirər. Pal­tar­ların üstündən isə ölü kəfənlənir.

Ayaq hissəsi açıq qoyulur ki, ayağı torpağa toxunsun.

Bu avarlara xas olan adətdir. Avarlardan fərqli olaraq udi­lər təzə ayaqqabı da gеydirirlər, ancaq ölünü kəfənləmir, ta­but­da basdırırlar.
Avarlarda zikr çalınandan sonra stolun üstünə südlü yе­mək, fırnı qoyulur. Bu, adətən, ölünün 52-də vеrilir.
Кеч1 (Материал данде гьубурай: 16; Тр:16)

Bayatılar (Mətni təqdim etdi: 16; Tr: 16)


Masru qi mun quru,

Hübqi mun quru.

Həbal əzab buqu,

Durqi karanda.


Мусруги мун гуру

Х1убги мун гуру

Х1абал г1азаб буго

Дурги каранда (Тр : 9)


Kəfəndə deyilsən,

Qəbirdə deyilsən.

Qəbir əzabı var,

Sənin sinəndə.
Yəqqi quri yoa,

Qonşizuq aəqi.

Bukkudasa tsebe

Duda bertsazi.


Якьалаги йоа

Гъумшизухъ г1аги

Бакъудаса цейе

Дида бер ч1ази (Тр : 9)


İstəyərdim

Qonşuluqda olasan.

Günəşdən əvvəl

Səni görə biləm.
Bertsiney yuqubu,

Emer çuhhuquy.

Dudasa çuhheral

Emeral ruqu.


Берцинай югубу

Г1емер чух1унгуй

Дудаса чух1арал

Г1емерал руго (Тр : 9)


Gözələm deyərək,

Çox da forslanma.

Səndən də forslular

Dünyada çoxdur.

Yüklə 1,45 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə