Азярбайъан республикасы мядяниййят вя туризм назирлийи м. Ф. Ахундов адына



Yüklə 2,8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/60
tarix24.12.2017
ölçüsü2,8 Kb.
#17915
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   60

 
7
müsəlmanlarının təşkilatlanmasında oynadıqları rol 
tariximizin unudulmaz səhifələrindəndir. 
Rusiyada çar üsul-idarəsinin ləğvi, baş verən fevral və 
oktyabr çevrilişləri, Birinci Dünya müharibəsinin fəsadları 
və bir sıra digər amillər Qafqazı ayrı-ayrı siyasi qüvvələrin 
qarşıdurma meydanına çevirmişdi. Dünyanın aparıcı 
dövlətlərinin Bakı neftinə göstərdiyi maraq vəziyyəti daha 
da gərginləşdirirdi. 
İlk qərarı ilə milliyyəti, dini, sosial vəziyyəti və 
cinsindən asılı olmayaraq, ölkəmizin bütün vətəndaşlarına 
bərabər hüquqlar verən Cümhuriyyətin yaranması çox 
mürəkkəb  şəraitdə elan olunmuşdur. Cəmi 23 ay yaşamış 
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti tarixinin hər bir səhifəsi 
bütün azərbaycanlılar üçün olduqca əzizdir. Bununla belə, 
bu tarixdə ürəyimizi qürur hissi ilə dolduran hadisələrlə 
yanaşı, ümummilli faciələrə yol açan səhifələr də vardır. 
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin öz dövlətçilik 
atributlarını  qəbul etməsi, dövlət və  hərbi quruculuq
iqtisadiyyat və  mədəniyyət, təhsil və  səhiyyə sahələrində 
atdığı addımlar xalqımız üçün taleyüklü əhəmiyyət kəsb 
etmişdir. Cümhuriyyətin böyük uğurlarından biri Paris Sülh 
Konfransında 1920-ci il yanvarın 11-də    Azərbaycanın   
müstəqil   dövlət  kimi tanınması olmuşdur. Lakin ölkənin 
öz neftini xarici bazarlara çıxarmaqdan təcrid edilməsi 
nəticəsində yaranmış siyasi, iqtisadi və sosial böhran   
güclənirdi. Həmçinin   parlament daxilində hökm sürən     
hərc-mərclik, Qarabağda və  Zəngəzurdakı    erməni  silahlı 
dəstələri      ilə      qarşıdurmalar   gündən-günə  dərinləşirdi.   
Əhalinin  əsas  hissəsinin  ağır durumu  isə  bolşevik 
təbliğatı  üçün  münbit zəmin yaradırdı. İrəvanın ermənilərə 
paytaxt kimi verilməsindən sonra İrəvan mahalından  qaçqın 
düşmüş 150 mindən artıq soydaşımızın vəziyyəti   olduqca   
gərgin        idi.        Belə        bir    vəziyyətdə parlamentin son 


 
8
iclasında bolşevik ultimatumunun qəbul edilməsi aprel işğalı 
ilə nəticələndi. 
Aprel işğalı Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin    
liderlərinin bir qismini Məhəmməd  Əmin  Rəsulzadə  kimi  
mühacir həyatı yaşamağa məhkum etdi, digər qismini  Fətəli 
Xan Xoyski və  Həsən bəy Ağayev kimi erməni terrorunun 
qurbanına çevirdi, qalanlarını da bolşevizmin amansız rep-
ressiyalarına məruz qoydu. 
1920-ci il aprelin 28-də ikinci respublika Azərbaycan 
Sovet Sosialist Respublikası yaradıldı.  İki il ərzində öz 
müstəqilliyini qoruyub saxlamağa nail olan respublika 1922-
ci ildə SSRİ-nin tərkibinə daxil olduqdan sonra öz 
müstəqilliyinin ancaq formal atributlarını saxlaya bilmişdi. 
Yalnız onu əvəz edən dördüncü respublika müstəqillik 
ideyasını yaşatmış  və Azərbaycan bütün sərvətlərinin, o 
cümlədən neftinin tam sahibi kimi çıxış edə bilmişdir. 
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin tarixinə dair san-
ballı     əsərlər,     hətta     ikicildlik ensiklopediya nəşr edilsə 
də, tariximizin bu mərhələsi ilə bağlı çox sayda sənədlər 
hələ xarici ölkələrin qapalı arxivlərində saxlanılır və öz 
tədqiqatçılarını gözləyir. 
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ölkəmizdə milli 
dövlətçilik tarixində xüsusi yer tutduğunu nəzərə alaraq 
qərara alıram
1. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranmasının 90 
illiyi respublikada geniş qeyd edilsin. 
2. Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm 
Nazirliyi, Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi və 
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası ilə birlikdə 
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 90 illik yubileyinə  həsr 
olunmuş tədbirlər planı hazırlayıb həyata keçirsin. 
3. Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə 
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin yaranmasının 


 
9
90 illiyi münasibətilə xüsusi iclasın keçirilməsi tövsiyə 
olunsun. 
4. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti bu 
sərəncamdan irəli gələn məsələləri həll etsin. 
İlham Əliyev  
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti 
Bakı şəhəri, 15 fevral 2008-ci il 
 
 
 


 
10
Azərbaycan  hökumətinin  tərkibi 
   
I  kabinə: 28.05.1918 – 17.06.1918. 
 
1. Nazirlər Şurasının sədri və Daxili İşlər naziri – F. 
Xoyski (bitərəf). 
2. Hərbi nazir – X. Sultanov (müsavat). 
3.Xarici İşlər naziri – M.H. Hacınski (müsavat). 
4.Malliyyə  və Xalq Maarifi naziri - N.Yusifbəyli 
(müsavat).  
5.Ədliyyə naziri – X. Xasməmmədov (müsavat). 
6. Ticarət və Sənaye naziri – M.Y. Cəfərov (bitərəf, 
sonra – müsavat). 
7.  Əkinçilik və  Əmək naziri – Ə.  Şeyxülislamzadə 
(Hümmət). 
8. Yollar, Poçt və Teleqraf  naziri – X. Məlikaslanov 
(bitərəf). 
9. Dövlət müfəttişi – C. Hacınski (sosialist). 
 
 
II  kabinə: 17. 06. 1918 – 07. 12. 1918. 
 
1.  Nazirlər  Şurasının sədri və  Ədliyyə naziri F.Xoyski 
(bitərəf). 
2.   Xarici İşlər naziri – M. Hacınski (müsavat). 
3.  Xalq Maarifi və Dini Etiqad naziri – N. Yusifbəyli 
(müsavat). 
4.  Daxili İşlər naziri – B. Cavanşir (bitərəf).  
5.  Əkinçilik naziri – X. Sultanov (müsavat). 
6.  Səhiyyə  və Sosial – Təminat naziri - X.Rəfibəyli 
(bitərəf ).  
7.   Yollar naziri – X. Məlikaslanov (bitərəf). 
8.   Ticarət və Sənaye naziri – A. Aşurov (bitərəf). 
9.   Malliyyə naziri – Ə. Əmircanov (bitərəf ). 


 
11
10.  Portfelsiz nazir – Ə. M. Topçubaşov (bitərəf). 
11.  Portfelsiz nazir – M. Rəfiyev (müsavat ). 
12.  Portfelsiz nazir – X. Xasməmmədov (müsavat). 
 
 
6.10.1918 tarixli kabinədaxili dəyişikliklərdən 
sonra 
 
 
1.  Nazirlər Şurasının sədri – F. Xoyski (bitərəf). 
2.  Ticarət, Sənaye və Daxili İşlər naziri –B.Cavanşir 
(bitərəf). 
3.  Xarici İşlər naziri – Ə. M. Topçubaşov (bitərəf). 
4.  Malliyyə naziri – M. H. Hacınski (müsavat). 
5.  Xalq Maarifi naziri – H. Yusifbəyli (müsavat ). 
6.  Yollar naziri – X. Xasməmmədov (bitərəf). 
7.  Əkinçilik  naziri – X. Sultanov (müsavat). 
8.  Xalq Səhiyyəsi naziri – X. Rəfibəyli (bitərəf). 
9.  Poçt - Teleqraf naziri – A. Aşurov (bitərəf). 
10.  Sosial-  Təminat və Dini Etiqad naziri – M.Rəfiyev 
(müsavat). 
11. Hərbi İşlər üzrə müvəkkil – İ. Ziyatxan (bitərəf). 
12. Dövlət  müfəttişi – Ə. Əmircanov (bitərəf). 
 
 
III  kabinə: 26. 12. 1918 - 14. 03. 1919. 
 
1.  Nazirlər  Şurasının sədri və Xarici işlər naziri – F. 
Xoyski (bitərəf). 
2.  Daxili İşlər naziri – X.Xasməmmədov (müsavat). 
3.  Malliyyə naziri – İ.Protasov (Slavyan-Rus 
Cəmiyyəti). 
4.  Yollar naziri – X. Məlikaslanov (bitərəf). 
5.  Ədliyyə nazırı – T.Makinski (?) . 


Yüklə 2,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   60




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə