12
6. Maarif və Dini Etiqad nazırı – N.Yusifbəyli
(müsavat ).
7. Poçt-Teleqraf və Əmək naziri – A.Səfikürdski
(sosialist).
8. Hərbi nazir – S.Mehmandarov (bitərəf).
9. Sosial - Təminat naziri – R.Xoyski (bitərəf).
10. Xalq Səhiyyəsi naziri – Y.Gindes ( Slavyan-Rus
Cəmiyyəti ).
11. Ticarət və Sənaye naziri – M.Əsədullayev (bitərəf).
12. Dövlət müfəttişi – M.H.Hacinski (16.01. 1919 ).
13. Ərzaq naziri – K.Lizqar (Slavyan-Rus Cəmiyyəti).
14. Əkiçilik naziri – X.Sultanov (müsavat).
IV kabinə : 14. 03. 1919 – 22. 12. 1919.
1. Nazirlər Şurasının sədri və Daxili İşlər naziri – N.
Yusifbəyli (bitərəf).
2. Malliyyə naziri – Ə.Həsənov (bitərəf).
3. Ticarət və Sənaye naziri – A. Əminov (bitərəf).
4. Xarici İşlər naziri – M.Y.Cəfərov (müsavat).
5. Yollar naziri – X.Məlikaslanov (bitərəf ).
6. Poçt - Teleqraf naziri – C.Hacınski (sosialist).
7. Hərbi nazir – S.Mehmandarov (bitərəf).
8. Sosial-Təminat naziri – V.Klenevski (Slavyan-Rus
Cəmiyyəti).
9. Səhiyyə naziri – A.Dastakov (?) .
10. Maarif və Dini Etiqad naziri – R.Kaplanov (əhrar).
11. Əkinçilik naziri – A.Qardaşov (əhrar) .
12. Portfelsiz nazir – X.Amaspür (daşnaksütun).
13. Dövlət müfəttişi – N.Nərimanbəyli (müsavat).
14. Ədliyyə və Əmək naziri –A. Səfikürdski (sosialist ).
13
15. Sonralar Daxili İşlər naziri – X.Xasməmmədov
(müsavat).
V kabinə : 24. 12. 1919 – 01. 04. 1920.
1. Nazirlər Şurasının sədri – N.Yusifbəyli (müsavat ).
2. Xarici İşlər naziri – F.Xoyski ( bitərəf ).
3. Hərbi nazir – S.Mehmandarov ( bitərəf ).
4. Daxili İşlər naziri – M.H.Hacınski 18. 09. 02. 1920-
dən sonra M. Vəkilov (birincisi əvvəl müsavat, sonra
kommunist, M. Vəkilov - müsavat).
5. Ədliyyə naziri – X.Xasməmmədov (müsavat).
6. Maliyyə naziri – R.Kaplanov (əhrar).
7. Maarif və Dini Etiqad naziri – H. Şahtaxtinski (05.
03.1920-dən sonra N.Şahsurarov, hər ikisi-ittihad).
8. Əmək və Əməkçilik naziri – Ə.C.Pepinov (sosialist).
9. Yollar naziri, eyni zamanda Ticarət, Sənaye və
Ərzaq üzrə müvəqqəti nazir – X. Məlikaslanov (18.02.1920-
dən sonra ticarət, sənaye və ərzaq naziri – M.H.Hacınski ).
10. Poçt - Teleqraf naziri – C.Hacınski (sosialist).
11. İctimai Təminat və Səhiyyə naziri – M.Rəfiyev
(müsavat).
12. Dövlət müfəttişi – H.Məmmədbəyov (ittihad).
14
İstiqlal Bəyannaməsi
1. Bu gündən etibarən Azərbaycan xalqı hakimiyyətə
malik olduğu kimi, Cənub-Şərqi Zaqafqaziyanı əhatə edən
Azərbaycan da tam hüquqlu müstəqil bir dövlətdir.
2. Müstəqil Azərbaycan Dövlətinin idarə forması Xalq
Cümhuriyyətidir.
3. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bütün millətlərlə,
xüsusilə qonşu olduğu millətlər və dövlətlərlə mehriban
münasibətlər yaratmaq əzmindədir.
4. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti milliyyətindən,
məzhəbindən, sinfindən, silkindən və cinsindən asılı
olmayaraq öz sərhədləri daxilində yaşayan bütün
vətəndaşlarına siyasi hüquqlar və vətəndaşlıq hüququ təmin
edir.
5. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti öz ərazisi daxilində
yaşayan bütün millətlərin sərbəst inkişafı üçün geniş
imkanlar yaradır.
6. Müəsisslər Məclisi toplanıncaya qədər Azərbaycanın
başında xalqın seçdiyi Milli Şura və Milli Şura qarşısında
məsuliyyət daşıyan Müvəqqəti hökumət durur.
1918-ci il mayın 28-də Milli Şuranın iclasında qəbul
olunmuşdur.*
*Qeyd: Mahmudov Yaqub. Azərbaycan: Qısa
dövlətçilik tarixi. - B., 2005. - S. 46.
15
Xronoloji cədvəl
(1918-1920-ci illər)
1918, 23 fevral – Zaqafqaziya Seyminin açılması,
Gegeçkorinin başçılığı ilə Zaqafqaziya hökumətinin təşkili.
1918, 7 mart – Zaqafqaziya Seymi tərəfindən aqrar
qanunun qəbulu.
1918, 14-20 mart – Zaqafqaziya Seymi ilə Türkiyə
arasında Trabzon konfransının keçirilməsi.
1918, mart-aprel – Bolşevik-daşnak qüvvələri
tərəfindən Azərbaycanlıların Soyqırımı
1918, 22 aprel – Zaqafqaziya Seymi tərəfindən Zaqaf-
qaziyanın müstəqilliyinin elan edilməsi
1918, 25 aprel – Bakı Soveti Xalq Komissarları
Şurasının təşkili.
1918, 26 aprel – Zaqafqaziya Seymi tərəfindən
Çxengelinin başçılığı ilə yeni Zaqafqaziya hökumətinin
təsdiqi
1918, 30 aprel – Bakı şəhər dumasının İnqilabi
Müdafiə Komitəsi tərəfindən ləğvi
1918, 1 may – Qubanın Bakı Soveti qoşunları
tərəfindən tutulması
1918, 11may – Batum Sülh Konfransı
1918, 26 may – Zaqafqaziya Seyminin son iclası
1918, 27 may – Azərbaycan Milli Şurasının təşkili;
Azərbaycanın müstəqillik aktının qəbulu
1918, 28 may – Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin
elan edilməsi
1918, 28 may – Azərbaycanın istiqlaliyyəti haqqında
Aktın (Əqdnamə) qəbul edilməsi
1918, 28 may – 17 iyun - F. Xoyskinin başçılığı
altında I hökumət kabinetinin fəaliyyət dövrü
16
1918, 4 iyun – Azərbaycan və Osmanlı hökumətləri
arasında Sülh və Dostluq müqaviləsinin imzalanması
1918, 5 iyun – Türk ordusunun Yelizavetpola daxil ol-
ması
1918, 16 iyun – Azərbaycan Cümhuriyyəti Milli Şu-
rasının və hökumətinin Tiflisdən Gəncəyə köçməsi
1918, 17 iyun – Milli Şuraının buraxılması
1918, 17 iyun-7 dekabr – F. Xoyskinin başçılığı
altında II Hökumət Kabinetinin fəaliyyət dövrü
1918, 23 iyun – Azərbaycanda hərbi vəziyyətin elan
edilməsi
1918, 26 iyun – Müsəlman korpusunun Azərbaycan
korpusuna çevrilməsi haqqında Azərbaycan hökumətinin
qərar qəbul etməsi. Azərbaycan Milli Ordusunun
yaradılması
1918, 26 iyun – Zaqatala Quberniyasının yaradılması
1918, 27 iyun – Qafqaz İslam Ordusunun Göyçay
yaxınlığında Bakı Sovet qoşunları üzərindəki qələbəsi
1918, 27 iyun – Azərbaycan (türk) dilinin Azərbaycan
Cümhuriyyətinin Dövlət Dili elan edilməsi
1918, 10 iyul – Qafqaz İslam Ordusunun Kürdəmir və
Şamaxını azad etməsi
1918, 11 iyul – Azərbaycan hökumətinin ümumi
səfərbərlik haqqında qərar qəbul etməsi
1918, 25 iyul – Bakı Soveti tərəfindən ingilislərin
Bakıya dəvət edilməsi haqqında qərarın qəbulu
1918,30 iyul – Çar Rusiyasının istilası zamanı Yeli-
zavetpol adlandırılmış Gəncə şəhərinin tarixi adının bərpa
edilməsi
1918, 31 iyul – Bakı Xalq Komissarları Şurasının
süqutu
1918, 1 avqust – Sentrokaspi Diktaturası və Fəhlə
Əsgər Deputatları Sovetinin Müvəqqəti
İcraiyyə
Komitəsinin birgə hökumətinin təşkili
Dostları ilə paylaş: |