Азярбайъан республикасы тящсил назирлийи
Yüklə 71,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1. Yol verilən qatılıq həddi. Canlı orqanizmlərin kimyəvi tərkibi
- 4. Yaşayış mühiti və ekoloji faktorlar. Təbiətdən rasional istifadənin əsasları
- 7. Üzvi birləşmələrin tokski xassələri.
- 8. Atmosferin quruluşu. Atmosferdə baş verən proseslər.
- 9. Qeyri-ənənəvi bərpaolunan enerji mənbələri. Ətraf mühiti çirkləndirməyən yanacaqlar
- 10. Biosfer komponentlərinin xüsusiyyətləti.
- 2018-ci il fəlsəfə doktoru proqramı üzrə qəbul üçün SUALLAR
| AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİ 2391.01 “Ekoloji kimya” ixtisası fəlsəfə doktoru proqramı üzrə qəbul üçün P R O Q R A M Bakı Dövlət Universitetinin Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsinin Elmi Şurasının 21 dekabr 2015-ci il tarixli 04 saylı iclasında təsdiq olunmuşdur Bakı 2015
1. Yol verilən qatılıq həddi. Canlı orqanizmlərin kimyəvi tərkibi Yol verilən qatılıq həddi konsepsiyası. Zərərli maddələrin atmosferdə, su mühidində, torpaqda və qida məhsullarında yol verilən qatılıq. Kimyəvi elementlərin yer qabığında torpaqda, dəniz suyunda, bitkilərdə və heyvanlarda miqdarı (kütlə%). Elementlərin bioloji qatılaşması. İnsan orqanizminin molekulyar səviyyədə tərkibi. Üzvi maddələr. İnsan və digər canlıların orqanizmində miqdarı. Plastik və energetik maddələr. Orta öldürücü doza (LD 50 ) və orta öldürücü qatılıq. Toksiki xassələrin elementin Dövri sistem cədvəlində mövqeyindən asılılığı. IA yarımqrup elementləri. IIA yarım qrup elementlərinin bioloji rolu. Sinkin, kadmium və civənin orqanizmdə miqdarı. Sinkin toksiki birləşmələri. 2. Biosferə edilən təsirlərin əsas növləri Biosferə edilən antropogen təsirlərin əsas növləri. Tullantılar, onların təsnifatı. Radioktivlik. Çernobıl qəzası. Radioaktiv çöküntülərin insan sağlamlığına təsiri. Radioaktiv tullantılar problemi. İonlaşdırıcı şüa mənbələri. Təbii radiasiya fonu. Süni radiasiya mənbələri. Bərk, maye və qaz şəkilli radioaktiv tullantıların yığılması, saxlanılması və zərərsizləşdirilməsi. İonlaşdırıcı şüaların təsirinin fiziki və fiziki-kimyəvi mərhələsi. İonlaşdırıcı şüaların təsirinin fiziki- kimyəvi mərhələsi. İonlaşdırıcı şüaların təsirinin kimyəvi mərhələsi. Radiasiyanın birbaşa və dolayı təsiri. Radioaktiv yod ( 131 I) və onun təsiri. Radioaktiv stronsium ( 90 Sr) və onun təsiri . Radioaktiv radon ( 222
Rn) və onun təsiri 3. Kənd təsərrüfatinin kimyalaşdırılması. Bitkilərin bioloji qorunması
Pestisidlərin əhəmiyyəti və tətbiqi. Pestisidlərin təsnifatı. İnsektisidlər və akarisidlər. Piretridlər. Pestisidlərin tətbiqinin nəticələri. Bitkilərin bioloji qorunması. Transgen bitkilər: tətbiqi və nəticələri. Azot gübrələri. Su hövzələrinin evtrofikasiyası. Fosfor gübrələri, kalium gübrələri. Peyin, onun xüsusiyyətləri.
4. Yaşayış mühiti və ekoloji faktorlar. Təbiətdən rasional istifadənin əsasları
Yaşayış mühiti. Ekoloji faktorlar. Abiotik, biotik və antropogen faktorlar. Adaptasiya, onun növləri. Orqanizmlərin ətraf mühit şəraitinə uyğunlaşması. Ekoloji faktorların təsir qanunauyğunluqları. Qidalanma tipinə görə canlı orqanizmlərin ekoloji təsnifatı. Tullantısız istehsalın yaradılmasının əsas prinsipləri.
üsulları. Mexaniki təmizlənmə üsulları. Fiziki-kimyəvi təmizlənmə üsulları. Bioloji təmizlənmə üsulları. Texnogen qaz tullantıları. Qaz tullantılarının təmizlənmə metodları. Sənaye və istehlakın bərk tullantıları və onların utilizasiyası. İstilik energetika sənayesi və xarakterik çirkləndiricilər. Neft-qaz çıxarma sənayesi. Neft və onun əsas xarakteristikaları. Nəqliyyat və ətraf mühit
Xemosfer. Əmələgəlmə mənbələrinə, fəzada paylanmalarına görə çirkləndirici kimyəvi maddələrin təsnifatı. Tətbiq sahələri və təsirlərinə görə təsnifat. Insan üçün zərərsiz maddələr. Istixana qazları və freonlar. Orqanizm üçün vacib maddələr. Stimulyatorlar, terapevtik agentlər. Son dərəcə təhlükəli, yüksək təhlükəli, təhlükəli və orta təhlükəli maddələr. Mutagen və kanserogen təsirə malik maddələr.
Kimyəvi maddələrin təsir növləri. Toksiki maddələrin canlı orqanizmlərə təsir meddətinə və effektin özünün göstərməsi formasına görə təsnifatı. Metabolizm. Detoksikasiya.
Karbohidrogenlərin halogenli törəmələri. Mono-, di- və polihalogen törəmələr. Polifunksioanl və qarışıq halogenli törəmələr. Halogenli törəmələrin suda həll olma qabiliyyəti. Halogenlitörəmələrin tətbiqi. Halogenlitörəmələr insan orqanizminə daxil olma yolları. Halogenli törəmələrin transformasiyası. Halogenli törəmələrin YVQH. Halogenlitörəmələrin canlılara və hidrobiontlara təsiri. 2,3,7,8- tetraxlordibenzo-p-dioksin (2,3,7,8-TXDD) və
2,3,7,8- tetraxlordibenzofuran (2,3,7,8-TXDF) Dioksinlə çirklənmənin əsas mənbələri. Dioksinlər fiziki-kimyəvi xassələri və toksiki təsiri.
8. Atmosferin quruluşu. Atmosferdə baş verən proseslər. Atmosferin quruluşu və kimyəvi tərkibi. Atmosferdə kimyəvi proseslərin xüsusiyyətləri. Troposferdə kimyəvi
proseslərdə radikalların rolu. İstixana effektinin təbiəti. Metan – istixana qazlarından biri kimi, onun mənbəyi. Ozon və onun atmosferdə rolu. Çepmen tsikli. Ozonun parçalanmasının hidrogen və azot dövranı. Troposfer ozonu və onun mənbəyi. Hidrogen göstəricisi-atmosfer çöküntülərinin əsas xarakteristikası kimi. Turş çöküntülərin su ekosistemlərinə, torpaq örtüyünə və bitki aləminə təsiri. Atmosferin oksidləşmə potensialının xarakteristikası. Atmosferdə fotokimyəvi reaksiyalar. Atmosfer aerozolları və iqlimin formalaşmasında onların rolu. Strotosfer aerozolları, onların xarakteristikası. Antarktida atmosferinin xarakteristikası
çirkləndirməyən yanacaqlar
Bərpaolunan enerji mənbələrinin təsnifatı. Günəş enerjisi. Külək enerjisi. Geotermal enerji. Biokütlə enerjisi. Dünya okeanının mineral resursları. Yaxın gələcəyin yanacağı. Sintetik qaz, metanol, hidrazin, hidrogen yanacaqları. Elektriklə işləyən avtomobillər. Hibrid sxemlər
10. Biosfer komponentlərinin xüsusiyyətləti. Biosfer haqqında təlim. Biosferin əsas funksiyasaları. Biosferdə maddələr dövranı. Hidrosferin ekoloji problemləri və mühafizəsi. Hidrosferin ekoloji əhəmiyyəti. Suyun fiziki-ekoloji göstəriciləri. Dünyanın su ehtiyatlari və onların mühafizəsi. Təbii suların tərkibi və çirklənməsi. Dünyada su catışmamazlığı. Hidrosferdə gedən kimyəvi prosseslər. Dünya Okeanın üzvi maddələrlə çirklənməsi. Su hövzələrində qeyri-üzvi maddələrin yayılması. Dünya Okeanında ağır metal birləşmələri
Ədəbiyyat 1.
Астафьева Л.С. Экологическая химия. М., 2006, 224 с.
2.
Ложниченко О.В., Волкова И.В., Зайцев В.Ф. Экологиче- ская химия.М., 2008, 272 с. 3.
нинград, 1998. 113 с. 4.
Егоров В.В. Экологическая химия. «Лань», 2009. 192 с.
5. Воронова Г.А., Юрмазова Т.А. Химические элементы в биосфере: Томск: 2010. 94 с.
6. Александров Ю.А. Основы радиационной экологии. Йош- кар-Ола, 2007. 268 c. 7.
Булдаков Л. А., Калистратова В. С. Радиоактивное излуче- ние и здоровье. М.: Информ. Атом, 2003. C. 165 8.
с 9.
Промышленная экология: учеб. пособие/ Н.В. Мозговой и др., Воронеж, ВГТУ. 2007 BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİ EKOLOGİYA VƏ TORPAQŞÜNASLIQ FAKÜLTƏSİ 2391.01 Ekoloji kimya ixtisası 2018-ci il fəlsəfə doktoru proqramı üzrə qəbul üçün SUALLAR 1.
Kimyəvi ekoloji faktorlar 2.
Kimyəvi çirkləndirici maddələr və onların növləri 3.
Antropogen çirkləndiricilərin növləri 4.
Xemosfera maddələrinin təsnifatı 5.
Toksikantların əlverişliliyinə təsir edən amillər. Kanserogenez 6.
Yol verilən qatılıq və hədd səviyyəsi anlayışları 7.
Canlı orqanizmlərin kimyəvi tərkibi 8.
V.İ.Vernadskiyə görə kimyəvi elementlərin təsnifatı 9.
Canlı orqanizmlərin əsas kimyəvi birləşmələri. 10.
Kimyəvi elementlərin biokimyəvi miqrasiya tsikli. Antropogen miqrasiya 11.
IA yarımqrup elementlərinin bioloji rolu və toksiki xassələri 12.
13.
Qurğuşunun bioloji rolu və toksiki xassələri 14.
Sinkin bioloji rolu və toksiki xassələri 15.
Kadmiumun bioloji rolu və toksiki xassələri 16.
Civənin bioloji rolu və toksiki xassələri 17.
Üzvi birləşmələrin toksiki xassələrinin onların tərkibindən və quruluşundan asılılığı 18.
Dioksinlər, onların əmələ gəlmə mənbələri və toksiki təsiri 19.
20.
Süni radiasiya mənbələri 21.
Tibbdə istifadə olunan ionlaşdırıcı şüa mənbələri 22.
Radioaktiv mineral xammalın çıxarılması və emalı 23.
Radioaktiv tullantılar və ekologiya 24.
Bərk, maye və qaz şəkilli radioaktiv tullantıların yığılması, saxlanılması və zərərsizləşdirilməsi 25.
İonlaşdırıcı şüaların təsirinin fiziki və fiziki-kimyəvi mərhələsi 26.
27.
İonlaşdırıcı şüaların təsirinin kimyəvi mərhələsi. Radiasiyanın birbaşa və dolayı təsiri 28.
Radioaktiv yod ( 131 I) və onun təsiri 29.
Radioaktiv sezium ( 137 Cs) və onun təsiri 30.
90 Sr) və onun təsiri 31.
222 Rn) və onun təsiri 32.
33.
Radionuklidlərin suda miqrasiyası 34.
Atmosferin quruluşu və kimyəvi tərkibi 35.
Atmosferdə kimyəvi proseslərin xüsusiyyətləri 36.
Troposferdə kimyəvi proseslərdə radikalların rolu 37.
İstixana effektinin təbiəti 38.
Ozon və onun atmosferdə rolu. Çepmen tsikli 39.
Troposfer ozonu və onun mənbəyi. 40.
Hidrogen göstəricisi-atmosfer çöküntülərinin əsas xarakteristikası kimi 41.
Turş çöküntülərin su ekosistemlərinə, torpaq örtüyünə və bitki aləminə təsiri 42.
Atmosferin oksidləşmə potensialının xarakteristikası 43.
44.
Atmosfer aerozolları və iqlimin formalaşmasında onların rolu 45.
Strotosfer aerozolları, onların xarakteristikası 46.
Antarktida atmosferinin xarakteristikası 47.
Biosfer haqqında təlim. Biosferin təkamülü 48.
Biosferin əsas funksiyasaları 49.
Biosferdə maddələr dövranı 50.
Böyük geoloji dövran 51.
Kiçik biotik dövran 52.
Biosferdə suyun dövranı 53.
Karbon və azot dövranı 54.
Oksigen və ozon dövranı 55.
Fosfor və kükürd dövranı 56.
İnsanın biosferə təsiri 57.
Noosferin xarakteristikası. Biosferin Noosferə çevrilmə əlamətləri 58.
Torpağın əsas funksiyaları 59.
60.
Texnosferdə maddələr mübadiləsi 61.
Texnogenez və ekosistemlərin pozulması 62.
Təbii resursların təsnifatı 63.
Hidroenergetika və geotermal enerji 64.
Külək və günəş enerjisi 65.
Təbiətdən rasional istifadənin əsasları 66.
Tullantısız və aztullantılı texnologiyalar 67.
Tullantısız istehsalın yaradılmasının əsas prinsipləri 68.
Əhalinin say artımı və yaş piramidası 69.
Hidrosferin ekoloji problemləri və mühafizəsi 70.
Hidrosferin ekoloji əhəmiyyəti 71.
Suyun fiziki-ekoloji göstəriciləri 72.
Dünyanın su ehtiyatlari və onların mühafizəsi 73.
Təbii suların tərkibi və çirklənməsi 74.
Dünyada su catışmamazlığı 75.
Hidrosferdə gedən kimyəvi prosseslər 76.
Dünya Okeanının üzvi maddələrlə çirklənməsi 77.
Su hövzələrində qeyri-üzvi maddələrin yayılması 78.
Dünya Okeanında ağır metal birləşmələri 79.
Tullantı sularının xarakteristikası 80.
Tullantı sularının təmizləmə üsulları 81.
Tullantı sularının mexaniki təmizlənmə üsulları 82.
Tullantı sularının fiziki-kimyəvi təmizlənmə üsulları 83.
Tullantı sularının bioloji təmizlənmə üsulları 84.
Suyun insan orqanizimində rolu 85.
Hidrosferin neft və neft məhsulları ilə çirklənməsi 86.
Suyun codluğu, qələviliyi və turşuluğu 87.
Suyun oksidləşmə-reduksiya potensialı və elekrtik keçiriciliyi 88.
Pestisidlərin kimyəvi təsnifatı və təsirinin nəticələri 89.
Texnogen qaz tullantıları 90.
Qaz tullantılarının təmizlənmə metodları 91.
Qlobal tullantıların azaldılması sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq 92.
Sənaye və istehlakın bərk tullantıları və onların utilizasiyası 93.
94.
Neft-qaz çıxarma sənayesi. Neft və onun əsas xarakteristikaları 95.
Qaz mədənləri. Biogeokimyəvi və ekotoksikoloji xarakteristikalar 96.
Dağ-mədən sənayesi 97.
98.
Kimya sənayesinin ekoloji aspektləri 99.
Atom elektrik stansiyaları 100.
Yüklə 71,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|