Азярбайъан республикасынын тящсил назирлийи

30 
 
Əllər aydın çəkilməyib – fəaliyyətdə və sosial münasibətlərdə özünəinamın 
azlığı. 
Əllər böyükdür - hiss olunan günahkarlığın və zəifliyin kompensasiyası. 
Qadın fiqurasında əllər yoxdur -sevməyən, inkar edən, tərəf  tutmayan ana 
fiqurası kimi qəbul olunur. 
Barmaqlar kəsilib – aradan götürülmüĢ aqressiya, qapalılıq. 
İri barmaqlar - kobudluq, mərhəmətsizlik, aqressiya. 
Beşdən çox barmaq- aqressivlik, ambisiyalar. 
Ovucsuz  barmaqlar - kobudluq, mərhəmətsizlik, aqressivlik. 
Beşdən az barmaq - asılılıq, gücsüzlük. 
Uzun barmaqlar - açıq aqressiya. 
Barmaqlar yumuruğa bükülüb - üsyankarlıq, etiraz. 
Yumruqlar bədəndən uzaqdadır –açıq etiraz. 
Mismara oxşaq  iri barmaqlar - düĢmənçilik. 
İlmə ilə sarılmış eyni boyda barmaqlar – aqressiv hissə qarĢı Ģüurlu cəhd. 
Proporsional olmayan uzun ayaqlar - müstəqilliyə olan böyük tələbat və ona 
böyük həvəs. 
Ayaqlar çox qısadır - fiziki və ya psixoloji narahatlıq  hissi.  
Şəkil daban və ayaqdan başlayır - qorxaqlıq. 
Dabanlar təsvir olunmayıb - qapalılıq, çəkingənlik. 
Ayaqlar geniş açılıb -  açıq  etinasızlıq (tabe olmamaq, saymamazlıq). 
Eyni ölçüdə olmayan ayaqlar - müstəqilliyə can atmaqda  ambivalentlik. 
Ayaqlar yoxdur - qapalılıq, utancaqlıq. 
Ayaqlar xüsusi qeyd olunub - kobudluq, mərhəmətsizlik. 
Dabanlar -   Ģəxslərarası   münasibətlərdə  hərəkətlilik (fizioloji  və  ya  
psixoloji) əlaməti. 
Dabanlar  qeyri  -  proporsional  olaraq    uzundur  -  təhlükəsizliyə  ehtiyac. 
Cəsurluğu nümayiĢ etdirməyə ehtiyac. 
Dabanlar qeyri - proporsional  olaraq    balacadır  -  asılılıq, qapalılıq. 
 
Durunuş 
 
Sifət elə çəkilib ki, boyunardı görünür - qapalılıq tendensiyası. 
Baş profildən, bədən  anfasdan  çəkilib  - sosial əhatə  və  ünsiyyətə  olan 
tələbatdan  irəli  gələn həyəcan. 
Stulun  kənarında  oturan  adam  –  vəziyyətdən  çıxıĢ  yolu  tapmaq  arzusu, 
qorxu, tənhalıq, Ģübhəlilik. 
Qaçan insan şəkli -  kimdənsə  qaçmaq, gizlənmək arzusu. 
Sağ və  ya sol tərəfində  görünəcək dərəcədə mütənasibliyi pozulmuş insan  -  
çəxsi müvazinətin  olmaması. 

---

31 
 
Bəzi  bədən  hissələri  olmayan  insan  -  insanı  ümumi    halda  və  ya  onun 
görünməyən  hissələrini  (aktual    və  ya  simvolik    Ģəkildə  təsvir  olunmuĢ)  
inkar   etmək. 
Kor –koranə  qaçan  insan - panik qorxular. 
Yüngül addımlarla qaçan insan - yaxĢı uyğunlaĢmaq. 
Tam profildən çəkilmiş  insan – ciddi uzaqlaĢma, qapalılıq, müxalif 
tendensiyalar. 
Ambivalent profil – bədənin müəyyən hissələri digər hissələrə nisbətən baĢqa 
tərəfdən  təsvir  olunublar,  müxtəlif  tərəflərə  baxırlar  -  xoĢagəlməz 
vəziyyətdən yaxa qurtarmaq üçün səylə  xüsusi güclü frustrasiya. 
Dayanıqsız ayaqüstü fiqur - gərginlik 
Kukla - güzəĢtə getmək, ətrafin hakim mövqeyindən həyəcan keçirmək. 
İnsan fiquru yerinə robot -   Ģəxsyyətlənməyə son, xarici nəzarət qüvvələrini  
hiss etmək. 
Əcinə qarısı fiquru - qadınlara açıq düĢmənçilik. 
Kloun,  karikatura  -        tam  keyfiyyətlərə  malik  olmamağa  və  cəmiyyətdən 
gələn soyuqluğa görə yeniyetmələrə xas olan düçmənçilik, özünənifrət hissi. 
 
Fon, əhatə 
 
Buludlar -   qorxu dolu həyəcan, ehtiyat etmə, depressiya. 
Hasar, yerin konturu – müdafiə olunmamaq. 
Küləkdə   yeriyən  insan fiquru - sevgiyə, bağlılığa, isti qayğıya tələbat. 
Bünövrənin  (yerin)  konturları  –müdafiə    olunmamaq.  ġəklin  bütövlüyünü 
konstruksiya  etmək  üçün  zəruri  olan  istinad  nöqtəsini  təmsil  edir.  Ona 
stabillik  verir.  Bu  xəttin  mənası  bəzən    subyekt  tərəfindən  ona  verilən 
keyfiyyətdən asılıdır, məsələn,‖oğlan nazik buz üstündə sürüĢür‖. Bünövrəni  
çox vaxt evin  və ya ağacın, çox az hallarda adamın altında çəkirlər. 
Silah - aqressivlik. 
 
Çoxplanlı  ölçülər 
      
Qırıq    xətlər,  silinmiş  detallar,    boş    yer    buraxmaq,  ştrixləmə  -  münaqiĢə 
sferası. 
Düymələr, ciblər, kəmərin piləyi, fiqurun  nəzərə çarpan şaquliliyi  - asılılıq 
Bərk,  parlaq  və  yüngül  xəttlərin  kombinasiyası,  böyük  əl  barmaqları, 
boyanmış gözlər, barmaqlar, saçlar. Geniş qoyulmuş ayaqlar durunuşu    -  
kobudluq, mərhəmətsizlik 
 
Kontur, sıxma, ştrixləmə, yerləşdirmə 
 

---

32 
 
Əyri xətlərin azlığı, iti bucaqların çoxluğu  - pis adaptasiya olunma, 
aqressivlik. 
Yumrulanmış xəttlər –qadınlıq. 
Möhkəm, parlaq və yüngül konturların kombinasiyası - kobudluq, 
mərhəmətsizlik. 
Qeyri –parlaq və  aydın olmayan  konturlar – qorxaqlıq, utancaqlıq. 
Enerjili, inamlı ştrixlər -   inadlılıq, təhlükəsizlik. 
Eyni parlaqlığı olmayan xətlər - gərginlik. 
Nazik, uzun xətlər - gərginlik. 
Fiquru əhatəyə alan, qırılmayan, nəzərə çarpdırılan  kontur -   izolyasiya. 
Eskiz konturları - həyəcan, utancaqlıq. 
Konturun qırılması - münaqiĢə sferası. 
Nəzərə  çarpdırılan    xətlər  -  həyəcan,  müdafiəsizlik.  MünaqiĢə  sferası. 
Reqressiya (xüsusilə  nəzərə çarpdırılan detala qarĢı). 
Diş-diş, əyri xətlər - qabalıq, düĢmənçilik. 
İnamlı sərt xətlər - ambisiyalar, səy. 
Parlaq xətt - kobudluq. 
Güclü təzyiq - enerjililik, inadlılıq. Böyük gərginlik. 
Xüsusi təfsilatı ilə detallaşdırma – sıxıntı, xırdaılıq 
 
Binada orientasiya 
 
Şəkili  təhlil  etmə  zamanı  onu  tənqidi  qiymətləndirmə  bacarığı  –  reallıqla 
itirilməmiĢ ünsiyyətin meyarları. 
Tapşırığın minimal etirazla qəbulu – yaxĢı baĢlanğıc, ardınca yorğunluq və 
rəsm çəkiminin  dayandırılması. 
Şəkilə görə üzrxahlıq – özünə inamın azlığı. 
Şəkil çəkmə prosesində  surət və məhsuldarlığın azalması – çox tez gücdən 
düĢmə. 
Şəklin adı – ekstraversiya, dəstəyə ehtiyac. Xırdaçılıq. 
Şəklin sol yarısının vurğulanması – qadın cinsi ilə eyniləĢdirmə. 
Çətinliklərə baxmayaraq, inadla rəsm çəkir – yaxĢı proqnoz, enerjilik. 
Müqavimət, rəsm çəkməkdən imtina – problemlərin gizlədilməsi, özünü 
meydana çıxarmaqdan  çəkinmə. 
 
―Ağac‖ 
 
K.Kox  üzrə  interpretasiya  K. Yunq müddəalarından qaynaqlanır (ağac – 
ayaq üstə duran insan  simvoludur).  
Köklər – kollektivçilik, qeyri – iradilik. 
Gövdə - impulslar, instinktlər, primitiv mərhələlər. 
Budaqlar – passivlik və ya həyatla qarĢıdurma. 

---