Азярбайъан республикасынын тящсил назирлийи



Yüklə 3,79 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə34/88
tarix17.09.2017
ölçüsü3,79 Kb.
#529
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   88

96 
 
55 
Öz sağlamlığınızdan narahat olursunuzmu? 
 
 
56 
BaĢqalarının hərəkətlərinə gülməyi xoĢlayırsınızmı? 
 
 
57 
Yuxusuzluqdan əziyyət çəkirsinizmi? 
 
 
 
Sorğunun kodu 
 
 Səmimiyyət:  6,  24,  36  nömrəli  suallara  ―hə‖  cavabı;  12,  18,  30,  42,  48,  54 
nömrəli suallara ―yox‖ cavabı. 
 Ekstraversiya:  5,  15,  20,  29,  32,  34,  37,  41,  51  nömrəli  suallara  ―yox‖ 
cavabı; 1, 3, 8, 10, 13, 17, 22, 25, 27, 39, 44, 46, 49, 53, 56 nömrəli suallara 
―hə‖ cavabı. 
 Neyrotizm: 2, 4, 7, 9, 11, 14, 16, 19, 21, 23, 26, 28, 31, 33, 35, 38, 40, 43, 
45, 47, 50, 52, 55, 57. 
 
“Səmimiyyət” Ģkalası üzrə göstəricilərin interpretasiyası 
 
          Say göstəricisi 
     Ġnterpretasiya 
0
 
-  3 
4
 
-  6 
7   -  9 
        Səmimiyyət 
        Situativ 
        YanlıĢ* 
 
*  Mütləq  qeyd  etmək  lazımdır  ki,  mövcud  vəziyyətdə  söhbət  Ģəxsi 
xarakteristika  olan  yanlıĢlığdan  deyil,  ancaq  testin  cavablandırılmasının 
səmimiyyət dərəcəsindən gedir. 
 
“Ekstraversiya” və “Neyrotizm” Ģkalalarının göstəricilərinin 
interpretasiyası 
 
Say 
göstəricisi 
    0 -2 
3-6 
  7-10 
11-14 
15-18 
19-22 
 23-24 
―Ekstraver
siya‖ 
Ģkalasının 
interpretasi
yası 
Yüksək 
introver

Ġntro
-vert 
Poten- 
siallı 
intro- 
vert 
Ambi-
vert 
Poten- 
siallı 
intro- 
vert 
Ekstra

vert 
Yüksə

introv
ert 
 
 
Say 
Göstəricisi 
  0 - 2 
 3 – 6 
 7-10 
 11-14   15-18 
19-
22 
 23-
24 
―Neyrotizm‖ 
Ģkalasının 
interpretasiya
Yüksək 
Konkor

Kon- 
Kor 
Dant 
Poten- 
siallı 
Kon- 
  Nor- 
moste- 
  nik 
Poten- 
siallı 
Diskor- 
Dis- 
kor- 
dant 
Yüksə

Disko


97 
 
sı 
dant 
kor- 
dant 
dant 
r- 
dant 
 
                          Nəticələrin araĢdırılması 
 
  Əvvəlcə  ―Səmimiyyət‖  Ģkalası  üzrə  nəticələri  araĢdırmaq  vacibdir. 
Bu,  sizin  sosial  mənada  arzu  olunan  cavabları  verməyə  meylinizi 
qiymətləndirir.  Əgər  bu  göstərici  5  balı  aĢarsa,  onda  təəssüf  ki,  Sizin 
verdiyiniz test cavablarında səmimi olmadığınız təsdiqlənər.  
Sonra  hər  göstərici  üzrə  balların  cəmini  hesablayaraq  açara  uyğun 
gələn hər bir cavab üçün bir bal vermək lazımdır.  
 ―Ekstraversiya‖  və  ―Neyrotizm‖  Ģkalası  üzrə  alınan  nəticələri 
cədvəldəki    interpretasiya  ilə  müqayisə  edərək,  ―introversiya  – 
ekstraversiya‖  və  ―Neyrotizm‖  (emosional  stabillik,  qeyri-stabillik)  Ģkalası 
üzrə  alınan  nəticələri  sxemə  görə  (Ģəklə  bax)  düzün.  Ġki  Ģkala  üzrə 
xarakteristikanın uyğunluğu Sizin temperamentinizin tipini göstərəcəkdir. 
 
                                         Ayzenk “Dairəsi” 
 
Siz  öz  temperamentinizin  tipini  müəyyən  etdiniz.  Hər  dörd  tipin 
əsasında əsəb sistemi xüsusiyyətlərinin xüsusi birləĢmələri vardır: 
  -    xolerikdə  güclü  əsəb  sistemi  vardır,  o,  asanlıqla  bir  Ģeydən 
digərinə keçə bilir, ancaq onun əsəb sisteminin müvazinətsizliyi üzündən o, 
baĢqa insanlarla az  uyuĢa  (yola getmək)  bilir. 
Xolerik əhvali-ruhiyyənin kəskin Ģəkildə dəyiĢilməsinə meyllidir, tez 
özündən çıxır, hövsələsizdir, emosional ğərilmələrə  məruz qalır.  
   
Neyrotizm ( emosional qeyri – stabillik) 
24 
MELANXOLĠK: Kefi tez pozulan 
Həyəcanlı 
Ciddi 
DüĢüncələrə  
meylli 
Pessimist 
Təmkinli 
Qaraqabaq Sakit 
XOLERĠK: 
Həssas 
Narahat 
Aqressiv  Tez  təsirə  düĢən  Qeyri-
sabit Ġmpulsiv Optimist Aktiv 
12                                
13         
       0 – Ġntroversiya 
Ekstraversiya – 24 
FLEQMATĠK  Passiv  Ehtiyyatlı 
DüĢüncəli  XoĢməramlı  Sözəbaxan 
Etibar qazanan Müntəzəm Sakit 
SANQVĠNĠK 
Ünsiyyətçil 
Söhbətçil 
Kontaktlı 
(əlaqə 
yaradan)  Kömək  əlini  uzadan 
Məcbur 
etməyən 
Həyatsevər 
Liderliyə 
meylli 
Narahatlığa 
meylli olmayan 



98 
 
  
 
Emosional stabillik (dayanıqlıq) 
 
 -  Sanqvinikin  də  əsəb  sistemi  güclüdür,  deməli,  yaxĢı  iĢ 
qabiliyyətlidir,  o,  baĢqa  fəaliyyətə  və  baĢqa  insanlarla  ünsiyyətə  asanlıqla 
keçir.  Sanqvinik  təəssüratların  tez-tez  dəyiĢməsinə  can  atır.  BaĢ  verən 
hadisələrə  tez  və  asanlıqla  kömək  əlini  uzadır,  uğursuzluqlara  nisbətən  
asanlıqla  yaĢayır. 
   -  Fleqmatikin güclü, iĢə qabiliyyətli əsəb sistemi olsa da, o, baĢqa 
bir  iĢə  çox  çətinliklə  keçid  alır  və  yeni  Ģəraitə  çətinliklə  uyğunlaĢır. 
Fleqmatik  sakit,  müntəzəm  əhvali-ruhiyyəyə  malikdir.  Hissləri  əsasən 
dəyiĢməzliyi ilə fərqlənir. 
  -    Melanxolik  aĢağı  psixoloji  aktivliklə,  asta  hərəkətliliklə, 
mimikaların  və  nitqin  təmkinliliyi  və  tez  yorulmaqla  xarakterizə  olunur. 
Ətrafında  olan  hər  Ģeyə  qarĢı  göstərdiyi  yüksək  emosional  həssaslıq  onu 
fərqləndirir.  BaĢqalarına  qarĢı  həssas  olan  melanxoliklər  digər  insanlarla 
hərtərəfli  yola  gedirlər,  amma,  melanxolikin  özü  problemlərin  öz  içində 
yaĢadır və nəticə etibarilə özünü içəridən yeyib-dağıtmağa meyllidir. 
   ―İntroversiya  –  Ekstraversiya‖-nın  göstəricisi  insanın  ya  (əsasən) 
xarici  obyeklər  aləminə  (ekstraversiya),  ya  da  daxili  subyektiv  aləminə 
(intraversiya)  fərdi  –  psixoloji  oriyentasiyasını  xarakterizə  edir.  Belə  sayılır 
ki, ekstravertlər ünsiyyətçil, impulsiv, uyuĢqan davranıĢlı, böyük təĢəbbüskar 
(ancaq  az  inadlı)    olurlar  və  yüksək  sosial  adaptasiyaya  malikdir. 
Ekstravertlər  adətən  xarici  cazibəyə  və  düzğün  düĢüncələrə  malikdirlər,  bir 
qayda  olaraq,  xarici  qiymətləndirməyə  uyğunlaĢırlar.  Qərarın  tez  qəbulunu 
tələb edən iĢin öhdəsindən yaxĢı gəlirlər.  
   İntrovertlərə  –  adama  yovuĢmazlıq,  özünə  qapalılıq,  sosial 
passivlik  (lazımi  dərəcədə  çox  inadkar  olsalar  da),  özünütəhlilə  meyllilik 
xasdır  onlar  sosial  adaptasiya  olunmağa  çətinlik  çəkirlər.  Ġntravertlər 
monoton  iĢin  öhdəsindən  daha  yaxĢı  gəlirlər,  onlar  daha  ehtiyyatlı,  səliqəli 
və pedant (xırdaçı) olurlar. 
  Ambivertlərə  (cədvələ  bax)  ekstra-  və  intraversiyanın  cəhətləri 
xasdır.  Bəzən  bu  göstəricini  dəqiqləĢdirmək  üçün  həmin  Ģəxslərə  baĢqa 
testlərin istifadəsi ilə əlavə müayinə məsləhət görülür. 
Neyrotizmin  göstərici  insanı  onun  emosional  dayanıqlığı  (stabilliyi) 
tərəfindən xarakterizə edir.  Bu göstərici eləcə də bipolyardır və Ģkala təĢkil 
edir  ki,  onun  bir  qütbündə  çox  dərəcə  emosional  dayanıqlıqla  (stabilliklə), 
əla adaptasiya ilə xarakterizə olunan insanlar yerləĢirlər (―neyrotizm‖ Ģkalası 
üzrə 0  – 11  göstəricisi),  digərində isə həddindən  artıq nervozlu,  dayanıqsız 
və pis adaptasiya olunan  tip (―neyrotizm‖ Ģkalası üzrə 14  – 24 göstəricisi) 
yerləĢir. 


Yüklə 3,79 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   88




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə