Азярбайъан республикасынын тящсил назирлийи

102 
 
 
III. Aqressivlik         
0 – 7 bal                                    Siz sakitsiniz, təmkinlisiniz 
8 – 14 bal                                  orta dərəcə 
15 – 20 bal                                Siz aqressivsiniz, özünüzü ələ ala bilmirsiniz,  
                                                 iĢdə insanlarla çətinlikləriniz olur  
IV. Rigidlik 
 
0 – 7 bal                                    rigidlik yoxdur, yüngül keçid mövcuddur 
8 – 14 bal                                  orta dərəcə çox nəzərə çarpacaq rigidlik, 
15 – 20 bal 
 
               Sizə iĢ yerinizi dəyiĢmək, ailənizdə   
                                                  yeniliklər  əks göstərilmiĢdir. 
                                                   
 
RĠGĠDLĠYĠN ÖLÇÜLMƏSĠ METODĠKASI 
 
   
Rigidliyin müəyyən edilməsi xüsusi bir çətinlik törətmir. Bunun üçün 
istifadə olunan sorğu testi  ―hə‖ və ―yox‖  kimi birmənalı reaksiya tələb edən 
beĢ-on  müddəadan  ibarətdir.    Açara  uyğun  gələn  hər  bir  cavab  bir  balla 
kodlaĢdırılır. 
 
№    Müddəanın  məzmunu 
Hə 
Yox 
1. Mənim öz fikirlərimin əksi olan fikirlərlə zəngin kitab 
oxumaq məsləhətdir 
2.  Vacib  iĢdən  məni  yayındırmaq  (məsələn,  məsləhət 
istəyəndə) məni qıcıqlandırır. 
3. Bayramları qohumlarla birgə keçirmək lazımdır. 
4.  Mən  hərəkətlərinə  haqq  qazandırmadığım  insanlarla 
dostluq münasibətlərində ola bilmirəm. 
5. Mən oyunda qalib gəlməyi üstün tuturam. 
6.  Mən  hər  hansı  bir  yerə  gecikəndə,  həmin  yerə  tez 
çatmaqdan  baĢqa heç bir Ģey haqqında düĢünə bilmirəm. 
7.  BaĢqalarına  nisbətən  mənə  diqqətimi  bir  yerə  cəlb 
etmək  çətindir. 
8. Hər bir Ģeyin öz yerində olması üçün mən çox vaxt sərf  
edirəm. 
9. Mən çox gərgin iĢləyirəm. 
10. Tərbiyəsiz zarafatlar hərdən məndə gülüĢ doğurur. 
11. Mən əminəm ki, mənim arxamca danıĢırlar. 
12. Məni mübahisədə asanlıqla qabaqlayırlar. 
13. Mən tanıĢ marĢrutlarla getməyi sevirəm. 
14. Mən bütün həyatım boyu vicdan borcuna əsaslanan  
 
 

---

103 
 
      prinsiplərə qəti əməl edirəm. 
15.  VaxtaĢırı  mənim  fikirlərim  beynimdən    elə  tez  keçir 
ki,  mən onları  heç dilimə gətirib çatdıra bilmirəm. 
16.  Belə  olur  ki,  kiminsə  yersiz  hərəkəti  məndə  gülüĢ 
doğurur. 
17.  Belə  olur  ki,  mənim  ağlıma  pis  sözlər  ,  tez-tez  hətta  
söyüĢ də gəlir və mən bunlardan canımı qurtara bilmirəm. 
18.  Mən  əminəm  ki,  mən  olmayanda  mənim  haqqımda  
danıĢırlar. 
19.  Mən  evdən  çox  sakit  çıxıram,    qapının  açıq  qalması, 
iĢıq   və qazın  sönüb-sönməməsi və s. məni narahat etmir. 
20. Mənim üçün hər bir iĢdə ən çətini baĢlanğıcdır. 
21.  Praktiki  olaraq  mən  həmiĢə  sözümün  üstündə 
dururam, söz  verirəmsə - əməl edirəm. 
22.  Formal  qaydaları  pozan  adamı  ciddi  tənbeh  etmək 
olmaz. 
23.  Mən  tez-tez  məndən  qat-qat  az  bilən  adamların 
tapĢırıqlarını yerinə yetirməli oluram. 
24. Mən həmiĢə həqiqəti demirəm. 
25. Hər hansı  bir iĢə və ya məsələyə fikrimi cəmləməkdə 
çətinlik çəkirəm.  
26. Kim isə mənə qarĢıdır. 
27. Mən baĢladığımı sona çatdırmağı sevirəm. 
28.  Mən  həmiĢə  bu  gün  görə  biləcəyim  iĢi  sabaha 
saxlamıram. 
29.  Mən  küçə  ilə  piyada  və  ya  nəqliyyatda  gedəndə 
həmiĢə  ətrafda  edilən  dəyiĢiklikləri    –  budanmıĢ  kolları, 
yeni reklam lövhələrini və s.-  görürəm.  
30.  Mən  hərdən  öz  sözümün  üstündə  elə  inadla  dururam 
ki, insanlar hövsələdən çıxırlar. 
31. Hərdən dostlarım mənim səliqəliliyimə, xırdaçılığıma 
və   vasvasılığıma gülürlər. 
32. Əgər mən haqlı deyiləmsə, mən incimirəm.  
33  Adətən  mən  gözləmədiyim  halda  mənə  dostcasına 
yanaĢan  insanlardan ehtiyatlanıram. 
34.  Mənə  baĢladığım  iĢdən  hətta  qısa  müddətə  olsa  belə 
ayrılmaq çətindir. 
35.  Mən  görəndə  ki,  məni  baĢa  düĢmürlər,  mən  nəyisə 
sübut etmək fikrindən asanlıqla vaz keçirəm. 
36.  Çətin  anlarda  mən  baĢqalarının  qayğısına  qalmağı 
bacarıram. 
37.  Məndə  yerdəyiĢməyə  həvəs  var    və  mən  harada  isə 

---

104 
 
gəzəndə və ya səyahət edəndə çox xoĢbəxt oluram. 
38. Mənim üçün baĢqa iĢə keçid almaq asan deyil, ancaq 
iĢi baĢa düĢdükdən sonra, onun öhdəsindən baĢqalarından 
yaxĢı gəlirəm. 
39.    MəĢğul  olduğum  iĢi  dəqiqliklə  öyrənmək  mənim 
xoĢuma gəlir. 
40.  Atam  və    ya  anam  məni  mənasız  hesab  etdiyim 
hallardada özlərinə tabe olmağa məcbur edirdilər.  
41.  BaĢqasının  bədbəxtliyini  görəndə  mən  sakit  və  hətta 
çox laqeyd ola bilirəm. 
42. Mən çox asanlıqla bir iĢdən baĢqa iĢə keçə bilirəm.  
43.Mübahisəli  məsələlərdə  bütün  fikirlərdən  təkcə  biri  
həqiqətən doğru olur. 
44.  Mən  öz  bacarıq  və  vərdiĢlərimi    avtomatiklik 
dərəcəsinə çatdırmağı sevirəm. 
45. Məni yeni təĢəbbüslərə asanlıqla cəlb etmək olur. 
46.  Hər  nə  cür  vəziyyət  olursa  olsun,  mən  öz  istədiyimə 
çatmağa cəhd edirəm. 
47.  Monoton  iĢ  zamanı  mən  özümdən  asılı  olmayaraq 
fəaliyyət üsulumu dəyiĢirəm (hətta bu nəticəni pisləĢdirsə 
belə). 
48.  Ġnsanlar  hərdən  mənim  hövsələmə  və  dəqiqliyimə 
həsəd aparırlar. 
49.  Küçədə,  nəqliyyatda  mən  çox  vaxt    məni  əhatə  edən 
insanları nəzərdən keçirirəm. 
50.  Əgər  insanlar  mənə  qarĢı  olmasaydılar,  mən  həyatda 
daha çox Ģeyə nail olardım. 
                                         
 
Rigidliyin ölçülməsi metodikasının açarı 
 
  Rigidlik  –  Ģəxsiyyətə  aid  bir  xüsusiyyət  sayılır.  Psixoloqlar 
tərəfindən    yekdilliklə  ən  vacib  xüsusiyyətlərin  sırasına  aid  edilir.  O, 
obyektiv  olaraq  yenidənqurma  tələb  edən  sahələrdə  insan  tərəfindən 
yaradılmıĢ fəaliyyət proqramının dəyiĢdirilməsində yaranan  çətinliyi   (hətta  
qabiliyyətin tam itirilməsinə qədər)  təmsil edir. 
Rigidlik  –  öz  istiqamətlərini,  stereotiplərini,  düĢüncə  tərzlərini 
qoruyub  saxlamağa  olan    meyldir,    Ģəxsi    nöqteyi  –nəzəri  dəyiĢməyə  qadir 
olmamaqdır. 
 
  Cavabların kodu: 
 

---