Азярбайъан республикасынын тящсил назирлийи

17 
 
29, 35, 41, 47, 
10 
3 
1 
38 
1 
6. Səmimilik 
30, 36, 42, 48, 
6, 12, 
18, 25, 24 
3 
2 
1 
 
38 
 
1 
 
   ĠĢin  sona  çatması.  Öz  cavablarınızın  səmimiliyini  Ģkala  üzrə 
müəyyən  edin:  yüksək  –  13  -  20  bal,  orta  –  8  -12  bal,  aĢağı  -  0  -7  bal 
(cavablar  etibarsızdır).  Sonra  ―Orta  qiymətlər  və  temperament 
xüsusiyyətlərinin  təzahür  sahələri‖  cədvəlinə  əsaslanaraq  hər  xüsusiyyətin 
təzahür dərəcəsini müəyyən edin və yazılı qeydiyyat aparın, məsələn: 
    ―Mənim  temperamentim  çox  yüksək  ekstraversiya  (24  bal),  orta 
plastiklik (7 bal), çox yüksək emosional müvazinətlilik (5 bal), cəld reaksiya 
tempi (14 bal), aĢağı aktivliklə (9 bal) xarakterizə olunur.  
 
Temperament xüsusiyyətlərinin orta qiymətləri və təzahür 
zonaları 
 
Ekstraversiya 
Rigidlik 
Emosional 
qıcıqlanma  
Reaksiyanın 
tempi 
Aktivlik 
  22 – 26 
Çox yüksək 
  17 – 21 
  Yüksək 
  12 – 16 
     Orta 
     7 – 11 
    Yüksək 
      0 – 6 
   Çox yüksək  
  introversiya 
  16 – 23 
 Çox 
yüksək 
   12 – 15 
  Yüksək 
   7 – 11 
   Orta  
    3 – 6 
  Yüksək 
    0 – 2  
Çox 
yüksək 
plastiklik 
     18 – 20 
  Çox yüksək 
     14 – 17 
    Yüksək 
      8 – 12 
       Orta 
       4 – 7 
      Yüksək 
       0 – 3  
Çox 
yüksək 
emosional 
müvazinətlilik  
    20 – 22  
   Çox cəld 
    14 – 19 
     Cəld 
    9 – 13 
     Orta  
    5 – 8 
     Asta 
    0 – 4 
  Çox asta 
   24 – 26 
   Çox 
yüksək 
   21 – 23  
   Yüksək 
   14 – 20 
     Orta 
    9 – 13  
    AĢağı 
     0 – 8  
 Çox aĢağı 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

18 
 
K.YUNQA GÖRƏ XARAKTER TĠPĠNĠN  
TƏYĠN OLUNMA METODĠKASI 
 
Verilən suala cavab verin (a və ya b cavab variantının altından xətt çəkin) 
1.Siz nəyə üstünlük verirsiniz? 
a) bir neçə yaxın dosta; 
b) geniĢ yoldaĢ kompaniyasına. 
 
2.Hansı kitabları oxumağa üstünlük verirsiniz? 
a) maraqlı süjet xətti olan; 
b) baĢqasının həyəcanlarını açan. 
 
3.ĠĢləyən zaman nəyə yol verə bilərsiniz? 
a) gecikməyə; 
b) səhvlərə. 
 
4.Əgər siz yalnıĢ hərəkət edirsiniz, onda? 
a) son dərəcədə narahat olursunuz; 
b) son dərəcədə narahatlığınız yoxdur. 
 
5.Siz insanlarla necə ünsiyyət qurursunuz? 
a) tez, asan; 
b) yavaĢ, ehtiyatlı. 
 
6.Siz özünüzü küsəyən hesab edirsiniz? 
a) bəli; 
b) xeyr. 
 
7.Siz ürəkdən gülməyə meyllimisiniz? 
a) hə; 
b) yox. 
 
8.Siz özünüzü ... hesab edirsinizmi? 
a) qaradinməz; 
b) söhbətcil. 
 
9.Siz səmimisiniz və ya fikir və duyğularınızı gizli saxlayansınız? 
a) səmimiyəm; 
b) fikir və duyğularınızı gizli saxlayanam 
 
10.Siz öz hərəkətlərinizi təhlil etməyi xoĢlayırsınız? 
a) bəli; 

---

19 
 
b) xeyr. 
 
11.Cəmiyyət içində olarkən, Siz nəyə üstünlük verirsiniz? 
a) danıĢmağa; 
b) dinləməyə. 
 
12.Siz  tez- tezmi  özünüzdən narazı olursunuz? 
a) bəli; 
b) xeyr. 
 
13.Siz nəyisə təĢkil etməyi xoĢlayırsınız? 
a) bəli; 
b) xeyr. 
 
14.Siz Ģəxsi gündəlik aparmaq istərdinizmi? 
a) bəli; 
b) xeyr. 
 
15.Siz qərar qəbul edəndən sonra onun icrasına  tezmi keçirsiniz? 
a) bəli; 
b) xeyr. 
 
16.Sizin əhvalınız tezmi dəyiĢir? 
a) bəli; 
b) xeyr. 
 
17.Siz baĢqalarını inandırmağı, öz fikirlərinizi qəbul etdirməyi xoĢlayırsınız? 
a) bəli; 
b) xeyr 
 
18.Sizin hərəkətləriniz? 
a) cəlddir; 
b) astadır. 
 
19.Siz  mümkün  ola biləcək xoĢagəlməz  hadisələrdən  narahat olursunuz? 
a) tez-tez; 
b) nadir hallarda 
 
20.Siz çətin hallarda: 
a) kömək üçün müraciət etməyə tələsirsiniz 
b) müraciət etmirsiniz 
 

---

20 
 
―ġəxsiyyət tipologiyası‖metodikasının açarı: 
 
AĢağıdakı variantların cavabları  sizin  ekstraversiyanız   haqqındadır: 1b; 
2a; 3b; 5a; 6b; 7a; 8b; 9a; 10b; 11a; 12b; 13a; 14b; 15a; 16a; 17a; 18a; 19b; 
20a 
Uyğun cavabların sayı hesablanır və 5-ə vurulur: 
0-35 introversiya; 
36-65 ambiversiya; 
66-100 ekstraversiya 
 
 “EV-AĞAC-ĠNSAN” C.BUKUN METODĠKASI  
ĠLƏ ġƏXSĠYYƏTĠN TƏDQĠQĠ 
 
Böyüklər,  uĢaqlar,  həmçinin  qrup  tədqiqatları  üçün  nəzərdə  tutulub. 
Bu  metodikanın  mahiyyəti  belədir.  Tədqiq  olunana  ev,  ağac  və  insan  Ģəkli 
çəkmək məsləhət olunur. Sonra hazırlanmıĢ plan ilə sorğu keçirilir. 
R.  Berns  ―Ev-ağac-insan‖  testindən  istifadə  edərkən  ağac,  ev  və 
insanı bir Ģəkildə, bir səhnədə çəkməyi məsləhət görür. Hesab olunur ki, ev, 
ağac  və  insanın  arasında  olan  qarĢılıqlı  münasibərlər  gözlə  görülən 
metaforadır.  Əgər  bütün  Ģəkli  hərəkətə  gətirsək  onda,  bütün  bunlar  bizim 
həyatımızda baĢ verdiyini görərik.  
Ev,  ağac  və  insan  Ģəklinin  hansı  ardıcıllıqla  çəkilməsi 
interpretasiyanın xüsusi üsulu ola bilər. Əgər birinci ağac Ģəkli çəkilibsə, bu 
insan  üçün  əsas  olan  həyati  enerjidir;  əgər  birinci  ev  Ģəkli  çəkilibsə  onda 
birinci  yerdə  təhlükəsizlik,  müvəffəqiyyət  və  ya  əksinə  bu  anlayıĢlara 
laqeydlik olardı.  
 
―EV-AĞAC-ĠNSAN‖ TESTĠNDƏ ƏLAMƏTLƏRĠN 
ĠNTERPRETASĠYASI 
 
―Ev‖ 
 
Köhnə,uçulmuş ev   -  bəzən subyekt bununla öz-özünə olan münasibəti 
bildirir. 
Uzaqda ev  -  rədd edilmək hissi. 
Yaxınlıqda ev    -   səmimilik, isti hisslər və qonaqpərvərlik. 
Evin  öz  şəkli əvəzində   planı   (yuxarıdan  proyeksiya)  -  ciddi münaqiĢə. 
Müxtəlif   tikililər  -   aqressiya evin faktiki  sahibinə  qarĢı yönəldilmiĢdir və 
ya  subyektin süni və mədəni standart hesab  etdiyi hər Ģeyin eleyhinə 
üsyanı. 
Pəncərə qapısı bağlıdır -  subyekt   interpersonal  münasibətlərdə  
uyğunlaĢmaq  iqtidarındadır. 

---