Babaxanova Nigar Xan qızı

---

BEYNƏLXALQ 
İNFORMASİYA MÜHİTİ 
VƏ ELMİ-MƏDƏNİ 
İNTEQRASİYA
Babaxanova Nigar Xan qızı 
Bakı şə hə  rində ziyalı
ailə sin də anadan ol muş dur. Azər bay can Dövlət Dillər Uni-
versiteti və Fran sanın Stras burq şəhə rin də yer ləşən Mark
Blok Uni ver sitetində təhsil almış, fran sız dili və ədə  biyyatı
ixtisası üzrə bakalavr  və magistr pil  lə lərinə yiyələn miş dir. 
AMEA Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar  İns ti -
tutun da şöbə müdiri vəzifəsində çalışır. 
3 ki tabın, 30-dan artıq elmi məqalənin mü əlli fi dir.
Əl  yaz malar  İnstitutunun doktoranturasını bitirmiş və ta -
rix üzrə fəlsəfə doktoru elmi də rə cəsi almaq üçün dis ser -
ta  si  ya  müdafiə et mişdir.
Qərb dilləri üzrə mütəxəssis-poliqlotdur (fran sız,
ingi lis və s.).
Hüseyn Cavidin şeirlərini ilk dəfə fransız və ingilis
di l lərinə çevirmiş, bu mövzuda “Məhəbbətdir ən böyük
din” və “Cavid aforizmi” adlı kitabları nəşr olunmuşdur.
N.Babaxanova Azər baycanda ilk “Fransızca-Azərbaycanca
fra zeoloji lü ğət”in də müəllifidir.
N
.X
.B
A
B
A
X
A
N
O
V
A
.
B
E
Y
N
Ə
L
X
A
L
Q
 İN
F
O
R
M
A
S
İY
A
 M
Ü
H
İT
İ V
Ə
 E
L
M
İ-
M
Ə
D
Ə
N
İ İ
N
T
E
Q
R
A
S
İY
A
MÜASİR ELMİ 
ƏDƏBİYYAT
KİTABXANASI

---

AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI
MƏHƏMMƏD FÜZULİ ADINA ƏLYAZMALAR İNSTİTUTU
BEYNƏLXALQ 
İNFORMASİYA MÜHİTİ 
VƏ ELMİ-MƏDƏNİ 
İNTEQRASİYA
Bakı - 2017

---

Elmi redaktor:
Aybəniz Əliyeva-Kəngərli
AMEA Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar 
İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini, 
filologiya üzrə elmlər doktoru
Elmi rəyçilər:
Paşa Kərimov
AMEA Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar 
İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini, 
filologiya üzrə elmlər doktoru
Fərid Ələkbərli
AMEA Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar 
İnstitutunun “Beynəlxalq əlaqələr” şöbəsinin müdiri, 
tarix üzrə elmlər doktoru, professor
Beynəlxalq elmi-mədəni 
proqramlar üzrə məsləhətçi:
Maykl Şauqnessi
ABŞ Şərqi Nyu-Mexiko Universitetinin beynəlxalq 
əlaqələr və xüsusi təhsil üzrə professoru
Babaxanova Nigar. 
Beynəlxalq informasiya mühiti və elmi-mə -
dəni inteqrasiya. “Zər da bi” Nəşriyyatı, Bakı, 2017, 256 səh.
Monoqrafiya qlobal informasiya mühitinin təşəkkül və inkişaf  tarixinə, in-
tellektual inteq ra siyanın elmi-təşkilati məsələlərinə həsr olunmuşdur. Beynəlxalq
münasi bət lərin və mədəniyyətlərarası kom munikasiyaların ayrılmaz tərkib hissəsi
olan  elmi-mə dəni  əlaqələr,  o  cümlədən  informasiya-kitab  mübadiləsi  müəllifin
apardığı tədqiqatın əsasını təşkil etmişdir.
ISBN: 978-9952-8176-3-9
© Babaxanova Nigar, 2017
UOT: 021.852
B13

---

MÜNDƏRİCAT
GİRİŞ.............................................................................................................................................5
BEYNƏLXALQ ELMİ KOMMUNİKASİYA 
MÜSTƏVİSİNDƏ İNFORMASİYA MÜBADİLƏSİ.
Beynəlxalq informasiya mühiti: 
təşəkkül və inkişaf tarixi.............................................................................................17
AZƏRBAYCAN BEYNƏLXALQ İNFORMASİYA 
MÜHİTİNDƏ: İnformasiya və çap məhsullarının 
mübadiləsi sahəsində əməkdaşlığın 
yaranması və inkişafı 
(1929-1955-ci illər).............................................................................................................41
(1956-1991-ci illər).............................................................................................................58
(1992-2015-ci illər).........................................................................................................129
ELMİ-MƏDƏNİ İNTEQRASİYA: 
TARİXİ VƏ ELMİ-TƏŞKİLATİ ASPEKT...............................................................168
BEYNƏLXALQ STANDARTLAR VƏ ONLARIN 
İNFORMASİYA MÜBADİLƏSİ PROSESİNDƏ TƏTBİQİ......................186
BEYNƏLXALQ ELEKTRON ELMİ İNFORMASİYA 
RESURSLARI VƏ ONLARDAN 
İSTİFADƏ MƏSƏLƏLƏRİ......................................................................................204
NƏTİCƏ............................................................................................................................225
ƏDƏBİYYAT......................................................................................................................234

---

QISA OXU ÜÇÜN 
KİTABDAN SİTATLAR:
Tarixin axarında obrazlı informasiya məkanından müasir, sürətlə
yenilənən biliklər mühitinə çevrilmiş çağdaş cəmiyyət durmadan inkişaf
edir.  Belə  bir  cəmiyyətdə  “kommunikasiya  və  ya  informasiya  mühiti”
dedikdə in sanın yaratdığı çoxəsrlik yaşayış modelinin mübadilə vasitələri
deyil,  ilk  növbədə  yeni  texnologiyalar  vasitəsilə  yaradılan  interaktiv
münasibətlər, virtuallaşmış ünsiyyət və sərhədsiz əlaqə şəbəkəsi nəzərdə tu-
tulur.
***
İnformasiya cəmiyyəti qloballaşmanın meydana gətirdiyi əsas so-
sium kimi daha sürətli mübadilə münasibətlərinin mövcudluğunu və qar -
şı lıqlı inteqrasiya şəbəkəsinin davamlı inkişafını tələb edir. Öz növbəsində,
qloballaşmanın  kökündə  xalqlar,  mədəniyyətlər,  təşkilatlar,  sistemlər
arasında informasiya mübadiləsinin durması, informasiyayüklü cəmiyyəti
bir növ sosial, mədəni imploziyadan -qapalı məkana istiqamətlənmiş part -
la yışdan-qoruyur. Beləliklə, informasiya cəmiyyəti ilə qloballaşma prosesi -
nin bu cür simbiozu, geniş bir məkanın-informasiya mühitinin inkişafı üçün
başlıca amilə çevrilir.
***
İnformasiyanın biliyə və əksinə, biliyin informasiyaya çevrilməsi in-
formasiya ilə işləmə səviyyəsindən, ona yanaşma metodundan asılı olduğu
üçün informasiyanın seçilməsi, toplanması, emal olunması, mühafizə edil -
məsi və yayılması bütöv bir idarəetmə prosesinin meydana gəlməsini zəruri
edir.
“
”
“
”
“
”

---