BağIŞlayan və mehriban allahin adi iLƏ
Yüklə 2 Mb. Pdf görüntüsü
|
| ÜÇÜNCÜ FƏSİL
39 TƏHARƏT VƏ NƏCASƏT Hər bir müsəlman hər zaman bədəninin, paltarlarının və digər əşyalarının təmiz olmasına və onları çirkləndirə biləcək nəcasətdən uzaq tutmağa çalışır. Qeyri-müsəlman ölkələrində yaşamaq bəzi müsəlmanlar üçün nəcasətdən qorunmaq xüsusunda ciddi sıxıntılar yaradır. Belə ki, onlar həmin ölkələrin müsəlman olmayan əhalisi ilə eyni restoran və kafelərin, bərbərxanaların, paltaryuma servislərinin xidmətlərindən istifadə edir, sidik kimi nəcasətlərlə çirklənən döşəmələrin üzərində hərəkət etməli, ümumi ayaqyolundan və s. istifadə etməli olurlar. Bütün bunları nəzərə alaraq öncə əziz oxucuları təharət və nəcasətlə bağlı aşağıdakı hökmlərlə tanış etməyi məqsədəuyğun hesab edirik: Məsələ 34. Artıq qeyd edilən şəriət hökmünə əsasən, bütün əşyalar nəcis olduğu təsbit edilənədək pakdır. Məsələ 35. Kitab əhli, o cümlədən yəhudilər, xristianlar və məcusilər pak hesab edilirlər və müsəlman onların bədənlərinin nəcisə bulaşdığına əmin olmayınca onlarla ünsiyyətdə bu qaydanı əsas tuta bilər. Məsələ 36. Nəcasət rütubətin sirayət etməsinə səbəb olan nəmlik sayəsində keçir. Quru halda, yaxud rütubət sirayətedici olmadıqda isə nəcasət keçici sayılmır. Beləliklə, quru əllə quru nəcisə toxunduqda əl nəcisə bulaşmış sayılmır. Məsələ 37. Müsəlman qarşılaşdığı, əl sıxaraq görüşdüyü hər bir şəxsin dini etiqadından xəbərdar olmadığı halda onun müsəlman və ya kitab əhli olduğunu ehtimal edərsə, əli rütubətli olsa belə onu pak hesab edə bilər. Bu zaman ondan dini etiqadını öyrənmək - hətta bu sual sizə və ya ona heç bir problem yaratmasa belə - vacib deyil. Məsələ 38. Bədən və ya paltara tökülən mayelər nəcis olduğu sübuta yetməyincə pak hesab edilir. Məsələ 39. Odun 1 və ya başqa bir nəsnədən alınmasından asılı olmayaraq spirt pakdır. Beləliklə, tərkibində spirt olan bütün dərman, ətriyyat və yeyinti 1 İlk dəfə 1661-ci ildə quru odunun yüksək hərarətdə qızdırılması nəticəsində alınan metanol, metil, yaxud karbinol ən bəsit tərkibli spirt hesab olunur və sənayedə karbonmonooksid ilə hidrogenin reaksiyasından alınır. 40 məhsulları da pak hesab edilir və onlardan istifadə edə, hətta miqdarı olduqca az, məsələn 2% həcmində olduğu hallarda hətta həmin qida məhsulları ilə qidalana da bilərsiniz. Məsələ 40. Daha öncə istifadə edilən əşyalardan nəcasətə bulaşdıqlarına əmin olmadıqca paklamağa ehtiyac duymadan yenidən istifadə etmək olar. Məsələ 41. Xalçalar və digər döşəmə örtükləri üzərində bir qismi, yaxud təsiri qalmayan müxtəlif nəcasətlərə bulaşarsa, qəlil (kür miqdarından az) suyu onların üzərinə bir dəfə axıtmaqla yuyula bilər. Bu məqsədlə nəcisə bulaşan hissəni tamamilə isladacaq (yuyacaq) şəkildə həmin hissənin üzərinə su tökmək, sonra əllə sıxmaqla, yaxud quruducu cihazla, yaxud da üzərinə suyu özünə çəkəcək bir parça qoymaqla qüsalə suyundan təmizləmək lazımdır. Beləliklə, xalça və ya döşəmə örtüyü pak olur, qüsalə suyu isə vacib ehtiyata əsasən nəcis hökmünü daşıyır. Bu hökm sidikdən başqa nəcasətlərə bulaşan bütün libaslara da şamil olunur. Sidiyə bulaşan paltarlara, eləcə də südəmər oğlan və qızların sidiyinə tətbiq olunan özünəməxsus hökmlərə isə qarşıdakı məsələlərdə aydınlıq gətiriləcəkdir. Məsələ 42. Öncəki məsələdə sözügedən əşyaları kürr miqdarından artıq olan su mənbəyinə qoşulmuş krant suyu ilə paklamaq istədikdə isə onları əllə sıxmaq, quruducu cihazla qurutmaq, yaxud baqa bir yolla qüsalə suyunu çıxarmağa ehtiyac yoxdur. Kürr suyun həmin əşyaların üzərinə axıdılması ilə onlar pak olur. Məsələ 43. Libas, xalça və s. qan və məni (sperma) kimi üzərində təsir (rəngini, dadını yaxud qoxusunu) buraxan hər hansı bir nəcislə bulaşarsa, onları 41-ci məsələdə öz əksini tapan qaydada yumaq olar. Bu şərtlə ki, nəcasətin özü (təsiri) bu yumadan öncə suya çəkilərək, yaxud başqa bir vasitə ilə aradan qaldırılmalıdır. Həmçinin, bu halda 41-ci məsələdən fərqli olaraq nəcasətin özünü yuyub aparan su vacib ehtiyata əsasən deyil, birbaşa fətvaya əsasən nəcis sayılır. Məsələ 44. Müstəsna halları çıxmaqla əsasən südlə qidalanan südəmər oğlan və qız uşaqlarının sidiyi ilə nəcis olan xalçaları, paltarları və s. paklamaq üçün həmin əşyanın sidiyə bulaşan hissəsini tamamilə əhatə edəcək qaydada üzərinə bir dəfə su tökmək kifayətdir və həmin suyu sıxaraq (qurudaraq) çıxarmağa da ehtiyac yoxdur. 41 Məsələ 45. Böyüklərin sidiyi ilə nəcis olan libasları da su ilə pak etmək olar. Bu məqsədlə kür həcmindən az su ilə yuduqda həmin paltarların üzərinə nəcisə bulaşan hissəni tamamilə əhatə edəcək şəkildə su axıtmaq, sonra həmin suyu əllə sıxaraq, yaxud başqa bir yolla çıxarmaq, ardınca bunu bir dəfə də təkrarlamaq lazımdır. Sidiyin özü ilə qarışmamış olduğu halda hər iki yumada sıxılan su vacib ehtiyata əsasən, nəcis sayılır. Sidiyin özünün də sıxılan suya qarışdığı halda isə birinci yumadan sonra sıxılan su birbaşa fətvaya əsasən nəcis sayılır. Məsələ 46. Böyüklərin sidiyi ilə nəcis olan libasları kürr həcmində olan su mənbəyinə bağlı krantın suyu ilə yumaq üçün də onları iki dəfə suya çəkmək lazımdır, yalnız bu fərqlə ki, bu halda yuduqdan sonra sıxaraq, yaxud başqa bir yolla suyunu çıxarmağa ehtiyac yoxdur. Eləcə də bədən sidiyə bulaşdıqda onu (sidiyə bulaşan hissəsini) istər kürr həcmində, istərsə daha az miqdarda olan su ilə iki dəfə yumaq lazımdır. Məsələ 47. Şərabla nəcis olan əl və libaslar bir dəfə yumaqla pak olur. Lakin libasları qəlil su ilə yuduqda yumadan sonra həmin suyu sıxmaq lazımdır. Məsələ 48. Şərab, yaxud hər hansı başqa bir nəcasətlə bulaşan qabları qəlil su ilə paklamaq üçün onları üç dəfə yumaq lazımdır. Həmçinin, kürr həcmində mənbəyə bağlı krant suyu ilə paklayarkən də vacib ehtiyata əsasən, üç dəfə yumaq lazımdır. Məsələ 49. İtin ağzının suyu (seliyi, yaxud tüpürcəyi) ilə nəcis olan əl və paltarlar bir dəfə yumaqla pak olur. Lakin qəlil su ilə yuyarkən paltarları yuduqdan sonra sıxmaq lazımdır. Məsələ 50. İtin ağzı ilə toxunması, yaxud su içməsi nəticəsində nəcis olan qabları paklaşdırmaq üçün onları birinci dəfə torpağa sürtdükdən sonra olmaqla üç dəfə yumaq lazımdır. İndi isə gəlin təharət və nəcasət mövzusu ilə bağlı tez-tez soruşulan bir sıra suallar və onların cavabları ilə tanış olaq: Məsələ 51. Pakedicilərdən biri də yerdir. Bəs yer örtüyü ayaqqabıların altı kimi onun üzrənidə hərəkət edən avtomobillərin təkərlərini də pak edirmi? Cavab: Xeyr, pak etmir. 42 Məsələ 52. Nəcasətə bulaşan əşyalar maye halında olmadığı halda nə qədər bulaşdırıcı hesab olunur? Cavab: Nəcasətə bulaşan ilk əşya toxunduğu əşyanı (öncəki məsələlərdə də öz əksini tapdığı kimi təmasda olan əşyalardan ən azı biri keçirici dərəcədə rutubətli olduğu halda tərc. ) nəcis edir. İkinci əşya da eyni qayda ilə üçüncünü nəcasətə bulaşdırmış hesab edilir. Lakin üçüncü əşya maye olub-olmamasından asılı olmayaraq təmasda olduğu əşyaları nəcasətə bulaşdırmış sayılmır. Məsələ 53. İtin ağzı bədənimizə, yaxud libaslarımıza toxunduğu halda necə paklanmalıyıq? Cavab: Bir dəfə su ilə yumaq kifayətdir. Qəlil su ilə yuduqda isə qüsalə suyu ayrılmalıdır ki, bunun üçün də yuyulan paltarları yumadan sonra möhkəmcə sıxmaq lazımdır. Məsələ 54. Sihlər (siqhizm dininin ardıcılları) də yəhudilər və xristianlar kimi səmavi dinlərin nümayəndələri sayılırmı? Cavab: Sihlər kitab əhli sayılmır. Məsələ 55. Buddistlər kitab əhli sayılırmı? Cavab: Onlar kitab əhli deyil. Məsələ 56. Bir müsəlman qərb ölkələrindən birində mebel və avadanlıqlarla təmin edilmiş ev kirayələyərsə, hər hansı bir nəcasət izinə rast gəlmədiyi halda evdəki bütün əşyaları pak hesab edə bilərmi? Bəs ondan öncə həmin evdə məskunlaşan kitab əhli – yəhudi və ya xristian, yaxud hətta buddist və ya Allahı, onun elçilərini inkar edən bir şəxs olsa necə? Cavab: Bəli, nəcasətə bulaşmış olduğunu bilmədikcə, buna əmin olmadıqca evdəki bütün əşyaları pak hesab edə bilər. Bu xüsusda şəkk-şübhəyə isə məhəl qoyulmamalıdır. Məsələ 57. Qərb ölkələrində kirayəyə verilən evlərin əksəriyyəti otaqların döşəməsinə bitişdirilən və qaldırılaraq altına bir qab qoyulması belə mümkün olmayan döşəmə örtüyü ilə örtülmüşdür. Sidik, yaxud qan kimi nəcasətlərə bulaşdığı halda onları kürr həddindən az və çox su ilə necə yumaq lazımdır? 43 Cavab: Əgər yumadan sonra parça, yaxud hansısa bir alətlə həmin suyu sıxıb çıxarmaq (yuyulan hissəni qurutmaq) mümkün olarsa, bu qaydada kürr həcmindən az su ilə də yumaq olar. Əks təqdirdə isə yalnız kürr normasından artıq su ilə pak edilə bilər. Məsələ 58. Qərb ölkələrində paltaryuma xidməti göstərən servislər geniş yayılmışdır və həmin paltaryuyan maşınlarda müsəlmanlarla qeyri-müsəlmanların libasları pak və ya nəcis olmasından asılı olmayaraq birlikdə yuyulur. Həmin maşınlarda yuyulan geyimlərimizlə namaz qıla bilərikmi? Nəzərə almaq lazımdır ki, biz həmin paltaryuyan maşınların yuma əsnasında lazımı qaydada kürr suya qoşulmuş olub-olmadığını, eləcə də libasları təmizlədiyi kimi nəcasətdən də pak edib-etmədiyini bilmirik. Cavab: Yuyulmadan öncə pak olan və sonradan nəcasətə bulaşdığına əmin olmadığınız paltarla namaz qıla bilərsiniz. Həmçinin, üzərindəki nəcasətin - varsa - aradan qaldırıldığına əmin olduğunuz libaslar sidiklə nəcis olduğu halda pak və mütləq suyun bütün nəcasətə bulaşan (toxunan) hissələrini əhatə edəcəyi şəkildə iki dəfə (vacib ehtiyata əsasən, hətta kürr su ilə yuyulduqda belə), başqa nəcasətlərə bulaşdığı (toxunduğu) halda isə bir dəfə yuduqdan və eləcə də qəlil su ilə yuyulduğu halda ardınca qüsalə suyunu sıxmaq, yaxud başqa bir yolla ayırdıqdan sonra pak hesab olunur. Lakin şəriətdə nəzərdə tutulan qaydada paklandığına şəkk etdiyiniz libasların isə nəcis olaraq qaldığına hökm olunur və onlarla namaz qılmaq düzgün deyil. Məsələ 59. Qeyri-müsəlmanlar tərəfindən işlədilən, müsəlmanlarla yanaşı qeyri-müsəlmanların da libaslarını yudurtduğu servislərdəki paltaryuyan maşınlarda yuyucu mayelər qatılaraq yuyulan geyimlər pak hesab olunurmu? Cavab: Həmin paltarların nəcasətlə təmas nəticəsində nəcasətə bulaşdıqlarını bildiyiniz hal istisna olmaqla, onlar pak hökmündədir. Məsələ 60. Bəzi sabunların üzərində onların hazırlanmasında donuz piyindən, yaxud İslam şəriətinin normalarına müvafiq qaydada kəsilməyən heyvan mənşəli maddələrdən istifadə olunduğu yazılır və biz həmin maddələrin istihalə 44 yolu ilə başqa bir maddəyə çevrilib-çevrilmədiyini bilmirik. Həmin sabunları pak saya bilərikmi? Cavab: Tərkibində sözügedən maddələr mövcuddursa, onların istihaləsi gerçəkləşdiyi hallar istisna olmaqla, həmin sabunlar nəcis sayılır. Qeyd etmək lazımdır ki, sabun istehsalı prosesində sözügedən istihalə halınının gerçəkləşməsi təsbit (müşahidə) edilməmişdir. Məsələ 61. Donuz tukundən hazırlanan diş fırçalarının alqı-satqısı və istifadəsi doğrudurmu və istifadə edildiyi halda ağız nəcasətə bulaşmış sayılırmı? Cavab: Alqı-satqısı və istifadəsi haram deyil. Lakin istifadə edildiyi halda ağız nəcasətə bulaşmış hesab olunur. Fırçanı ağızdan çıxardıqdan sonra ağız boşluğunda qalan diş məcununun təmizlənməsi ilə isə pak olur. Məsələ 62. Yumurtanın sarısında, yaxud ağında müşahidə olunan qan onu nəcis etmiş sayılırmı? Belə yumurtaları yeyə bilmərikmi? Bu məsələnin bir həlli yolu varmı? Cavab: Yumurtanın ağında müşahidə edilən qan pak sayılır, lakin yeyilməsi haramdır. Bununla belə həmin qanı təmizləyərək yumurtanı yemək olar. Qan ləkəsi yumurtadan ayrılmayacaq dərəcədə cüzi miqdarda olduğu halda isə yumurta pak və yeyilməsi halal hesab edilir. Məsələ 63. Şərab və pivə pak sayılırmı? Cavab: Şərabın nəcis olduğu şübhəsizdir. Pivəyə (qaynadılmış, məstedici arpa suyuna) gəlincə, içilməsi qəti şəkildə haram olsa da, nəcis hesab olunması hökmü vacib ehtiyata əsaslanır. Məsələ 64. Avropada fərqli dinlərin, irqlərin və millətlərin nümayəndələri bir arada yaşayırlar. Belə bir cəmiyyətdə hansı dinin mənsubu olduğunu bilmədiyimiz bir satıcıdan aldığımız və onun çılpaq əli ilə toxunduğu rütubətli (ələ rütubət keçirə biləcək dərəcədə) qida məhsullarını pak saya bilərikmi? Cavab: Toxunan əlin nəcis olduğunu bilmədiyiniz (əmin olmadığınız) halda qida məhsulları pak hesab olunur. Məsələ 65. Avropa ölkələrində harada istehsal olunduğunu bilmədiyimiz süni dəri məhsulları satılır. Deyilənlərə əsasən, bir sıra Avropa ölkələri müsəlman 45 dövlətlərindən ucuz qiymətə dəri xammalı alaraq süni dəri məhsulları istehsal edirlər. Həmin məhsulları pak hesab edə bilərikmi? Belə dəri geyimlərlə namaz qıla bilərikmi? Ümumiyyətlə, belə zəif bir ehtimala əsaslanmaq olarmı? Cavab: Həmin dərilərin şəriət normalarına müvafiq surətdə kəsilən heyvanlardan alınması ehtimalı sağlam ağıl sahiblərinin etimad göstərməyəcəyi qədər az, məsələn 2% olarsa, sözügedən məhsullar nəcis hökmünü daşıyır və namaz qılarkən onları geyinmək olmaz. Əks təqdirdə isə həmin məhsullar pak sayılır və onlarla namaz qılmaq olar. Yüklə 2 Mb. Dostları ilə paylaş:
|