Baki universitetiNİn xəBƏRLƏRİ №2 Təbiət elmləri seriyası
Yüklə 93,88 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2015 COĞRAFİYA
- TƏSİRİNİN ÖYRƏNİLMƏSİ Y.Ə.QƏRİBOV, N.S.İSMAYILOVA, Ş.S.İSMAYILOV Bakı Dövlət Universiteti
- Lənkəran vilayətində baş verən yanğın ocaqları N İnzibatı Rayon Yanğın mərkəzi
- Hirkan Milli Parkı meşə 21 iyul 2014 5 200
- Nüvədi Hirkan Milli Parkı sahə 4 avqust 2014 0.03
- Я.А.ГАРИБОВ, Н.С.ИСМАИЛОВА, Ш.С.ИСМАИЛОВ РЕЗЮМЕ
| BAKI UNİVERSİTETİNİN XƏBƏRLƏRİ №2 Təbiət elmləri seriyası 2015 COĞRAFİYA UOT 631.44.4 KOSMİK ŞƏKİLLƏRİN TƏHLİLİ İLƏ TALIŞ DAĞLARI LANDŞAFTLARININ DİNAMİKASINA MEŞƏ YANĞINLARININ TƏSİRİNİN ÖYRƏNİLMƏSİ Y.Ə.QƏRİBOV, N.S.İSMAYILOVA, Ş.S.İSMAYILOV Bakı Dövlət Universiteti yaqub.qaribov@mail.ru nigar.ismayilova@mail.ru ismshahriyar@gmail.com
kosmik şəkillərdən alınan məlumatlar əsasında təhlili verilmişdir. Əhalinin sürətli artımı, təbii resursların nizamsız istismarı və müntəzəm baş verən meşə yanğınlarının sayını artırmış, nə- ticədə antropogen mənşəli təkrar-törəmə modifikasiyaların payı artmış, landşaftların antro- pogen dinamikasını sürətləndirmişdir. Açar sözlər: Landşaft, landşaftın dinamikası, Hirkan Milli parkı, Landsat, süni peyk, kosmik şəkil, peyk təsvirləri, məsafədən zondlama, meşə yanğını, antropogen transformasiya .
mərkəzində duran və bəşəriyyəti narahat edən mühüm məsələdir. Artıq Qərbi Avropanın inkişaf etmiş ölkələrində onun qarşısının alınması üçün ciddi elmi- strateji tədbirlər hazırlanır. Azərbaycan Respublikasında da bu problemlərin həlli üçün ciddi tədbirlər görülməlidir. Lokal problemlər Yer kürəsinin bir sıra yerlərində eyni xarakter daşı- dıqda qlobal problemə çevrilir. Respublikamızın yüksək dərəcədə mənimsə- nilmiş dağətəyi və alçaq dağlıq regionlarında, o cümlədən də Talış dağlarında təbii landşaftlarının antropogen modifikasiyasında mövcud olan xoşagəlməz- liklər qlobal problemlərə yol verməkdədir. Meşə landşaftlarının günü-gündən deqradasiyasıyla yerini seyrək meşə və ya çılpaqlaşmış ərazilərlə əvəzləməsi, əhalinin sürətlə artması və seliteb komplekslərinin konturlarının genişlənməsi mövcud ərazidə əsas ciddi problemli dəyişkənliklərə səbəbdir. Son yüzillikd ə Azərbaycanda meşə landşaftlarının sahəsinin sürətlə
144
azalmasında Lənkəran vilayətinin də faiz göstəricisi az deyil. 1984-cü ildə Az ərbaycanda meşələrin sahəsi 11,8% (1213700 ha) idisə indi bu rəqəm təq- rib ən 10% qiymətləndirilir ki, bu rəqəm də inandırıcı deyil, çünki hələ tam qaz il ə təmin olunmayan kəndlərin enerjiyə olan tələbatı oduncaq ilə ödənilir. 2010- ci il hesabatında FAO dünya meşələrinin ümumi sahəsini 4 mlrd ha, adam başına düşən meşə sahəsini isə 0,6 ha dəyərləndirmişdir. Hesabatda Az ərbaycan meşə ərazisi 936 min ha sah
ə ilə dünya ölkələri sırasında 125-ci yerd
ə durur [4]. Hirkan meşələrinin əsas təhlükə mənbəyi kimi, meşələrin odun
caq olaraq qırılması gizli fakt deyil. 20-21 illik fasilədən sonra Lənkəran inzibati rayonunun G ərmətük və Hirkan qəsəbələri, o cümlədən, Boladi, Şürük, Moğonojoba, Türkəkəran, Səpnəkəran, Bürcəli, Daşdaliqcar, Balaşürük, Tütə- peştə; Astara inzibati rayonunun isə Siyatük, Şuvaş və Təngərüd kəndinin yeni yaşayış massivi ötən yaxın ildə təbii qaz ilə təmin olunmuşdur. 2009-2013-cü il üçün regionların iqtisadi-inkişafı planına əsasən ölkə ərazisinin 85%-i, Astara v ə Lənkəran rayonlarının isə 100%-i qazlaşdırılacaqdı. Sual doğur. 21 ildir elektrik enerjisinin fasil ələrlə verildiyi bu yaşayış yerlərində əhali enerjiyə olan t ələbatlarını meşələri qırmaqla ödəyir, nəticədə seyrək meşələrin arealı artır [5; 8]. Ölkədə müxtəlif növ tələbatın ödənilməsi məqsədi ilə qanunsuz olaraq qırılan meşələr üçün 2014-cü ildən yanğın hadisəsi kəskin problemə çevrildi. Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi mətbuatla iş sektorunun cari ildə ölkə ərazisində baş verən meşə yanğınları barəsində yayımladığı xəbərlər, hətta sosial şəbəkələrdə də müzakirə mövzusuna çevriləcək qədər narahatçılıq doğurdu. Belə ki, 2014-cü ilin avqust ayında qeydə alınan yanğın hadisələrinin sayı 20-yə yaxın olmuşdur ki, bunun da 12-si Lənkəran vilayətində baş ver- mişdir. Verilən rəqəmlərin təhlili göstərir ki, ümumilikdə ölkə ərazisində 76.6 ha ərazidə yanğın hadisəsi baş vermişdir və bunun yalnız 21.8 ha sahəsi meşələrin payına düşmüşdür (cədvəl 1). Statistik rəqəmlərdə daim olan yanlış- lıqlar sonda fəlakətlərlə nəticələnir. “Landsat 8” peykindən əldə olunmuş kosmik təsvirləri təhlil etdikdə nazirliyin verdiyi yanmış ərazilərin sahəsi infor- masiyası özünü doğrultmur. Belə yanlış hesablamalar sonda təbii fəlakətlərin geniş vüsət almasına zəmin yaradır. Təkcə Hirkan Milli Parkının Piran kəndi yaxınlığındakı yanğın (200 ha) ölkə ərazisində cari ildə baş verən yanğınlar ümumi sahəsindən (76.6 ha) üç dəfəyə qədər çoxdur. Meşə səhəsi günü-gündən azalan ölkə üçün bu rəqəmlər kifayət qədər böyükdür ki, artıq bu barədə ciddi addımlar atmağın vaxtıdır. Yanğınların çoxunun ilin isti fəslində baş verməsi yanğın səbəblərinin istirahətə gələn turistlərin ehtiyatsızlığı ucbatından baş verə bilməsi ehtimal olunsa da, eyni zamanda kustar üsuluyla qanunsuz kömür ticarəti məqsədi ilə də yandırılması faktı aşkar olunmuşdur. Hesablamalara görə, bu il baş verən yanğınların çox böyük əksəriyyəti ilkin olaraq bələdiyyə torpaqlarında, fermer təsərrüfatlarında və heyvandarların məskunlaşdığı otlaq sahələrində, bir sözlə insanların ehtiyatsızlığı nəticəsində baş verib, sonradan meşə ərazisinə və milli parklara keçib.
145
Cədvəl 1 2014- cü ildə ölkə ərazisində baş vermiş yanğın hadisələri N Ərazi Yanğın baş verdiyi landşaft Y anğı nı n üm um i sa hə si , h a O cü m ləd
ən m eş ə sa hə si , ha qeyd
1 Lerik heyvandarların məskunlaşdığı otlaq sahələri 10
3
2 Masallı çay vadisindəki qurumuş kol-kos 5 2
3 Oğuz
biçənək və otlaq sahəsi 12
4
4 Şəki meşə sahəsi 2 1
5 Gədəbəy
kol-kos, quru yarpaq örtüyü 6 1 6 Hirkan Milli Parkı quru otlaq və biçənək sahələri, kol-kos 15 5.3
6 dəfə 7 Şahdağ Milli Parkı heyvandarların məskunlaşdığı otlaq sahələri, biçənək sahələri 23
5 2 dəfə
8 Zaqatala Dövlət Təbiət Qoruğu meşə
1 0.5
9 Türyançay Dövlət Təbiət Qoruğu çay vadisində otlaq sahəsi 2.6 0
cəmi 76.6
21.8
Kosmos əsri, informasiya cəmiyyəti, yüzlərlə lokal və ondan doğan qlo- bal problemlərlə yaşayır. Əbəs yerə deyil ki, son dövrlər neqativ və pozitiv ideaların əvvəlində bu fikirlərə çox rast gəlirik. 1954-cü ilin 4 oktyabr tarixində dünya ölkələri arasında ilk dəfə olaraq keçmiş SSRİ tərəfindən ilk və müstəqil olan "Sputnik- 1" adlı Yerin ilk süni peyki orbitə buraxılmışdır. Bu tarix bəşə- riy yətin kosmik erasının başlanğıcı sayılır. Buna baxmayaraq ilk kosmik foto- şəkil İkinci Dünya müharibəsi bitəndən az sonra, 1946-cı ilin 24 oktyabr tari- xində Almaniyanın “V-2” ballistik raketindən alınmışdır. Bu isə kosmik təd- qiqatların başlanığıcı sayıla bilər [1; 9]. Təəssüfləndirici hal isə bundan iba- rətdir ki, hər iki nailiyyət soyuq və odlu müharibələrin nəticəsi olmuşdur. SSRİ məlumatların havadan sürətlə göndərilməsinə nail olduğu halda ABŞ bu sürətin yerüstü yollarını axtarırdı. İnformasiyanı sürətlə ötürmək üçün fərdi şəkildə işləyən komputerləri birləşdirmək və məlumat mübadiləsini həyata keçirmək istəyirdi. Uzun illər davam edən gərgin əmək və çoxlu tədqiqatlardan sonra 29 oktyabr 1969- cu ildə Kaliforniya Universitetindəki laboratoriyaların birində alimlər iki kompüteri vahid sistemdə birləşdirə bildilər. Bu tarix internetin dünyada il k dəfə meydana gəldiyi tarix və informasiya əsrinin başlanğıcı hesab olunur. İnsanda mübarizlik kimi fərdi keyfiyyət qarşısında duran maneədən doğur. Bu səbədən də bəşər cəmiyyəti durduqca problemlər də artır. Kosmos- informasiya- problem üçbucağı, dəqiq tədqiqat, təhlillər və yekunda düzgün
146 proqnoz müasir dövrdə Yer elmlərinin qarşısında duran ən mühüm məqsəddir. Hazırda kosmik tədqiqatlar Yer elmlərinin bütün sahələrində inkişaf etmişdir. Ölkəmizdə də bu məsələyə ciddi önəm verilməlidir.
Şək. 1. Landşaft peyklərindən vaxtaşırı çəkilmiş kosmik şəkillərə əsasən landşaftın dinamikasının müqayisəli təhlili (Lerik-Lənkəran ərazisi)
Hazırda kosmik müşahidələri həyata ke- çirən yüzlərlə süni peyklər Yer ətrafında dövr et məkdədir. GeoEye-1, WorldView-1, WorldView-2, WorldView-3, Pleiades-1A, Pleiades-1B, QuickBird, IKONOS, SkySat-1, SkySat-2, SPOT-6, SPOT-7, RapidEye, LANDSAT 7 ETM+, LANDSAT 8 yüksək keyfiyyətli peyk şəkilləri üzrə ixtisaslaşmış hazırda yaxın orbitdə olan belə süni peyk- lərdəndir. Komsik tədqiqatları həyata keçirmək üçün dünyanın bir sıra inkişaf etmiş ölkələri sıçrayışla nailiyyətlər əldə etmişlər. Təkcə ən son yenilik olaraq, Yer çəkilişi ilə ixtisaslaş- mış, hamımızın yaxşı bildiyimiz GoogleEarth təsvirlərini çəkən ABŞ-ın “DigitalGlobe” kor- po rasiyasının 14 avqustda səmaya buraxdığı “WorldView-3” müşahidə peykinin multispek- tral (rəngli təsvir - 1.24 m dəqiqlik) və pan- xromatik (rəngsiz təsvir -0.31 m dəqiqlik) təs- vir ləri özünün dəqiqlik dərəcəsinə görə daha çox fərqlənir [10]. Kommersial xidmət olduğu üçün bir qədər elmi təqdiqatlar baha başa gəldiyindən alternativ olaraq ABŞ-ın Kosmik Tədqiqatlar İnstitutu (NASA) və Geoloji Araş- dırmalar Mərkəzinin (USGS) müşahidə peyk- lərindən əldə olunan təsvirlər elmi-tədqiqat iş- lərində mühüm rol oynayır. USGS-nin 42 illik ənənəyə malik Landsat proqramı kənd təsərrü- fatı, kartoqrafiya, geologiya, meşəçilik, regio- nal planalma, gizli müşahidə və təhsil kimi ümdə məsələləri özündə cəmləşdirir. Landsaft missiyası bu günə qədər 19 mln kosmik çəkiliş ar xivini istifadəçilərə təqdim etmişdir ki, bun- lar: su resurslar, torpaq örtüyü və istifadəsi, bio
müxtəliflik, kənd təsərrüfatı proqnozları, meşəçilik və meşələrin idarəçiliyi, iqlim elm- ləri və dəyişkənliyi, universitet və kolleclərdə təhsil, ekologiya, ekosistem elmləri və monito- rinqi o cümlədən, proqram təminatlarının inki- şafı mövzularında mühüm məlumat mənbəyinə çevrilmişdir. İlk “Landsat 1” müşahidə peyki 23 iyul 1972-ci ildə səmaya buraxılmışdır və 11 fevral 2013-cü il tarixdə “Landsat 8” peyki uğurlu Landsat proqramını davam etdirmək üçün səmaya buraxıldı. Multispektral dəqiqliyi 30
148 m, panxromatik dəqiqliyi isə 15 m olan “Landsat 8” kosmik təsvirləri Yer səthində baş verən dəyişiklikləri məsafədən zondlama (distansion tədqiqat - remote sensing) üsu lu ilə müəyyən etməyə imkan verir. Müşahidə zamanı Yer səthindəki obyektlər özlərinin fiziki xüsusiyyətlərinə görə əks etdirdikləri elektromaqnit şüalar fərqli çalarlar yaradır. Hər obyektin parlaqlıq əmsalı onun deşifrə olunmasına imkan verir [1; 2; 7]. NASA-
nın vaxtaşırı çəkdiyi peyk təsvirlərinin xronologiyasıına nəzər yetirdikdə məlum olur ki, Piran ərazisində baş vermiş güclü yanğın 20 iyul tarixində başlamış və 23 iyul tarixinədək davam etmişdir (şəkil 2) [12]. Son bir neçə ay ərzində vaxtaşırı çəkilmiş Landsat peyk şəkillərinin müqayisəli təhlili isə onu göstərir ki, ərazidə yanğın ciddi fəsad törətmişdir. Təsvirlərdə 6 əsas yanğın mərkəzi görünməkdədir ki, bunun 4-ü kompakt xarakter daşıyır. Yanğın Hirkan Milli Parkının nüvə və yeni əlavə olunmuş şimal hissəsi, Masallı və Cə- lilabad inzibati rayonlarının Alaşar-Burovar silsiləsi üzərindəki meşə mas- sivlərində baş vermişdir. Təhlil, hesablamalar və müqayisə göstərir ki, həmin altı yanğın mərkəzləri də daxil olmaqla ümumi yanğın sahəsi nazirlik tərəfin- dən ilkin hesablamalara görə 31.9 ha verilmişdir. Lakin “Landsat 8” kosmik şəklindən alınan məlumatda təkcə bu altı yanğın sahəsində 430 ha ərazi külə çevrilmişdir (cədvəl 2). Böyük qismini meşələr təşkil edən yanğının yarıya qədərini Piran meşəbəyliyinin yanan ərazisi təşkil edir. Burada yanmış ərazinin sahəsi 200 ha-dan artıqdır ki, bu Xanbulan su anbarından iki dəfə böyük sahə deməkdir. Kosmik şəkillərin verdiyi məlumatlarda məlum olur ki, yanğının sürətli olmasına səbəb güclü cənub və şərq küləkləri olmaqla yanaşı, həmin ərazilərin qanunsuz olaraq seyrəkləşdirilməsindən irəli gəlir və yanğın meşələrin sıx olduğu yerlərdə konturlarını dəyişir. Bir şeyi də qeyd etmək yerinə düşər ki, əksər qanunsuz meşə qırma prosesi dağların kənd yollarına baxan yamaclar ın arxa-görünməyən hissəsini təşkil edir. Piran meşəbəyliyində baş verən yanğının sürətli olması ərazinin seyrək meşə və törəmə meşə-koldan ibarət olması da mühüm rol oynamışdır. Relyefin keçilməzliyi və külək də əsas maneələrdən biri olub. “Landsat 4” (1989) və “Landsat 8” (2014) kosmik şəkil- lərinin müqayisəsi eyni zamanda meşəsizlşdirmə probleminin bu ərazidə sürətlə getdiyini göstərir (şəkil 1). Həmçinin əhali artımı ilə əlaqədar seliteb komplekslərinin konturlarının da sürətli artımı müşahidə olunur. Bu əsasən Lənkəran-Digah-Şiləvar seliteb komplekslərinin konturlarının birləşməsində özünü dolğun göstərir. Bundan əlavə müxtəlif fəsilləri əhatə edən çəkilişlər Xanbulançay su anbarının, həcminin mövsimi dinamikasını sezmək müm- kündür. Lənkəran ovalığıında yaxın bir il ərzinda nəzərəçarpan ən böyük dəyişklik Ələt-Astara-İran İslam Respublikası ilə dövlət sərhədi yeni avtomobil yolu layihəsi çərçivəsində inşa olunan 27.5 m enlikdə birinci dərəcəli magistral yol zolağıdır [7; 11; 13; 14; 15].
149 Cədvəl 2 Lənkəran vilayətində baş verən yanğın ocaqları N İnzibatı Rayon Yanğın mərkəzi Ərazi Landşaft örtüyü Tarix Nazirlikdən verilən ilkin hesablama sahəsi (ha) Kosmik şəkildən alınan faktiki sahə (ha) 1 Masallı Davda Dadva balədiyyəsi - 17 mart 2014 0.2
Lerik Rezvan Hirkan Milli Parkı meşə 21 iyul 2014 10 40 3 Lerik Piran Hirkan Milli Parkı meşə 21 iyul 2014 5 200 4 Lerik dağlıq ərazi Hirkan Milli Parkı meşə
21 iyul 2014 2.5
5 Lənkəran Haftoni Hirkan Milli Parkı meşə 22 iyul 2014 0.2
6 Lənkəran Haftoni
Hirkan Milli Parkı meşə
29 iyul 2014 1
7 Cəlilabad Göytəpə Göytəpə meşəbəyliyinin - 30 iyul 2014 1.5 34 8 Lənkəran Yuxarı Nüvədi Hirkan Milli Parkı sahə 4 avqust 2014 0.03 12 9 Masallı Qəriblər Qəriblər meşəbəyliyi kollu- çəmən 10 avqust 2014 2 125 1 0 Lənkəran Sefidor
Hirkan Milli Parkı - 13 avqust 2014 0.5
1 Lənkəran Sefidor Hirkan Milli Parkı quru çöl və kolluq 28 avqust 2014 8 19 1 2 Cəlilabad Cəlilabad Cəlilabad meşəbəyliyinin ərazidə quru ot və kol örtüyü 29 avqust 2014 1
cəmi 31.93 430
Nəticədə görmək olur ki, məsafədən zondlama qısa zaman ərzində kame- ral şəraitdə monitorinq aparmaq imkanlarını verməklə yanaşı informasiyanın dəqiqliyini təmin edir. Bildiyimiz kimi 8 fevral 2013-cü il tarixində geo- stasionar orbitə buraxılmış “Azərspace-1” peyki ölkəmizdə kosmos erasına giriş idi. Rabitə peyki olan “Azərspace-1” eyni zamanda bir sıra funksiyaları da yerinə yetirə bilməkdədir. Azərbaycan hökuməti tərəfindən 3 may 2010-cu il tarixində yaradılmış və Qafqazda ilk peyk operatoru “Azərkosmos” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti bu peykin imkanlarını öz müştərilərinə xidmət etməkdədir. “Azərkosmos” milli təhlükəsizlik və iqtisadi mənfəət baxımından böyük əhə- miyyət kəsb edən məsafədən zondlama və yerin müşahidəsi peyklərinin orbitə çıxarılmasına xüsusi diqqət ayırır. Hazırkı mərhələdə aşağı orbitə çıxarılacaq məsafədən zondlama peykinin imkanlarının monitorinq Azərbaycanda istifadə istiqamətlərinin öyrənilməsi üzrə yerli və xarici bazarlara dair araşdırmalar apa rılmış və peykin texniki parametrlərinin müəyyən edilən tələblər əsasında qu rulması üçün işlərə başlanılmışdır və aşağıdakı istifadə imkanlarını planlaş- dırılır:
150 – Kənd təsərrüfatı üzrə tədqiqat və dəyərləndirmə – Ətraf mühitin mühafizəsi üzrə nəzarət – Xəritəçəkmə, geodeziya və şəhərsalma – Daşınmaz əmlak məsələlərinin həll edilməsi – Nəqliyyat və rabitə infrastrukturunun dəstəklənməsi – Dənizdə və quruda neft tədqiqatlarının aparılması – Neft dağılmalarının miqyasının qiymətləndirilməsi – Fövqəladə hallar və təbii fəlakətlər zamanı dəstək – Strateji infrastruktur obyektlərinin monitorinqi – Milli və regional təhlükəsizliyin təmin edilməsi Ümid edək 2017-ci ildə aşağı orbitə buraxılacaq “Azərspace-2” peyki sadalanan imkanları təqdim edəcək və zəruri elmi-tədqiqat işlərinin həyata keçirilməsində yaxından iştirak edəcəkdir [6].
1.
2.
Mehdiyev A.Ş., İsmayılov A.İ. Coğrafi İnformasiya Sistemləri “Müəllim” Bakı, 2010 3.
Global Forest Resources Assessment 2010 Main Report Food and Agriculture Organization of the United Nations Rome, 2010 4.
http://astara- ih.gov.az © Astara Şəhər İcra hakimiyyəti 5.
6.
http://landsat.usgs.gov U.S. Geological Survey 7.
http://lenkeran- ih.gov.az/ © Lənkəran Şəhər İcra hakimiyyəti 8.
http://www.airspacemag.com AIR & SPACE/Smithsonian Magazine 9.
http://www.digitalglobe.com/ ©2014 DigitalGlobe, Inc. 10.
http://www.eco.gov.az/last.php Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi 2005-2014© 11.
(EOSDIS) 12.
http://www.gomap.az Copyright © 2010- 2013 Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi 13.
Topoqrafik xəritə Lənkəran - J-39-38, 1:100 000, 1991 14.
ИССЛЕДОВАНИЯ ДИНАМИКИ ЛАНДШАФТОВ ПОД ВЛИЯНИЕМ ЛЕСНЫХ ПОЖАРОВ В ТАЛЫШСКИХ ГОРАХ НА ОСНОВЕ КОСМИЧЕСКИХ СНИМКОВ Я.А.ГАРИБОВ, Н.С.ИСМАИЛОВА, Ш.С.ИСМАИЛОВ РЕЗЮМЕ В статье анализируются динамика лесных ландщафтов под влиянием природных пожаров в Талышских горах, на основе анализа. Установлено, что в локальных регионах лесные пожары образуют различные вторичные модификации уничтожая органический мир и меняют продуктивность ландшафта.
парк, искусственный спутник, спутниковая фотосъёмка, дистанционное зондирование Земли (ДЗЗ), лесной пожар, антропогенное воздействие.
151 WILDFIRE IMPACTS ON THE DYNAMICS OF THE LANKARAN REGION LANDSCAPES AND ITS ANALYSIS ON THE DATA OF SATELLITE IMAGERY
The article deals with the wildfire impacts on the rapid dynamics of the Lankaran region landscapes and its analysis on the data of satellite imagery. Population growth, sustainable use of natural resources and wildfire increase the amount of the anthropogenic impact and accelerate anthropogenic dynamics of landscape.
artificial satellite, remote sensing, wildfire, anthropogenic impact, human activity
Çapa imzalandı: 25.06.2015-ci il
152 Yüklə 93,88 Kb. Dostları ilə paylaş:
|