qadağandır. Bank fəaliyyətinin inhisara alınmasına qarşı yönəldilmiş qaydaların yerinə
yetirilməsinə nəzarəti maliyyə bazarlarına nəzarət orqanı həyata keçirir.
35.4. Banklar bank sisteminin etibarlığını təmin etmək məqsədilə borcalanların ödəniş
qabiliyyəti və etibarlığı haqqında məlumatı maliyyə bazarlarına nəzarət orqanında yaradılan
mərkəzləşdirilmiş kredit reyestrinə verməyə borcludurlar. Mərkəzləşdirilmiş kredit reyestrinin iş
rejimi, o cümlədən məlumatın xarakteri, məlumatların verilməsi və alınması qaydaları və şərtləri
maliyyə bazarlarına nəzarət orqanın normativ xarakterli aktları ilə müəyyən edilir.
Maliyyə bazarlarına nəzarət orqanın icazəsi və müəyyən etdiyi şərtlər daxilində banklar öz
aralarında da xüsusi kredit reyestri yarada bilərlər.
Kredit reyestrlərində olan məlumatlar yalnız banklara, “Bank olmayan kredit təşkilatları
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulmuş bank olmayan kredit
təşkilatlarına və borcalanların özlərinə (banklar arasında yaradılan reyestrdəki məlumatlar
həmçinin maliyyə bazarlarına nəzarət orqanına) onların müraciəti ilə müəyyən olunmuş
qaydada verilə bilər. Kredit reyestrlərində toplanan və oradan alınan məlumatlara bank sirrinin
bu Qanunla müəyyən olunmuş qorunması qaydaları şamil olunur.
Kredit reyestrinin xərclərinin ödənilməsi məqsədi ilə məlumatlar ödənişli əsaslarla verilir.
35.5. Yerli banklar arasında, yerli bankla xarici bankların yerli filial və nümayəndəlikləri,
habelə xarici bankların yerli filialları (nümayəndəlikləri) arasında mübahisələr Azərbaycan
Respublikasının Mülki-Prosessual Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş qaydada, Azərbaycan
Respublikasının məhkəmələri tərəfindən həll edilir.
Maddə 36. Banklarla onların müştəriləri arasında münasibətlər
36.1. Banklarla onların müştəriləri arasında münasibətlər Azərbaycan Respublikasının Mülki
Məcəlləsi, həmin Məcəlləyə müvafiq olaraq, maliyyə bazarlarına nəzarət orqanı tərəfindən
qəbul edilmiş normativ aktlar və müqavilə əsasında həyata keçirilir.
36.2. Müştərilər bank fəaliyyətinin bütün növlərinin həyata keçirilməsi üçün bankları müstəqil
seçirlər və bu məqsədlə bir və ya bir neçə bankın xidmətlərindən istifadə edə bilərlər. Hesabların
açılması, aparılması və bağlanması qaydaları Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinə və
həmin Məcəlləyə müvafiq olaraq maliyyə bazarlarına nəzarət orqanı tərəfindən qəbul edilmiş
normativ xarakterli aktlara, habelə bu Qanuna əsasən həyata keçirilir.
Xüsusi seçki hesablarının açılması, əməliyyatların aparılması və dayandırılması qaydası
maliyyə bazarlarına nəzarət orqanı ilə razılaşdırılmaqla Azərbaycan Respublikasının Seçki
Məcəlləsinə uyğun olaraq müəyyən edilir.
36.3. Bank müştərisinin, yaxud onun müştərisi olmaq istəyən hüquqi və ya fiziki şəxsin tələbi
ilə öz bank lisenziyasını, maliyyə vəziyyəti haqqında məlumatı (sonuncu ay, rüb və il üçün
mühasibat balansını, mənfəət və zərər haqqında hesabatı) və sonuncu hesabat ili üçün auditor
rəyini təqdim etməlidir.
36.4. Banklar yerləşdikləri binada yazılı formada depozitlərin (əmanətlərin) qəbul
edilməsinin, kreditlərin verilməsinin, hesablaşma-kassa xidmətinin və pul köçürmələrinin
aparılması şərtləri və qaydaları haqqında müştərilərinə məlumat verməlidirlər.
36.5. Bank müştərinin öz pul vəsaitindən istifadə istiqamətlərini müəyyənləşdirə və nəzarətdə
saxlaya bilməz, müştərinin öz pul vəsaiti barəsində özü istədiyi kimi sərəncam vermək hüququ
üzərində qanunla və ya müqavilə ilə nəzərdə tutulmayan məhdudiyyətlər qoya bilməz.
36.6. Hər bir bank müştərilərlə bağladığı müqavilədə xidmət şərtlərini, o cümlədən faiz
dərəcələrini, komisyon haqlarını və göstərilən bank xidmətləri üçün digər ödənişləri, habelə bank
tərəfindən verilmiş kreditlərin ödənişi şərtlərini və qaydalarını müəyyən etməkdə sərbəstdir.
Azərbaycan Respublikasında pul nişanlarının nominal dəyərinin və qiymətlər miqyasının
dəyişdirilməsi (denominasiyası) zamanı köhnə nümunəli pul nişanlarının yeni nümunəli pul
nişanlarına dəyişdirilməsinə görə banklar tərəfindən komisyon haqqı və digər ödənişlər tutulmur
Kredit üzrə faizlər bankla müştəri arasında bağlanmış müqavilə şərtlərinə uyğun hesablanır və
ödənilir. Faiz dərəcələri və bank qarşısında borca görə verilməli olan digər ödənişlər yalnız
borcun olduğu günlər üçün borc qalığı məbləğinə hesablanır.
36.7. Yerli banklarla onun yerli müştəriləri arasında bütün mübahisələr, habelə xarici
bankların yerli filialları ilə onların yerli müştəriləri arasında bütün mübahisələr qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş qaydada Azərbaycan Respublikasının məhkəmələri tərəfindən həll edilir.
Maddə 37. Bankın müxbir hesabları və banka həvalə edilmiş aktivlər barəsində
səlahiyyətlər
37.1. Hüquqi və fiziki şəxslərin bankda olan pul vəsaitinə və digər sərvətlərinə qanunda
nəzərdə tutulan hallarda və qaydada məhkəmənin və ya icra məmurunun qərarı ilə həbs qoyula
bilər. Bank, hesabın üzərinə həbs qoyulması barədə müvafiq qərarı aldığı andan depozitlər
(əmanətlər) və digər hesablar üzrə məxaric əməliyyatlarını həbs qoyulmuş vəsait həcmində
dayandırmalıdır.
Bankların müxbir hesablarına həbs yalnız məhkəmənin qərarı ilə bankın özünə qarşı olan
tələblər üzrə öhdəlik məbləğində qoyula bilər.
Cinayət yolu ilə əldə edilmiş pul vəsaitlərinin və ya digər əmlakın leqallaşdırılmasına və
terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə şübhə yaradan bank əməliyyatının icrası maliyyə
monitorinqi orqanı tərəfindən qanunla müəyyən edilmiş müddətdə və qaydada dayandırıla bilər.
37.2 Müştərinin bankda olan pul vəsaiti və digər sərvətləri yalnız məhkəmənin qanuni
qüvvəyə minmiş qərarı əsasında müsadirə edilə bilər.
37.3. Bank müştərilərin pul vəsaitinə və digər sərvətlərinə həbs qoyulması, müsadirə edilməsi,
yaxud tələb yönəldilməsi nəticəsində müştərilərinə və ya kreditorlarına dəymiş zərər üçün
məsuliyyət daşımır.
Maddə 38. Hesablaşmalar və pul köçürmələri
38.1. Banklar hesablaşmaları və pul köçürmələrini Azərbaycan Respublikasının Mülki
Məcəlləsinə maliyyə bazarlarına nəzarət orqanının və Mərkəzi Bankın həmin Məcəlləyə
müvafiq olaraq qəbul etdiyi normativ xarakterli aktlara, bank praktikasında tətbiq olunan işgüzar
dövriyyə adətlərinə və müvafiq müqavilələrə uyğun olaraq həyata keçirirlər.
38.2. Banklar beynəlxalq ödənişləri və pul köçürmələrini Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyinə, maliyyə bazarlarına nəzarət orqanının və Mərkəzi Bankın normativ xarakterli
aktlarına, Azərbaycan Respublikasının tərəfdaş çıxdığı beynəlxalq müqavilələrə, habelə
beynəlxalq bank praktikasında tətbiq edilən işgüzar dövriyyə adətlərinə və müvafiq müqavilələrə
uyğun olaraq həyata keçirirlər.
38.3. Maliyyə bazarlarına nəzarət orqanı bankların istifadə etdikləri avtomatlaşdırılmış
hesablaşma və pul köçürmələri sistemlərinin etibarlığının və təhlükəsizliyinin, bank
informasiyasının mühafizəsinin onlar tərəfindən təmin edilməsinə aid minimum tələbləri
müəyyən edə bilər.
Maddə 39. Sənədlərin saxlanılması
39.1. Banklar bank əməliyyatları haqqında bağlanmış müqavilələr və icra edilmiş müqavilələr
(əqdlər) üzrə müvafiq sənədləri, o cümlədən elektron daşıyıcılarda olan informasiyanı, habelə
fəaliyyətləri nəticəsində yaranan digər sənədləri qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada və
müddət ərzində saxlamalıdırlar.
39.2. Müştərini eyniləşdirməyə, habelə müştərilərin hesablaşma və köçürmə əməliyyatlarını
təsdiq etməyə imkan verən sənədlər müştəri ilə qarşılıqlı münasibətlərə xitam verildikdən və
ödənişlər (köçürmələr) başa çatdıqdan sonra azı beş il müddətində bankda saxlanılmalıdır.
Maddə 40. Banklara aidiyyəti şəxslərlə və aidiyyəti şəxs adından hərəkət edən şəxslərlə
əməliyyatların aparılması
40.1. Aşağıdakı hallarda banklar aidiyyəti şəxslərə və aidiyyəti şəxs adından hərəkət edən
şəxslərə kreditlər verə bilməzlər:
40.1.1. kreditin verilməsinə və onun şərtlərinə dair bankın Müşahidə Şurasının razılığı
olmadıqda və bankın İdarə Heyətinin bu barədə yekdilliklə qəbul edilmiş qərarı olmadıqda;