Barakayeva odinaning


Mantiqiy masalalarni yechishni o‘rgatishda axborot texnologiyalaridan foydalanishni o‘rgatish



Yüklə 24,57 Kb.
səhifə2/3
tarix11.12.2023
ölçüsü24,57 Kb.
#146414
1   2   3
Barakayeva odinaning

Mantiqiy masalalarni yechishni o‘rgatishda axborot texnologiyalaridan foydalanishni o‘rgatish
Umumta’lim maktablarning moddiy–texnika resurslari ortib borishi bilan matematika darsida o’qituvchi an’anaviy ko’rsatmali vositalarni kompyuter slaydlari bilan almashtirish imkoniyatiga ega bo’lmoqda. Bunday imkoniyatlar ayniqsa masala yechishni o’rgatish jarayonida qo’l keladi. Masala syujetining dinamikasi slaydlarda yoki multiplikatsiya orqali ko’rsatib berilishi mumkin. Bunday vositalar ayniqsa, murakkab masala ustida ishlashda, o’zaro proportsional bog’langan miqdorlarga oid masalalarni tushuntirishda va ayniqsa harakatga doir masalalarni yechishda qo’l keladi. O’qituvchi eng oddiy slaydlarni o’zi yaratish imkoniga ega. Keyinchalik esa, bunday ko’rsatmali elektron vositalar mutaxasislar yordamida tayyorlanib, maktablarga tarqatilishi ham mumkin bo’ladi. Biz quyida ba’zi bir masalalar uchun slaydlar namunalarini keltirishga harakat qildik. Masala. Do’konda birinchi kun 160 kg olma sotildi, bu barcha olmaning 1/3 qismi, ikkinchi kun qolgan olmaning 4/5 qismi sotildi. Uchinchi kun sotish uchun necha kg olma qolgan? Bu butun va kasr qismi orasidagi munosabatni topishga oid masala. Yechish. Ekranda masalaning matni keltirilgach, rasmlar paydo bo’ladi. Birinchi bo’lib, birinchi kun barcha olmalarning 3/1 qismiga teng ekanligi ko’rsatilib, hamma olmalar massasi topiladi va yechimi yoziladi.
Keyin qolgan olmalar hisoblanadi. Uning uchun hamma olmalar massasidan birinchi kungi olmalar massasi ayriladi.
Masalani yechishda ekranda ― 1/3-160 ‖ –birinchi kunda sotilgan olmalar massasi, ― 4/5-? ‖ – ikkinchi kunda sotilgan olmalar massasi ekanligi yozilib, uchinchi kun qancha olma sotilganligini topish kerakligi ko’rsatiladi.
So’ngra ekranda yechimi va javobi beriladi. Uchinchi kun 64 kg olma sotilganligiko’rsatiladi.
Demak, slayddan foydalanish o’quvchiga amaliy ishlab (ko’z oldiga keltirib) masalaning yechimini topishga yordam beradi. Ma’lumki, ko’z bilan ko’rish eshitishdan ko’ra o’quvchi xotirasida yaxshi saqlanadi. SHuningdek, kompyuter orqali bir marta ko’rsatilib, o’tilgan taqdimot va slaydlarni qayta ko’rib chiqish mumkin. Bu esa masalalarning yechish jarayonini va shunga o’xshash tushunchalarning ta’riflanish holatini takroran ko’rish imkoniyatini beradi. O’quvchilarga kompyuter vositalari asosida amaliy mashqlar bajarishga shart-sharoit yaratish o’quv materiallarini o’zlashtirish darajasini oshirishga olib keldi.
Matеmatika o`qitishning asosiy vazifalaridan biri o`quvchilarda hisoblash, o`lchash va grafik ko`nikmalarni ma'lum aniq sistеmasini hosil qilishdan iborat, boshqacha aytganda, bu sistеma eng sodda amallarni bajarishdan iborat bo`lib, ko`p marta takrorlash hisobiga avtomatizmgacha yеtkaziladi. Bu vazifani yеtarlicha baholamaslik amalda bolalar bilimlari sifatini pasayishiga olib kеladi. Shunga qaramay, hozirgi vaqtda boshlang`ich matеmatika kursini o`rganishni faqatgina ko`nikmalar hosil qilish va bir xildagi faktlarni o`zlashtirish bilan almashtirish ham muhim emas
Arifmеtik amallarning bajarilish mazmuni, amallar orasidagi bog`lanishlarni, amal komponеntlari bilan natijalari orasidagi bog`lanishlarni ochib bеrishda, har xil miqdorlar orasidagi bog`lanishlar bilan tanishishda mos sodda masalalardan foydalaniladi.
Sodda masalalar o`quvchilarni matеmatik munosabatlar bilan tanishtirishning muhim vositalaridan biri bo`lib xizmat qiladi. Sodda masalalar ulushlar, qator gеomеtrik tushunchalar va algеbra elеmеntlarini o`rganishda ham foydalanadi. Sodda masalalar o`quvchilarda murakkab masalalarni yechish uchun zarur bo`ladigan bilimlar, malaka va ko`nikmalarni tarkib toptirish uchun asos bo`lib xizmat qiladi.

Ta'limdagi axborot texnologiyalari hozirgi vaqtda jamiyatning axborot tsivilizatsiyasiga o'tishining zaruriy shartidir. Zamonaviy texnologiyalar va telekommunikatsiyalar o'quv jarayonini tashkillashtirish tabiatini o'zgartirishga imkon beradi, talabani axborot va ta'lim muhitiga to'liq singdiradi, ta'lim sifatini yaxshilaydi, ma'lumot va bilimlarni idrok qilish jarayonlarini rag'batlantiradi. Yangi axborot texnologiyalari faoliyatning turli sohalarida, shu jumladan ta'limda tashkil etish va boshqarish uchun kompyuter va telekommunikatsiya ta'minoti muhitini yaratadi. Axborot texnologiyalarining ta'lim dasturlariga qo'shilishi barcha darajalarda amalga oshiriladi: maktab, universitet va oliy o'quv yurtidan keyingi ta'lim.


Jamiyatni rivojlantirish va qayta qurish, uzluksiz ta'limning yagona tizimini yaratish bilan birga ta'lim jarayonini doimiy ravishda takomillashtirish Rossiyada ta'limning o'ziga xos xususiyati. Mamlakatdagi maktab islohoti ta'lim mazmunini hozirgi ilmiy bilim darajasiga muvofiqlashtirishga, barcha o'quv ishlari samaradorligini oshirishga va o'quvchilarni axborot jamiyatiga o'tish sharoitida faoliyatga tayyorlashga qaratilgan. Shu sababli, axborot texnologiyalari ta'lim mazmunining ajralmas qismiga, o'quv jarayonini optimallashtirish va samaradorligini oshirish vositasiga aylanmoqda, shuningdek, ta'limni rivojlantirishning ko'plab tamoyillarini amalga oshirishga hissa qo'shmoqda.
2.1. ASOSIY YO'NALISHLAR
Maktab o'quv jarayonida axborot texnologiyalarini qo'llashning asosiy yo'nalishlari:
turli maqsadlar uchun pedagogik dasturlarni ishlab chiqish;
ta'lim maqsadlarida veb-saytlar yaratish;
o'quv va didaktik materiallarni ishlab chiqish;
real ob'ektlarni boshqarish (o'quv botlari);
virtual modellar bilan kompyuter tajribalarini tashkil etish va o'tkazish;
global va mahalliy tarmoqlarda har xil shakllarda ma'lumotni maqsadli izlash, uni to'plash, to'plash, saqlash, qayta ishlash va uzatish;
tajriba natijalarini qayta ishlash;
talabalar uchun intellektual dam olishni tashkil etish.
Hozirgi kunda multimedia vositalaridan foydalangan holda integratsiyalashgan darslar eng ko'p qo'llanilmoqda. Trening taqdimotlari ta'limning ajralmas qismiga aylanmoqda, ammo bu IT-ni qo'llashning eng oddiy namunasidir.
So'nggi paytlarda o'qituvchilar ma'lum bir fan sohasini aks ettiruvchi mualliflik pedagogik dasturini yaratdilar va joriy qildilar, uni o'rganish texnologiyasi u yoki bu darajaga tatbiq etilib, har xil turdagi o'quv faoliyatini amalga oshirish uchun shart-sharoitlar yaratildi. Ta'limda qo'llaniladigan pedagogik dasturiy vositalarning tipologiyasi juda xilma-xil: o'quv; simulyatorlar; tashxis qo'yish; boshqarish; modellashtirish; o'yin.
Oliy o'quv yurtining o'quv jarayonida axborot texnologiyalarini o'rganish bir necha darajadagi vazifalarni hal qilishni ta'minlaydi:
"Informatika" kursida olib boriladigan bilim, bilim vositasi sifatida axborot texnologiyalaridan foydalanish;
ularning nazariyasi, tarkibiy qismlari, metodologiyasini o'rganadigan "Axborot texnologiyalari" umumiy kasb intizomi bo'lgan kasbiy faoliyatda axborot texnologiyalari;
ixtisoslik fanlari bo'yicha o'rganiladigan aniq kasbiy faoliyatni tashkil etish va boshqarish uchun mo'ljallangan ixtisosga yo'naltirilgan amaliy axborot texnologiyalarida o'qitish.
Masalan, "Iqtisodiyotda axborot texnologiyalari" fani va uning "Boshqaruvdagi axborot texnologiyalari" fanlari iqtisodiy mutaxassislik talabalarini o'qitish uchun o'quv dasturiga kiritilgan. Zamonaviy iqtisodchi axborot oqimlari asosida xabardor qarorlar qabul qilish imkoniyatiga ega bo'lishi kerak, an'anaviy iqtisodiy bilimlardan tashqari, talaba ma'lumotlarni qayta ishlash jarayoni bilan tanish bo'lishi va axborot tizimlarini yaratish ko'nikmalariga ega bo'lishi kerak.
Ushbu fanlar uchun uslubiy materiallar turli xil amaliy va amaliy dasturlar bilan birga bosma va elektron ko'rinishda ko'p sonda taqdim etilgan. Taklif qilinayotgan materialning bunday mo'l-ko'lligini o'zingiz tushunish juda qiyin. Masalan, Internetda qancha manbalar taqdim etilishini hisobga olsak: tavsiya etilgan adabiyotlar ro'yxati, interfaol qo'llanmalar va onlayn darsliklar, insholar va boshqalar. "Disiplin" "Iqtisodiyotda axborot texnologiyalari" foydalanuvchisining iltimosiga binoan Google qidiruv tizimi 400 mingdan ortiq havolalarni taqdim etadi.
Faqatgina malakali mutaxassis o'qituvchi mavjud vaziyatni tushunishga yordam beradi va o'quv materialini ishlab chiqishda yordam beradi: u nafaqat talabalarning mustaqil ishlarini (insholar, testlar, nazorat va semestr ishlari) tashkillashtiradi, balki fanni o'rganish uchun vaqt cheklovi sharoitida u uchun eng muhim jihatlarni tanlashi mumkin. o'qish. Hozirgi kunda o'qituvchilar ana shu maqsadlarni ko'zlab, multimedia va gipermedia shaklida CD va DVD disklarda, Internetdagi veb-saytlarda yaratilgan mualliflik pedagogik dasturiy vositalarini yaratmoqdalar.
Oliy o'quv yurtidan keyingi ta'lim IT-ni joriy etishga ham qaratilgan: aspirantlar va talabalarning ko'plab ilmiy yo'nalishlari bo'yicha o'quv dasturlarida ilmiy texnologiyalarni o'rganish va ilmiy va kasbiy faoliyatda qo'llash bilan bog'liq fanlar mavjud. Orel Davlat San'at va Madaniyat Institutida aspirantlar va barcha mutaxassisliklarning abiturientlari aspiranturaning birinchi yilida "Fan va ta'limda axborot texnologiyalari" fanini o'rganmoqdalar. Ushbu kursning maqsadi ilmiy-tadqiqot faoliyatida zamonaviy axborot texnologiyalarini qo'llashning asosiy usullari va vositalarini o'zlashtirish, yangi tajribali olimning ilmiy tajribada kompyuter texnologiyalari sohasidagi bilimlari darajasini oshirish, aspirantga o'z tadqiqotida, maqola, tezis tayyorlashda yordam berish. , hisobotlar va tezislar.
Talabalarning kompyuter tayyorgarligi darajasini oshirish, fan va ta'limda yangi axborot texnologiyalaridan foydalanish, mualliflik pedagogik dasturlari turlarini ko'paytirish va turlarini kengaytirish mamlakatimizda o'rta maxsus, oliy va oliy o'quv yurtidan keyingi ta'limni takomillashtirishning asosiy yo'nalishlaridan biri hisoblanadi.



Yüklə 24,57 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə