Bariş BƏYİN Əhvalati panika pozuntusu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
PANİKA POZUNTUSU 52 kifayət qədər məlumatınızın olmadığını da nəzərə alsaq siz: “Elə də əhəmiyyət vermə, bunları fikirləşmə, fikir vermə, ötüb-keçər, əzm və iradənlə bunu dəf edə bilərsən”, kimi şeylər deyə bilərsiniz və yaxud demiş ola bilərsiniz. Halbuki bunların Barış bəyə heç bir köməyi ol- maz. Bəlkə lazımi səyi göstərmədiyi üçün Barış bəyə qəzəblənə də bilərsiniz. Buraya qədər danışdıqlarımızdan belə nəticəyə qələ bilərik ki, bu, insanın iradəsi ilə, əhəmiyyət verməməsi ilə keçən deyil. Çünki danışdığımız kimi, bununla bağlı olan sinir sistemi insanın iradəsinə tabe olmadan çalışır, adrenalin onun iradəsindən kənar ifraz olunur. Barış bəy bu sözlərlə deyil, daha fərqli metodlarla panika tutmalarının öhdəsindən gəlməlidir. Bir xəstənin qohumu və ya həyat yoldaşı kimi sizin də həmçinin panika tutmaları barədə maksimum çox məlumat toplamanız vacibdir və faydalıdır. Beləliklə həyat yoldaşınızın nə hiss etdiyini, fikirləşdiyini, başına gələnləri daha yaxşı anlaya bilərsiniz. Yoldaşınızın bu vəziyyətini bacarıqsızlıq kimi qiymətləndirib, qəzəb- lənərək ona yazığınız gəlməsi üçün etdiyini fikirləşib öz xoşuna burax- sanız, vəziyyətini daha da pisləşdirə bilərsiniz. Çünki belə bir davranış həyat yoldaşınızda günahkarlıq hissinin yaranmasına və artmasına səbəb ola bilər. Sizin burada görə biləcəyiniz ən yaxşı iş panika tut- ması barədə daha çox məlumat əldə etmək, yoldaşınızın vəziyyətini başa düşməyə çalışmaq, kömək etmək istədiyinizi ona hiss etdirmək, onunla birlikdə məşğələlərdə iştirak etməkdir. Zeynəb xanim, bütün bunları edə biləcəksinizmi? – Əlbəttə, əlimdən gələni edərəm, – Zeynəb xanım dilləndi. . Həkim üzünü Barış bəyə tutub: – Zeynəb xanıma güvənirsinizmi? – deyə soruşdu. – Bəli, həm də hamıdan çox. – Elə isə ilk panika tutmasının baş verdiyi səkidəki ağacın yanın- dan Zeynəb xanımla birlikdə keçə bilərsinizmi? – Ola bilər, amma əmin deyiləm, – deyə Barış bəy məyuscasına söylədi. Həkim hər ikisinə də ayrı-ayrı baxaraq: – İndi sizə etibar etdiyiniz adamın əhəmiyyətini izah etməyə ça- lışacağam. Hesab edirəm ki, bu məsəslə hər ikiniz üçün də vacibdir, – dedi. Həkim nəfəsini dərib tək–tək izah etməyə başladı: 53 – Cəmiyyətdə bir dəstək şəbəkəsinin olması bütün insanlar üçün vacibdir. Bu şəbəkənin içində həyat yoldaşı, ailə üzvləri, dostlar, qo- humlar yer ala bilər. Bir dəstək şəbəkəsi olmadan insan cəmiyyətdə özünü müdafiəsiz hiss edə bilər. Panika pozuntusu olan insanlar üçün də ən yaxın adamlarından dəstək almaq ümumiyyətlə həm stressi azaldır, həm də panika tutmalarının öhdəsindən gəlmələrinə kömək edir. Barış bəy, çox insana etibar edə bilərsiniz, lakin siz bunlardan bi- rini seçəcəksiniz. Belə məsləhətdir ki, sizə dəstək olan adam bir dos- tunuz olsun, bu, Zeynəb xanım da ola bilər. Çünkü siz Zeynəb xanıma etibar edirsiniz və o, bu sahədə məlumatlıdır. Məncə bunun bir qorxu- su yoxdur. Barış bəy, birinci işiniz (əgər Zeynəb xanım vəziyyətinizi bilməsəydi), başınıza gələnləri məntiqli bir şəkildə qısaca izah etmək olacaqdı. Panika tutmasını, nə hiss etdiklərinizi, sizə necə təsir etdi- yini, yayınma davranışınızı izah edirsiniz. Əgər istəsə ki, daha ətraflı məlumat verəsiniz, əlbəttə, bunu edə bilərsiniz. Həkim əvvəlcə Zeynəb xanıma baxıb sonra yenə üzünü Barış bəyə tutdu: – Zeynəb xanım soruşanda ki, sizin üçün nə edə bilər, siz çətin və- ziyyətdə olduğunuz üçün xüsusi bir şey etməməsini deyərsiniz. Bəlkə o an hər hansı bir istəyiniz ola bilər, sadəcə onu etməsini istəyə bilər- siniz. Doğrudan da etibar etdiyiniz adama dərdinizi danışmağınız yalnız sizin xeyrinizədir. Əlbəttə, bir tərəfdən də siz o adamı panika tutması haqqında məlumatlandırmalısınız. Panika tutmasının ilk baş verdiyi səkidən Zeynəb xanımla birlikdə keçə bilərsiniz. Orada o an Zeynəb xanım sizin yanınızda olmaqdan başqa heç bir şey etmir. Sa- dəcə oradadır, sizin yanınızdadır. Onun, etibar etdiyiniz adamın yanı- nızda olması və onun dəstək olacağını bilməyiniz özünüzü yaxşı hiss etməyinizi təmin edəcək. Bir orkestri fikirləşin. Dirijor işarə verəndə orkestr çalmağa başlayır. Burada ifaçı dirijor deyil, orkestrdir. Dəstək olan adam da buna bənzər bir rol oynayır. Sizə rahatlaşmalı olduğu- nuzu xatırladır. O rahatlama hərəkətini dəstək olan adam yox siz edir- siniz. Sizin özünüzü yaxşı hiss etməyiniz yanınızdakı adamdan deyil, tamamilə sizdan asılıdır. Buna inanmaqda çətinlik çəkə bilərsiniz, la- kin fərqində olmasanız da, özünüzü yaxşı hiss etməyinizin mənbəyi yenə siz özünüzsünüz. Eynilə panika tutmalarının mənbəyi özünüz olduğunuz kimi. Bunu belə yox, əksini fikirləşərək hər şeyi dəstək PANİKA POZUNTUSUNUN MÜALİCƏSİ VƏ XƏSTƏNİN QOHUMU OLMAQ PANİKA POZUNTUSU 54 olan adama bağlasanız, ondan asılı vəziyyətə düşə bilərsiniz. Silov və Manikavaşaqara görə (1997) dəstək olan adamla sizin aranızdakı mü- nasibətlərdə əsas qaydalar bunlardır: 1. Bütün qərarları siz verirsiniz, dəstək olan adam yox. 2. Lazımi bütün hərəkətləri siz reallaşdırırsınız, dəstək olan adam yox. 3. Dəstək olan adam sizə nə edəcəyinizi deməyəcək. Sizin planlaş- dırdığınız işi sizə xatırladar. 4. Dəstək olan adam sizi qorxudan qoruya bilməz. Qorxunuza özünüz qalib gəlmək məcburiyyətindəsiniz. 5. Yayınmaq hərəkətinizlə üzləşmə mərhələlərində dəstək olan adamın yanınızda olub-olmadığını da nəzərə alın. Məsələn, əgər Zey- nəb xanımla birlikdə məktəb yolundakı səkidən keçəndə çox rahat ol- sanız, o zaman o, sizdən bir az aralıda olanda keçməyi sınayın. Yenə də rahat olsanız, o, daha uzaqda olanda keçin və məsafəni tədricən artıraraq sonunda həmin yerdən tək keçin. 6. Yuxarıdakı nümunədə olduğu kimi dəstəyi mərhələ-mərhələ da- yandırmağa çalışın. 7. Əmin olun ki, Zeynəb xanım sizin dəstəkçi adamınız olduğunu bilir. Dəstək olan adam, xüsusilə yayınma hallarında yaxşılaşmanın tə- mini üçün vacib bir addımdır. Həkim bunları qeyd etdikdən sonra bir neçə saniyə gözlədi. Sonra: – Dəstək olan adam və onunla münasibətlərin xüsusiyyəti və bu- nun əhəmiyyəti sizin üçün aydın oldumu? – deyə soruşdu. Barış bəylə Zeynəb xanım ikisi də eyni anda “Bəli, ” dedilər. Zeynəb xanım: – Güman edirəm ki, rolumu başa düşdüm, – dedi. Həkim razı görünürdü, çünki hər ikisi də diqqətlə dinləmişdi. Bir- likdə yaxşı bir iş görəcəklərinə inanırdı: – Bu həftə sizə danışmaq istədiklərim bunlardan ibarətdir. Gələn həftə əsas mövzuların müzakirəsini davam etdirib bunları bitirməyə çalışacağam. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|