Bereketli Topraklar Üzerinde



Yüklə 27,17 Kb.
tarix05.10.2017
ölçüsü27,17 Kb.
#3142

bilkent universitesi logosu amblemi


Burak Sibirlioğlu

9/D 231


Öğretmen

Elif BAYAR




Anlatım Teknikleri


Berketli Topraklar Üzerinde


İhsan Doğramacı Vakfı

Özel Bilkent Erzurum Laboratuvar Lisesi

2011-2012 Eğitim Öğretim Yılı

9. Sınıf Türk Edebiyatı Dersi Proje Ödevi






İçindekiler




Romandaki Anlatım Teknikleri 3

1)Geriye Dönüş Tekniği 3

2)Şuur Akışı Tekniği 3

3)İç Monolog Tekniği 4

4)Dialog Tekniği 5

5)Leitmotif 6

Kaynakça 7

Anlatma ve Gösterme Teknikleri: Bu teknikler özellikleri bakımından beraber kullanılır. Anlatma yönteminde olayla okuyucu arasına anlatıcı girerken gösterme tekniğinde olay tamamen okuyucuya aktarılır araya kimse girmez. Bu teknikler yediye ayrılır.

1) Geriye Dönüş Tekniği: Bu teknik genellikle tarihi romanlarda kullanılır. Yazarlar şimdiki zamanda yaşadıklarından dolayı eserlerde şimdiki zaman ağır basar. Bu etkiyi azaltmak için bu teknik sıkça kullanılır.Ayrıca kişiler ve olaylar hakkında bilgi verilirkende kullanılabilir.

2) Şuur Akışı: Bu teknikle karakterin iç dünyası hiç bir kaygı olmada okuyucuya aktarılır. Karakterin duyguları ve düşüncelerindeki değişimler bu teknikle verilir.

3) Montaj Tekniği: Bu teknikte başkasına ait olan bir yazının tümünün veya bir parçasının aynen eser içine yazımıdır.

4) Özetleme Tekniği: Bu teknikte yazar anlatmak istediği özellik veya detayları kısa bir biçimde okuyucuya sunar.

5) İç Monolog: Karakterin duygularını ve düşüncelerini belirli bir mantık sırasıyla karakterin ağzından olduğu gibi anlatılmasıdır. Burada karakter kendi kendine konuşur.

6) Diyalog: Roman akışı içinde karakterlerin birbiriyle yaptıkları konuşmalara diyalog denir.

7) Leitmotif: Kişileri ve nesneleri sembolize eden sürekli tekrarlenen ve simgeleşen nesnelerdir.

Romandaki Anlatım Teknikleri

  1. Geriye Dönüş Tekniği


“Yıldız dolu, berrak bir yaz gecesini hatırladılar. Ağustos ortasında, sıcak bir geceydi. Suyu çekilmiş derede çerçiyle bastırmışlardı. Çerçi korkmuş kaçmış, Dudu Abla korkmamıştı. Yattığı yerden kalkmamaıştı bile. İlkin Pehlivan Ali işini bitirmişti, sonra Köse Hasan.”(Kemal, 2011). Geriye dönüş tekniğinde yazar karakterlerin yerlerin ve olayların geçmişiyle ilgili bilgi vermeyi amaçlar. Bunun yanı sıra karakterlerin romanın içerisinde bir şeyler hatırlamalarıda bu anlatım tekniğiyle verilir. Bu anlatım tekniği romanın gerçekliğine önemli ölçüde etki etmesinin yanı sıra, olayların arka perdesiyle veya altyapısıyla ilgili biligler verdiği için gelecekte olabilecek olaylar veya kişilerin şu an ki konumlarıyla ilgi fikir sahibi olabiliyoruz. Ayrıca bu örnekte Yusuf ne zaman emmisinden ve onun hanımından bahsetse Ali va Hasan’ın gülmelerinin veya dalga geçmelerinin nedeni anlıyoruz.
  1. Şuur Akışı Tekniği


“Hasan?

Ali?


Evet ama onlar yoksa, geri dönülmez yollarda kaldılarsa suç onda mıydı? Kader, kısmet, taksirat! O öldürmemisti. Allah biliyordu içini, ölmelerini istememis, aklından geçirmemisti. Köse Hasan'ın avradı, kızı, Pehlivan Ali'nin anası duyup gelecekler, soracaklardı. O öldürmemis, ölmelerini istememisti ama, dinliyecekler miydi bakalım. Ağıt, figan, feryat... Köylü toplanacak, büyük büyük açılan gözleriyle soracaklardı ondan. Nerde Hasan? Ali nerde? Biliyordu diyeceğini, ezberlemisti amma, dinletebilecek miydi? Karı kancık kısmı lâf anlar mıydı? Ölü evine dönecekti evi. Gazocağmı mazocağını çıkaramıyacak, sırtlığı mırtlığı veremiyecekti karısına.

Öfkeyle tükürdü yere.”(Kemal 2011)

Bu teknikte karakterin aklından geçen düşünceler bütün karmaşıklığıyla ve herhangi bir sıra olmadan okuyucuya verilir. Bu sayede okuyucu karakterin psikolojisini ve ruh halini daha iyi anlayabilir ve bazı olaylarla, bu olayların nedenleri arasındaki bağlantıları açıklayabiliyor. Ayrıca karakterin aklında kurduğu planlar ve yapmak istediği şeylerde bu teknikle verilir. Yukarıdaki örnekte Yusuf köye dönerken Ali’nin ve Hasan’ın ailesine ne diyeceğini düşünmekle beraber kendisini tam bir vicdan muhasebesine çekmiştir. Bir şekilde kendini haklı çıkarmak istemiş ve arkadaşlarının ölümünden sorumlu olmadığına dair önce kendisini inandırmaya çalışmıştır.

  1. İç Monolog Tekniği


“Pehlivan Ali'yi bir türlü uyku tutmuyordu. Sırtüstü uzanmıs cigara içiyor, karanlık kulübede cigarasının atesi kırmızı kırmızı yanıp sönüyordu: “Fatma gibi avrat var mı? Yusuf'un emmisinin avradı da ne ki? Vızırtı. Lâkin su amele çavusu olmamalı felekte... Ömer tövbe sevmiyor amele çavusunu. Benimle arası iyi. Besliği para günü vermezse vermesin. Feda olsun. İsterse yine veririm, yine isterse yine. Feda olsun.Fatma'nın eri. Fatma gibi avrada ben olsam yemez yediririm, giymez giydiririm. Lâkin ne avrat ya!””(Kemal, 2011)

Bu teknikte karakterin kendi kendine konuşmalarına yer verilir. Bunun yanı sıra bu teknikle karakterin duygu ve düşüncelerini akıcı ve sade bir biçimde günlük konuşma diliyle öğreniyoruz. Bu teknik karakterin iç dünyasının okuyucu tarafından anlaşılmasında çok önemli bir yer tutar. Çünkü bu teknikle karakter görünmek istediği kişi olarak değil gerçekten olduğu kişi halinde görülüyor. Yukarıda ki alıntıda Ali’nin Fatma ve Ömer Zorlu hakkındaki düşüncelerini net olarak anlıyoruz ancak bu yöntem kullanılmasaydı normal hikayenin akışında biz ancak Ali’nin görünen yüzü hakkında bilgi edinebilecektik.


  1. Dialog Tekniği


“ — Bırakır mıyız isini?

— Bırakırız tabî.

— Gözünün yasına bakacak değiliz ya!

— Niye bakalım? O bizimkine bakıyor mu?

— Bakar mı?

— Biz de onunkine bakmayız!

— Ya bakarsa? dedi Ali.

— Bakarsa... Irgatbası'dan hakkımızı alırsa mı?

— Alırsa?

Yusuf düsündü, aklına baska bir sey geldi:

— O zaman da sen bana bırak, dedi.

— Ne yapacaksın?

— Bize daha iyi, daha paralı birer is ver deriz.

— Temam, ben de bunu düsünüyordum. Verirse?

— Bu mantar sapkalının verdiği yevmiyelerden fazla olursa...

— Olursa?

Yusuf kurnazlıkla göz kırptı:

— Buna gelir deriz ki, böyle böyle, hemserimiz gündeliğimizi arttırdı, dörder veriyor deriz...

— Bu, gelin ben bes vereceğim derse ya?

— Kolay. O zaman da ağamıza gider, mantar sapkalı beser veriyor ne diyorsun deriz?

Tamamdı, sehirli mehirli, iste kıstırmıslardı sehirliyi”(Kemal 2011)

Bu teknikte karakterlerin birbirleriyle konuşmaları verilir. Karakterler arası çatışmaları veya karakterlerin birbirleri hakkında ki düşüncelerini bu teknik yardımıyla alglıyoruz. Yukarıdaki örnekte Ali ve Yusuf’un fabrika sahibi hemşerileriyle ilgili düşncelerini ve eğer istekleri yerine gelmezse gidip Laz Taşeron’la anlaşacaklarını çok açık bir biçimde anlayabiliyoruz. Zaten bu yöntemin en güzel özelliği karakterlerin sade konuşmaları sayesinde verilmek istenen mesaj kolaylıkla okuyucuya ulaşabiliyor.

  1. Leitmotif


Leitmotif edebiyatımızda ve kitabımızda sıkça kullanılan bir anlatım tekniğidir. Bu teknikte nesne istenilen arzulanan bir eşyayı sembolize eder ve sürekli kitabın içerisinde tekrar edilir. Genellikle bu nesne gerçek hayatta fazla önemli bir şey olmazken kitaplarda çok önemli bir nesneymiş gibi gösterilir ve karakterlerin yaptıkları şeyler bu nesneyle ilgili olur. Bizim romanımızda “gaz ocağı” leitmotif olarak kullanılmış ve karakterlerimiz çıktıkları yolculuğu bu nesneye ulaşmak adına yapmıştırlar. Sonunda yolculuğunda başarılı olan Yusuf gaz ocağını alarak köyüne dönmüştür.



Kaynakça


Kemal, O. (2011). Bereketli Topraklar Üzerinde. İstanbul: Everest

Usulcan, F. “Öncü Roman” Kavramı Açısından Berektli Topraklar Üzerinde, İstanbul



Moran, B. Bereketli Topraklar Üzerinde Köylü Şehirli Çatışması, İstanbul

Kurbanoğlu, S. Atıf ve Kaynakça Düzenleme,Ankara: Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
Yüklə 27,17 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə