BəXTİyar tuncay
Yüklə 0,56 Mb.
|
haybatla ~ (-ma, haybatlıyım, -gın, haybatlıyıx, -nqız, -sınlar. -dım, -dınq, -dı, -dıq, -dınqız, -dılar, -madınq, -madılar, -rmen, -rsen, -r, -rbiz, -rlar, -mas, -r edi, -r edi, -rlar edilər, haybatlıy edi, haybatlıy edilər, haybatlıyırmen, haybatlıyır, haybatlıyırbiz, haybatlıyırlar, -mıyırmen, -ğaymen, -ğaysen, -ğay, -ğaybiz, -ğaysiz, -ğaylar, -sarmen, -sarsen, -sarlar, -ğan, -ğandır, -ğanlar, ~max, -maxnınq, -maxqa, -p) // xaybatla (-rbiz, xaybatlıyırbiz) fel. – izzətləndirmək, şöhrətə mindirmək, tərifləmək haybatlan ~ (-dım, -dı, -ıpsen, -ıptır, -ır, -ıyır, -mıyır, -ğay, -sa, -ğan, -ğandır, -ğanğa, -ğanına, -ğanlar, -ğanlarnınq) fel. – şöhrətlənmək, izzətlənmək: Haybatlan, ten, guys Mariamdan toğqan, xaysı Tenqrilik bilə birlənipsen çövrələnməgən. İzzətlən, ey bakirə Məryəmdən doğulan və sonsuz Tanrının varlığı ilə bütünləşən bədən! Tanığaylar ki sensen Biy Tenqri yalğız ki, (xaysı ki) haybatlanıpsen üsnə (üstüna) barça dunyanınq (Dan. 3: 45). Qoy bilsinlər ki, Sənsən tək olan Tanrı, Sən ki, bütün dünyada şöhrətlənmisən. Egar ki ağrısa bir xaysı gövdə, ağrırlar barça gövdəlar birgəsina da egər sövünsə bir gövdə, sövünürlər barça gövdələr birgəsinə (1 Коr. 12: 26). Buna görə əgər bir üzv əzab çəkirsə, başqaları da onunla birgə əzab çəkir. Üzvlərdən biri izzətlənsə, başqaları da onunla birgə sevinir. hayrabed (-ninq, -gə, -ni, -dən, -imizninq, -lər, -lərninq, -lərgə, -lərni, -lərdən, -ləri, -lərimiz, -lərimizninq, -i, -ininq, -indən) // hayrabedn ism. (orta fars) – patriarx, katalikos hayrabedlix ism. – katalikosluq haysı Bax: xaysı hayuf ədat. (< azərb. < ər.) – heyif, təəssüf, qisas: Hayufun alma. Heyfini almaq (çıxmaq). Biy Tenqri hayufun alğay ol surp yıxövlərninq dinsiz da murdar, tasip tayfadan. Ey Rəbb, ey Tanrı müqəddəs kilsələrin heyfini bu dinsiz, murder, lənətəgəlmiş tayfadan. hayufsun ~ (-sun, -ursen, -urlar, -massen, -massiz, -uyurmen, -ıyırmen, -ğay) // hayıfsun ~ (-ursen, -ıylar, -ıyırbiz) // hayıfsın ~ (-dı, -ırsen) // hayuvsun ~ (-ursen) // ayivsun ~ (-sun) fel. – heyifslənmək: Bek anı hayufsunuyurmen ki, urmadım. Çoxu ona görə heyisalənirəm ki, onu vurmadım (döymədim). hayvan (-dırlar, -nınq, -ğa, -nı, -dan, -ınq, -lar, -larınq, -larnınqdır, -larğa, -larnı, -lardan, -ları, -ların) ism. (< azərb. < ər.) – heyvan: Hayvan avı. Heyvan ovu. Hayvas x. ism. – Eyvaz. Albanlar arasında yayğın şıxs adlarından biri. haz et ~ fel. (< azərb. < ər.) – həzz almaq: Aşıra bek haz etiy edi dinsiz xondikar. Xotkar bundan aşırı dərəcədə həzz alırdı. hazar say. (frs.) – min: Vay menim kibik yazıxlığa da hazar eğuq, zera asrı bek tas boldum da yamanlıx bilə keçirdim zamanlarımnı. Vay mənim kimi günahkara və min dəfə vay, özüm-özümü məhv etdim, vaxtımı boşa verdim. Hazar Bax: Xazar hazrat // hezret sif. (< azərb. < ər.) – həzrət, çox hörmətli, sayqıdəyər heç (-tir, -tirlər, -kə, -kədir, -tə, -tən, -lərni, -lərin) zrf. (< azərb. < frs.) – heç, boş: Həlbət, heçtirlər (heçtir) boşturlar oğlanları adamlarnınq, yalğandırlar oğlanları adamlarnınq, tartovlarından (tartovlarında) kendilərininq yazıxlanırlar da kendiləri heçliktədirlər birgə (ölçövlərinə) kensilərininq yazıx etərlər da kendiləri boşluxtandırlar bir oğurdan (Məz. 61/62: 10). Bəşər övladları yalnız bir heçdir – Əlbəttə, insan övladları fanidir. Tərəzinin gözündə çəkərkən hamısı yuxarı qalxır, Çəkisi bir nəfəsdən yüngül gəlir.
Dedim: “Məgər boş yerə qəlbimi təmizləmişdim, Günahsızlıq içində əllərimi yumuşdum? Həmişə əziyyətə düşürəm, Hər səhər töhmətə rast gəlirəm”
Əlbəttə, insan kölgə kimi dolaşır, Həqiqətən, o boş yerə çarpışır, Var-dövlət yığır, kimə qalacağını bilmir. Kel, Biy, da xutxar meni, Tenqrim menim, zera sen urdunq barçasın, kimlər edilər menim bilə duşmanlıxta heç yergədən (borçsuz) da tişlarin yazıxlılarnınq uvatqaysen (Məz. 3: 8). Qalx, ya Rəbb! Ey Tanrım, məni qurtar! Çünki Sən bütün düşmənlərimin əngindən vurursan, Pislərin dişlərini qırırsan. Heç nemə yoxtur eksiklik xorxuçılarına anınq (Məz. 33/34: 10). Rəbdən qorxanlar heç bir yaxşı şeydən korluq çəkməzlər. Biy kütkəy meni da manqa heç nemə eksilməgəy (Məz. 22/23: 1). Ya, Rəbb mənim çobanım ol, heç nəyə möhtac etmə məni. Evet yalğız suvlardan taşxın köplərninq, xaysı ki alarğa heç nemə tiyməgəy (Məz. 31/32: 6). Hətta daşan bolsulu sellər də onlara heç toxunmaz. heç bol ~ fel. – heç olmaq, yox olmaq: Azulaxda dağın heç bolmısar xırsız, izdəsərsen yerni anınq da tapmısarsen // Azgına dağı – da sonqra bolmısar yaman, izdəgəysen yerin anınq da tapmağaysen (Məz. 36/37: 10). Bir az gözlə, pis yox olacaq, Yerini axtarsan belə, tapılmayacaq.
İnsan bir nəfəsə bənzər, Ömrü kölgə kimi keçib-gedər.
Onlar parçalamağa həris bir aslan kimidir, Pusquda duran cavan bir şir kimidir.
Onlar parçalamağa həris bir aslan kimidir, Pusquda duran cavan bir şir kimidir.
Məhəbbəti həmişəlik mi qurtardımı? Vədi sonsuza qədər sona çatdı, əlbət?
Bəşər övladları yalnız bir heçdir – Əlbəttə, insan övladları fanidir. Tərəzinin gözündə çəkərkən hamısı yuxarı qalxır, Çəkisi bir nəfəsdən yüngül gəlir.
Əlbəttə, insan kölgə kimi dolaşır, Həqiqətən, o boş yerə çarpışır, Var-dövlət yığır, kimə qalacağını bilmir. həlbəttə Bax: həlbət həm Bax: hem həməşə zrf. – həmişə: Yazıxlımen közlərim bilə: həməşə baxıp özgələrninq sürətina, suxlanıpmen er kişigə, igitkə, özgəninq tirlikinə közüm bilə körüp, esim bila suxlanıpmen da ne ki köz yazıxı bar, barçanı xılınıpmen, meğa Tenqrigə. Həmişə başqalarının üzünə baxaraq kişilərlə, gənc oğlanlarla əylənməklə, başqalarının varına bilərəkdən paxıllq etməklə gözlərimlə günah etmişəm və yer üzündə nə qədər gözlə edilən günah varsa Tanrı qarşısında hamsını etmişəm. həngəmə ism. (< azərb. < ər.) – həngamə, qatmaqarışıqlq: Bizgə negə kerək bununqkibik ulu həngəmə? Bu qədər böyük həngamə bizim nəyimizə lazım? hər // her əvz. (< azərb. < frs.) – Hər kez. Hər dəfə. Hər vaxt. Hər vaxt (zaman). həyva (-lar) ism. – heyva: Həyva ağaçı. Heyva ağacı. hilla Bax: hillə hillal ism. (ər.) – diştəmizləyən hillalan ~ Bax: hillələn ~ hillalı Bax: hilləli hillalıx // hillalix // hillalik Bax: hilləlik Hillarion // Yilarion, Ğilarion, Ilarion (-nunq) x. ism. – İllarion (291-371). Fələstində çox sayda xristian monastrı yaratmlş missioner. hillə ism. (< azərb. < frs.) – hiylə hilləbaz ism. (< azərb. < frs.) – hiyləbaz: Hilləbaz ya paxıl. Hiyləbaz ya paxıl. hillələn ~ // hillalan ~ fel. – hiyləgərlik etmək hilləli (-ninq, -ni, -dən, -lər, -lərninq) // hillalı (-dən, -lər) sif. – hiyləli, hiyləgər, hiyləgərcəsinə hilləlik (-tir, -ni, -i, -indən, -lərindən) // hilləlix (-ninq, -ni, -nı) // hillalix (-i) // hilləlik // hillalıx (-nı, -lar) ism. – hiyləgərlik: Ağzım menim aytkay toğruluxunqnu (artarlıxınqnı seninq, hər kün ögüvlükünqnü (ögövlükünqnü) seninq, neçik dügül ki hilləlixni nemə bilir edim bitikçilikninq (neçik ki üstətlix nemə bilgəy edim difdərdən) (Məz. 70/71: 15). Dilim hər zaman Sənin həqiqətlərini təkrar edəcək, Sənə alqış söylyəcək, çünki bizim kitabımızda hiyləgərliyə yer yoxdur. him I (-dir, -ninq, -gə, -ni, -i, -idir, -inə, -in, ~indən, -lər, -lərni, -ləri, -lərin) ism. (azərb.) – bünövrə, təməl him II Bax: hem, bınyatlılıx hindi sif. (< azərb. < frs.) – hindi, hidlilərə xas, Hindistana xas Hindistan Bax: Hıntisdan Hint // Hndi x. ism. – Hindistan: Özgə cınslar da Cur (Cura) da joğovurtlar Hintninq // Joğovurtu Hindistannınq). Başqa xalqlar və Hindistanın xalqları. hizlik (-ni, -lərindən) Bax: hilləlik Hındistan Bax: Hıntisdan hındistanlı Bax: hıntistanlı Hıntisdan (-nınq) // Hıntistan (-nınq) // Hindistan (-nınq, -dan) // Hindistan // Hndistan (-nınq, -larnnq) // Hntısdan (-larnınq) // Hntisdan (-da) // Hntistan (-nnq) // Hndustan // Hundustan // Huntistan (-nınq) // Huntustan (-nınq) x. ism. – Hindistan: Özgə cınslar da Cur (Cura) da joğovurtlar Hintninq // Joğovurtu Hindistannınq). Başqa xalqlar və Hindistanın xalqları. Birininq atı Pisondur, oldur ki, barça çövürür Huntustannınq ulusun, xayda altindir Birinin adı Fisondur, bu o çaydır ki, qızılla bol Hondistanı başdan ayağa axaraq keçir. Hıntistan Bax: Hıntisdan hıntistanlı (-lar) // hentisdanlı (-lar) // hındistanlı (-lar) // hndistanlı (-lar) // hntistanlı (-lar) // huntistanlı (-lar) ism. – hindistanlı: Kelgəylər friştələr (elçilər) Mısırdan; Hintistanlılar (Hndistanlılar) ilgərtin xol berüçi bolsarlar (bolğaylar) Tenqrigə (xol bergən bolğaylar alnına Tenqrininq (Məz. 67/68: 32). Misirdən Allahın hüzuruna elçilər gələcək, Hindlilər da Ona əl açacaqlar.
Amma Sən, ya Rəbb, ətrafımda sipərsən, Şərəfimsən, başımı ucaldan Sənsən!
Diliniz xeyir-dua söyləsə də, Qəlbiniz lənət yağdırır.
Pis niyyətli sözləri ilə insanlara istehza edirlər, Onlara yuxarıdan baxıb hədə-qorxu gəlirlər.
Pislik edənlərə görə narahat olma, Fitnəkarlıq edənlərə qibtə etmə. Tezliklə onlar ot kimi quruyacaq, Yaşıl çəmən kimi tez solacaq.
Evinin bolluğu ilə onları doydurursan, Sənin hüzurluluq verən çayından onları içirirsən. hükm Bax: höküm hünər (-in, -lər) ism. (< azərb. < frs.) – hünər, bacarıq: Zera işi üçün Eyəmizninq ölümgə yovux boldu, hünər etti can bilə barabar ki toldurğay sizinq eksiklikinqizni menim xuluxumdan (Fil. 2: 30). Çümki Məsihin işi naminə ölümə yaxın oldu, ürəkdən hünər göstərdi göstərdi ki, mənə göstərdiyiniz qulluqdakı əskiklərin yetini doldursun. hünərli sif. – hünərli Hünər-Melik x. ism. – alban şəxs adlarından biri X xabax I (-qa, -nı, -ta, -tan, -ı, -ınınq, -ına, -ında, -lar, -larnı, -larda, -lardan, -ları, -larına, -larпn) ism. – qapı, darvaza: Xabax çıxarısına şəhərninq. Şəhər qapısının arxasınsda. xabax II ism. – qabaq, balqabaq: Xabax terəki. Balqabaq tağı. xabaxçı ism. – qapıçı, darvaza gözətçisi xabapçı Bax: səbəpçi xabar Bax: xabər xabartqan ism. – yağda bişirilən qabarıq formalı kökə növü. Yağlı kökə bayramında bişirilir: Xapartqan keşə. Yağlı kökə gecəsi. xabaş ism. – həbəş: Xabaş milləti. Həbəş milləti. Bax: abaş xabər (-ninq, -nı, -də, -i, -inə, -in, -imizdə, -lərni) // xabar (-ınqnı) ism. (< azərb.< ər.) – xəbər: Ansizim yaman xabər. Gözlənilmz pis xəbər. Başxış sövünçlü xabər üçün... Bəxşiş barədə xoş xəbər üçün... Menim anınq üçün xabərim yox. Onun üçün yeni xəbərim yoxdur. xabərdar sif. – xəbərdar xabərsiz sif. – xəbərsiz xabırğa Bax: xaburğa xabux (-u, -ununq) ism. – qabıq: Xabuxnu ağaçtan yonıyırmen. Ağacın qabığını yonuram. xabul (-dur, -dır, -um) ism. (< azərb.< ər.) – qəbul: Soviyim seni, Biy, xuvatım menim, Biy, toxtatuçım menim, işançım menim da xutxaruçım menim. Tenqrim boluşuçım menim, da men umsanırmen anqar, işançım menim, munquzu xutxarılmaxımnınq menim, xabulum menimdir (Məz. 17/18: 3). Sevirəm Səni, ya Rəbb, gücüm-qüvvətim, toxdatıcım mənim, yalnız Sənə ümid edirəm, xilaskarım. Ey Tanrı, köməyim, yalnz Ona ümid edirəm, Ondan gələn xilas və yardım qəbulumdur. xabul kör ~ fel. – qəbul görmək, qəbul etmək: Nek xabul körərmen? Necə qəbul edə bilərəm. Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|