59
İnformasiya və Rabitə texnologiyalarının istifadəsi strategiyasının müəyyən edilməsinə görə
cavabdehlik daşıyan İnformasiya Texnologiyaları Komitəsinə İdarə Heyəti Sədrinin birinci müavini
sədrlik edir.Bu Bankın strukturlarında müştərilərə yüksək səviyyəli xidmətlər göstərmək üçün müasir
texnologiyalardan istifadə edilməsini təmin edir. İnformasiya Texnologiyaları komitəsi İT
prosedurlarını müəyyən edir. İnformasiya Texnologiyaları ilə bağlı bütün əsas məsələlər İdarə
Heyətinin qabaqcadan razılığı ilə Müşahidə Şurasının müzakirəsinə verilir.
Audit Komitəsi
Audit Komitəsi Qrupun daxili nəzarət sisteminin nəzarət və monitorinqi, eləcə də qrupun daxili
nəzarət sisteminin ayrılmaz hissəsi olan risklərin idarə edilməsi siyasəti və prosedurların
adekvatlığının qiymətləndirilməsinə görə məsuliyyət daşıyır. Audit Komitəsinin üzvləri Qrupun işçiləri
və ya idarəetmə strukturunun tərkibində ola bilməzlər. Onlar, daxili nəzarət sisteminin inkişafına dair
İdarə Heyəti, Riskləri İdarəetmə Komitəsi və Müşahidə Şurasına təkliflər verir və risklərin idarə
edilməsi funksiyasınn keyfiyyətinə və müəyyən edilmiş siyasət, prosedurlar və limitlərə riayət
edilməsi ilə bağlı rəy bildirirlər. Audit Komitəsi birbaşa ona hesabat verən Daxili Audit
Departamentinin fəaliyyətinə nəzarət edir. Daxili Audit Departamentinin iş planları, audit yoxlamaları
və hesabatları, o cümlədən planlaşdırılmamış audit yoxlamalarının qrafiki Audit Komitəsi tərəfindən
diqqətlə təhlil və təsdiq edilir. Audit Komitəsinin tövsiyələrinə əsaslanan icra planları və auditin
statusu haqqında hesabatlar İdarə Heyəti tərəfindən icra edilir və İdarə Heyətinə, Müşahidə Şurasına
və Səhmdarların Ümumi Yığıncağına təqdim edilir.
Kredit riski
Kredit riski müştərinin və ya qarşı tərəfin müqavilə üzrə öhdəliklərini yerinə yetirə bilmədiyi zaman
Qrup qarşısında yaranan maliyyə zərəri riskidir. Kredit riskinin əsas hissəsi müştərilərə və banklara
verilmiş kreditlər və avanslardan, balans və balansdankənar kreditlər üzrə digər risklərdən yaranır.
Risklər üzrə hesabat hazırlayarkən Qrup müştərilər və ya qarşı tərəfin ödəmə qabiliyyətinin
olmaması riski və sənaye riski kimi kredit riskinin bütün elementlərini tam şəkildə nəzərə alır.
Hüquqi şəxslər, fiziki şəxslər və maliyyə təşkilatları üçün kredit risklərin təsdiqlənməsi üzrə ümumi
struktur aşağıdakı kimidir:
Müşahidə Şurası
Müşahidə Şurası 1,5 milyon manatdan yuxarı olan kreditləri təhlil edir.
İdarə Heyəti
İdarə heyəti məcmu kapitalın 1%-dən 1,5 milyon manatadək olan kredit limitlərini
təhlil edərək təsdiqləyir və müntəzəm olaraq iclas keçirir
Kredit Komitəsi
Kredit Komitəsi məcmu kapitalın 1%-dək olan kredit limitlərini təhlil edərək
təsdiqləyir və müntəzəm olaraq iclas keçirir
İdarə heyəti kredit limitlərini və risklər üzrə səlahiyyət səviyyəsini aşağıdakı qaydada təsdiqləyir:
Filiallar üzrə;
Təminatın növü və kreditin təminata nisbət əmsalı; və
Fiziki şəxslərin səlahiyyəti üzrə.
31 dekabr 2012-ci il tarixinə kredit portfelinin iqtisadi sektorlar və məhsullar üzrə təhlili 6 saylı qeyddə
göstərilir.
60
Kredit risklərinin idarə edilməsi
Kredit siyasəti Qrupun risk profili və strateji planlarına uyğun olaraq Riskləri İdarəetmə Departamenti
və İdarə Heyəti tərəfindən hazırlanır. Kredit siyasəti Müşahidə Şurası tərəfindən təsdiqlənir.
Kredit siyasətində aşağıdakılar əks etdirilir:
Qarşı tərəfin risklərinin yaradılması, təhlil edilməsi, yoxlanılması və təsdiqlənməsi üzrə
prosedurlar;
Qarşı tərəflər üzrə kreditin qiymətləndirilməsi metodologiyası;
Qarşı tərəflər üzrə kredit reytinqi metodologiyası;
Təminatın qiymətləndirilməsi və nəzarəti metodologiyası;
Kreditlərin sənədləşdirilməsi üzrə tələblər;
Kredit idarəedilməsi prosedurları;
Kredit riskləri üzrə müntəzəm nəzarət prosedurları; və
Kreditlərin dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyatın yaradılması siyasəti.
Kreditin alınması üçün sənədlər toplusu (ərizə) müştəri ilə iş üzrə menecerlər və kredit mütəxəssisləri
tərəfindən hazırlanır. Bu toplu müəyyən edilmiş limitlər çərçivəsində filiallar və ya müvafiq biznes
vahidləri tərəfindən təsdiqlənir. Təsdiq olunmuş sənədlərin surətləri sonrakı nəzarət prosesi, o
cümlədən reytinqin müəyyən edilməsi və monitorinq cədvəlinə daxil edilməsi üçün müvafiq olaraq
Riskin İdarə edilməsi Departamentinə təqdim edilir. Bu limitlərdən yüksək olan kredit riskləri Kredit
Komitəsinə göndərilir. Kredit Komitəsi təkrar təhlil aparır və hesabatı, retinqi və rəyi hazırlayır. Kredit
ərizəsi təsdiq olunan həddən aşağı olduqda, Kredit Komitəsi tərəfindən müsbət rəy alındıqda və
müvafiq şəxslər tərəfindən imzalandıqda bu halda ərizə təsdiq olunmuş hesab edilir. Əgər Riskləri
İdarəetmə Komitəsi tərəfindən mənfi rəy verilərsə, kredit ərizəsi yenidən baxılmaq üçün Kredit
Komitəsinə geri göndərilir. Təsdiqlənmiş kredit ərizəsində nəzərdə tutulan məbləğ Kredit Komitəsinin
səlahiyyətindən yuxarı olarsa, həmin ərizə təsdiqlənmək üçün İdarə Heyətinə təqdim edilir. Yuxarıda
qeyd edildiyi kimi, böyük məbləğdə kreditlər üçün ərizələr təsdiqlənmək üçün Müşahidə Şurasına
təqdim edilir.
Qrup dörd əsas meyarın təhlilinə əsaslanan reytinq sistemindən istifadə edir: kredit ödəmə
qabiliyyəti, maliyyə fəaliyyəti göstəriciləri, kredit tarixçəsi və digər risklər. Qrup bu sistemdən yeni
borcalanların kreditləşməsi ilə bağlı qərarlar vermək üçün istifadə edir. Mövcud kredit portfelinin
keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi üçün isə Qrup hazırkı konsolidə edilmiş maliyyə hesabatları üzrə 6
saylı Qeyddə göstərilən təsnifləşdirmədən istifadə edir.
Balansdankənar maliyyə alətləri üzrə kredit riski həmin maliyyə aləti üzrə əməliyyatların digər
iştirakçısı tərəfindən müqavilə üzrə öz öhdəliklərini yerinə yetirə bilməməsi nəticəsində zərərlərin
yaranması ehtimalı kimi müəyyən edilir. Qrup şərti öhdəlikləri və balans üzrə maliyyə alətləri ilə
əlaqədar əməliyyatların təsdiqlənməsi prosedurları, riskləri məhdudlaşdıran limitlərdən istifadə və
monitorinq prosedurlarına əsaslanan eyni kredit siyasətini tətbiq edir.
Fiziki şəxslərə verilmiş bəzi kredit məhsulları üçün qrup kreditinin qiymətləndirilməsi sistemindən və
potensial riskli müştərilərin müəyyən edilməsi üçün öz daxili prosedurlarından və ARMB-nın məlumat
bazasındakı məlumatlardan istifadə edir. Kreditlər portfel üzrə qiymətləndirilir və bu zaman kreditin
məbləği və müddət limitləri, təsdiqləmə prosedurları, hədəf qrupları, məhsulun növləri, defolt
haqqında məlumatlar, kredit (girov) əmsalları (əgər tətbiq edilirsə) və qiymətləndirmə kimi amillərə
daha çox diqqət yetirilir.
Girov və digər kredit təminatları
Kredit riski həmçinin əmlak üzrə ipoteka tələbi formasında girovun, girov qoyulmuş aktiv və qiymətli
kağızların, eləcə də depozitlər, hüquqi və fiziki şəxslərə verilmiş zəmanətlər daxil olmaqla digər girov
növlərinin əldə olunması, nəzarəti və monitorinqi vasitəsilə qiymətləndirilir və idarə edilir.
Kredit riskinin qiymətləndirilməsində girovun əsas faktor olmasına baxmayaraq, Qrupun kredit
siyasəti ərizələri müştərilərin yalnız təklif etdiyi girova deyil, onların ödəniş qabiliyyətinə əsasən
qiymətləndirməkdir. Girov kreditin qaytarılması üçün ikinci ödəniş mənbəyi hesab edilir. Kreditlər
nadir hallarda müştərinin maliyyə vəziyyətindən və ya kredit məhsulunun növündən, yaxud
həcmindən asılı olaraq təminatsız ola bilər. Qrup risk portfelinin təminatsız kreditləri üzrə müxtəlif
limitlər müəyyən etmişdir: