Безымянный indd
Yüklə 9,98 Kb. Pdf görüntüsü
|
223 Özümüzü dəhşətli dərəcədə pis hiss etsək də, bir-birimizə gülümsədik. Yanmış yeməyin iyi örtüklərə hopdu və missiyanın sonundadək keç- mədi. Dəfələrlə mətbəxin yanından üzəkən nəm iyi məni qıcıqlandırdı. Yer kürəsinə dinamik düşürdük. Kapsulun enmə trayektoriyasını əhatə edən alovun mənzərəsi maraq oyadırdı, beyin isə şüurlu olaraq yanğın iyini yaradırdı. Alovadavamlı örtüklə qorunurduq. Kapsul ger- metik olsa da, yanğının iyini aydın hiss edirdik. Yerlə toqquşma, yəni „yumşaq eniş”, macəranın sona çatması haqqında xəbər verdi. Lyuku açdıqdan sonra böyük hava udumu aldım. Bu, missiyanın ən gözəl qoxusu idi. Nəfəs almırdım, təkrarolunmaz dada malik olan havanı içirdim, xoşbəxtlik və uğur qoxusu, salamlama zamanı çörəkdən gələn həyat ətrini duyurdum. KOSMOSUN QOXUSU TƏXƏYYÜLÜN SƏRHƏDDİNƏ QƏDƏR Hər şey sirdir, heç nəyi mübahisəsiz dəqiqləşdirmək mümkün deyil. Empedokl A rtıq yetkin pilot olaraq uzun illər ərzində Polşa səmasını qırıcı təyyarənin kabinəsindən ölçüb-biçirdim, lakin bir gün səma mənim üçün Kosmosa çevrildi. Həyatımda ilk dəfə ona „toxuna” bildim. Onun sonsuzluğu mənim, insanın necə kiçik, köv- rək olduğunu göstərdi. Böyüklüyə, Kosmosun mükəmməlliyinə, onun ideal harmoniyası, sakitliyi və əbədi olmasına qarşı böyük itaət hissi keçirdim. İtaət birdən yaranmır. Orbitdə ilk dəqiqələr, həqiqətən də, intellektual eyforiyadır. ”Yer kürəsini uzaqdan görən bir neçə nəfərdən biriyəm - deməli, güclü qüvvəyəm”. Ağıl-fərasət tez yaranır, mən insan intellekti və ruhu sayəsində buradayam. Özümü tanımaq, səssizliyin hüdudsuzluğunun və məkanın nəhəng- liyinin mənasını aşkar etmək üçün mənə səmada milyonlarla ulduz görmək lazımmış. Kosmos anlamaqda, öz mövcudluğunun məna- sını başa düşməkdə çox kömək edir. Bəs mən hüdudsuz Kosmosla müqayisədə kiməm? Heç kim, sadəcə kiçik qum zərrəsiyəm, məna- sı olmayan bir tozcuq, lakin düşünən tozcuq. Bəs sən, kosmonavt, kimsən, kəşfiyyatçı, səyahətçi, bəlkə də gələcəkdə uzaqlara aparan səyahətlərin pioneri? Birinci Yuri Qaqarin olmuşdu. 12 aprel 1961-ci ildə – bu günü xatırlayıram – dünya heyran qalmışdı. İnsan fizika qanunlarına, minlərlə maneələrə, öz zəifliyinə üstün gəldi və əbədi arzuları həyata keçirdi. Yer kürəsini, Ananı və bəşəriyyətin əbədi beşiyini 108 dəqiqəlik tərk etdi. O, Kaluqadan olan təvazökar müəllim, dahi mütəfəkkir və da- marlarında polyak qanı axan Konstantin Siolkovskinin söylədiklə- rini rəhbər tutaraq Kosmosa getdi. Yarım əsr əvvəl Siolkovski belə demişdi: „Planet düşüncənin beşiyidir, lakin daima beşikdə yaşa- maq olmaz... Bəşəriyyət əbədi Yer kürəsində qalmayacaq, lakin işıq və məkanı təqib edərək, ilk əvvəl qorxa-qorxa atmosferin xaricinə çıxacaq, sonra isə günəş sistemini bütövlüklə fəth edəcək”. Bu, çox peyğəmbərcəsinə söylənmiş sözlər idi. Bu gün daimi ola- raq Kosmosda mövcuduq. İnsan Aya da gedib çatdı. Məntiqlə dü- 226 YEDDINCI HISSƏ şünsək, demək olar ki, növbəti məqsəd Mars olacaqdır. Bu həqiqət- dir, lakin düzünə qalanda, söhbət həmin sirli planetdən getmir. İnsanın Kosmosdakı fəaliyyətinin əsas məqsədi Ay və ya Mars, eləcə də Yer kürəsindən xaricdəki hər hansı nöqtə deyil, lakin bəşəriyyətin inkişafına Yer kürəsində əbədi qalaraq nail olmaq mümkün deyil. İnsanların bir çoxuna, hətta ali təhsili olanlara, hələ müasir dövrdə elə gəlir ki, astronavtika sivilizasiyanın inkişafı üçün əsas istiqamətlərlə heç bir əlaqəsi olmayan bir sahədir. Bəziləri hər hansı təcrübənin faydalarını görürlər, lakin deyirlər ki, bunları daha ucuz başa gələn vasitələrlə əldə etmək olardı. Buna etiraz edə bilmərik, lakin bir şey də var ki, həmin yol daha uzun olacaqdı. Hərçənd astronavtikadan başqa heç bir sahədə elmi, texniki qurğuların saz və etibarlı olması, eləcə də bir neçə il bundan əvvəl heç kəsin arzulaya bilməyəcəyi ölçülərədək elektronik sistemlərin kiçildilməsi və kiçiltmə imkanları problemlərinin təcili həlli ehtiyacı üzə çıxmır. Kosmosda arzularımızı reallaşdırırıq, fürsətdən istifadə edərək insanın təbiəti, Kainatı fitri tanımaq ambisiyalarını sakitləşdiririk. Kosmosdan özümüz də faydalanmağa çalışırıq, bəlkə də hər şeydən əvvəl orada həyatı və həmçinin bütün bəşəriyyət üçün uzaq gələcək perspektivlərini axtarırıq. Bu gün Kosmosun tədqiqatı tək insanın orada mövcudluğu ilə as- sosiasiya edilmir, hərçənd insan orada bir ildən uzun müddət ərzin- də yaşaya bilər. Həmçinin insan tərəfindən istehsal edilmiş cihazlar günəş sistemimizin planetlərinə daxil olur, eləcə də ”Voyager” kimi, bizim Sistemi tərk edərək Kainatın hüdudsuzluğuna doğru uçurlar. Milyard işıq ili ilə ölçülən Kosmosun böyüklüyü insan üçün ancaq işıq üfüqünün bir saniyə keçən dərinliyinədək əl çatandır. Demək ki, Kosmosda artıq 50 illik fəaliyyətə baxmayaraq, Kainatı tanıma böyük odisseyasının ən erkən mərhələsindəyik. Kosmosa səyahət etmə imtiyazı hər kəsə verilməyib, ancaq 474 kosmonavt və astronavt buna malikdir. Faktiki olaraq biz hamımız kosmik dənizçilərik. Yer kürəsi orbitlə Günəşin ətrafında saniyədə 30 kilometr sürəti ilə fırlanır, Günəş isə öz sisteminin bütün pla- netləri ilə Herkules bürcü istiqamətində saniyədə 20 kilometr sürəti ilə üzür. Nəhayət, Kainatda milyardlarla qalaktikalardan biri olan Qalaktikamız öz oxu ətrafında fırlanır. Onun ölçüsü ağlasığmaz dərəcədə nəhəngdir. O, 10 min işıq ilinə yaxın spiral strukturu və 150 min işıq ilinə yaxın diametr təşkil edir, özündə yüz milyardlar- la ulduzu ehtiva edir, bizim Günəş sistemimizsə heç də mərkəzdə yerləşmir, mərkəzdən 30 min işıq ilinə yaxın məsafədə yerləşir. Ən Yüklə 9,98 Kb. Dostları ilə paylaş:
|