Qəzəllər
Gazele
Inicjator polskiego wydania książki
Ambasador Azerbejdżanu w Polsce,
dr nauk historycznych Hasan Hasanow
Redaktor
dr Janusz Krzyżowski
Redaktor naukowy
dr Shahla Kazimova
Odpowiedzialny za publikację:
Samir Rzayev / III Sekretarz Ambasady Azerbejdżanu
Skład komputerowy
Piotr Szurgott
Projekt okładki
Studio Lakerson
Ilustracja na okładce: „Portret Fuzuliego”, malarz Sadyq Szarifzade,
Azerbejdżańskie Narodowe Muzeum Sztuki, Baku.
Wydawca
Oficyna Olszynka
Publikacja powstała przy wsparciu
Instytutu Literatury im. Nizamiego ANAN,
Instytutu Badań Literackich PAN
i Ambasady Azerbejdżanu w Polsce
w ramach międzynarodowej współpracy kulturalnej
ISBN 978-83-939215-5-3
Füzuli Qəzəllər
6
Giriş
Bəşəriyyət təfəkkürü tarixində zəmanəsini qabaqlayan,
daima aktuallığını itirməyən, sözün incəliyi və fikir dərinliyi
ilə səciyyələnən əsərlər yaradan dühalar olmuşdur. Belə
fikir nəhənglərindən biri Azərbaycan şairi, filosof, ulu hu-
manist Məhəmməd Füzulidir.
Azərbaycanın Səfiri olaraq böyük fərəh hissi ilə qeyd
etmək istərdim ki, xalqımız bəşəriyyətə dünya ədəbiyyatını
zənginləşdirən bir çox dahi şairlər bəxş etmişdir. Şübhəsiz,
Füzulinin bu ədiblər sırasında xüsusi ozünəməxsus yeri var-
dır, çünki Şərq şeirinin bütün janrlarında ana dilində əsərlər
yaratmaqla, Azərbaycan bədii dilinin inkişafına istisna töhvə
vermiş və bununla özündən sonrakı Azərbaycan ədəbiyya-
tının tərəqqisini təmin etmişdir.
Sizlərə təqdim etdiyimiz kitab Füzulinin ana dilində yaz-
dığı qəzəllərdən və onların polyak dilində tərcümələrindən
ibarətdir. Kitabın müəllifləri qarşılarına çox çətin bir məq-
səd qoymuşlar – şairin qəzəllərini imkan daxilində məzmun
və şeir formasını saxlamaq şərtli ilə tərcümə etmək.
Bu il Məhəmməd Füzulinin anadan olmasından 520 il
ötür. Ümid edirəm ki, kitabın işıq üzü görməsi şairin xati-
rəsini bir daha yad edəcək və Polşada dahi sənətkarın yara-
dıcılığının təbliğatına töhvə vermiş olacaq.
Azərbaycan Respublikasının Polşadakı Səfiri,
tarix elmləri doktoru Həsən Həsənov
Fuzuli Gazele
7
Wstęp
W historii rozwoju ludzkości pojawiają się geniusze, którzy
wyprzedzają swoje czasy, tworzą utwory, które ciągle są aktu-
alne, zadziwiają pięknem słowa oraz głębią myśli. Jednym
z tych gigantów myśli był azerbejdżański poeta, filozof, myśli-
ciel, wielki humanista Muhammed Fuzuli.
Jako Ambasador Azerbejdżanu z poczuciem wielkiej dumy
chciałbym podkreślić, że nasz naród dał ludzkości wielu
wybitnych poetów, wzbogacając światową kulturę. Bez wąt-
pienia Fuzuli zajmuje wśród nich szczególne miejsce, ponie-
waż rozwinął wszystkie znane gatunki literackie w języku
ojczystym, przyczyniając się do rozwoju literackiego języka
azerbejdżańskiego i tym samym zdecydował o dalszym roz-
kwicie literatury azerbejdżańskiej.
Książka, którą Państwu prezentujemy składa się z wybra-
nych gazeli Fuzuliego w języku ojczystym oraz ich tłumacze-
nia na język polski. Autorzy postawili przed sobą bardzo
ambitny cel – przetłumaczyć gazele poety z zachowaniem
w miarę możliwości bliskości treści i formy wierszy.
W tym roku mija 520-lecie urodzin Muhammeda Fuzu-
liego. Mam nadzieję, że wydanie książki uczci pamięć wiel-
kiego poety oraz przyczyni się do promocji jego twórczości
w Polsce.
dr Hasan Hasanow
Ambasador Republiki Azerbejdżanu w Polsce
Füzuli Qəzəllər
8
Məhəmməd Füzuli – şair və mütəfəkkir
Dahi Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzuli Azərbaycan
ədəbiyyatının incisi olmaqla yanaşı bütün Şərq türk alə-
mində ən möhtəşəm və tanınmış şairlərdən biridir. Şairin
yaratdığı dövrdən, yəni XVI əsrdən günümüzə qədər Azər-
baycan poeziyasına göstərdiyi əvəzolunmaz təsir baxımın-
dan onsuz Azərbaycan ədəbiyyatını təsəvvür etmək qeyri-
mümkündür. Şair dövrünün bir çox türk ziyalıları kimi öz
ana dili ilə yanaşı fars və ərəb dillərini mükəmməl bilirdi.
Müsəlman şərqində fars dili poeziya dili olduğu dövrdə
Füzuli türk dilində şeiryazma sənətini mükəmməl dərəcə-
yə çatdırmışdı.
1
Bu baxımdan Füzuli irsinin Azərbaycanda
böyük məhəbbət, növbəti nəsillərin hörməti ilə qarşılan-
ması, bəzi şeirlərinin dillər əzbəri olması təəccüb doğur-
mur.
Məhəmməd Süleyman oğlu Füzuli 1494-cü ildə İraqın
Kərbəla şəhərində anadan olmuşdur. Tədqiqatçılar ehtimal
edirlər ki, şairin oğuz türklərinin Bayat tayfasına mənsub
olduğu ailə XV əsrin axırlarında Azərbaycandan İraqa köç-
müş çoxsaylı ailələrdən biri idi.
2
İlk dərslərini Kərbəlada
almış, sonra təhsilini Hillədə, Bağdadda davam etmişdir.
İlk qəzəllərini yeniyetmə yaşlarında yazmağa başlamışdır.
1
S. Plaskowicka-Rymkiewicz, Suleymanoglu Mehmed Fuzuli. Haszysz
i wino, Ossolineum, Warszawa 1973, s. 97..
2
Ə. Səfərli, X. Yusifli, Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi (qədim və orta əsrlər
tarixi), Ozan, Bakı 2008, s. 448.
Dostları ilə paylaş: |