181
manbasi aytib o‘tiladi, lekin o‘qib berilmaydi. Keyin asardagi
asosiy jihatlar ochib beriladi. Sharhda bog‘lovchi
matnlar majburiy
element hisoblanadi, bu sharhni bibliograf mehnatining natijasi —
mustaqil asar sifatida ko‘rsata olish uchun zarur. Unda muallifning
mashhurlik
darajasi, asarning badiiy qimmati, ilmiy ahamiyati
haqida gapiriladi. Bog‘lovchi matn sifatida hikoyaning o‘zi ham
xizmat qilishi mumkin. Axborotning turli-tumanligini ta’minlash
uchun ba’zan
asar qahramonlarining taqdiri, unga bog‘liq hayotiy
faktlar, voqealar,
asarning yozilish tarixi, nashr haqida ma’lu-
motlar keltiriladi.
Sharh matniga adabiy ishlov berish
sharhni tayyorlashning
yakuniy qismi bo‘lib, kamchiliklar to‘ldiriladi, xatolar tuzatiladi.
Og‘zaki bibliografik obzorni o‘tkazishda quyidagi talablarga e’tiborni
qaratish lozim: matn o‘qib
berilmaydi, asardan o‘qib beriladigan
fikrlar, parchalar avvaldan xatcho‘plar yordamida belgilab
qo‘yiladi, bibliografik ma’lumotlar aniq
va tushunarli aytib beriladi,
kutubxonachining o‘ziga notanish, tushunarsiz so‘zlar ishlatil-
maydi,
hikoya ravon, tushunarli, nutq madaniyati qoidalariga
amal
qilgan holda, to‘g‘ri talaffuz va ohang bilan so‘zlab beriladi.
Sharhni olib borayotgan shaxs auditoriyaning o‘ziga munosabatini,
hikoyaning ularga ta’sirini kuzatib borishi kerak.
Dostları ilə paylaş: